به گزارش دنیای اقتصاد، روزگذشته بزرگ‌ترین رویداد سالانه فرهنگی کشور با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌کار خود پایان داد و علاقهمندان به کتاب و کتابخوانی برای بازدید از نمایشگاه کتاب باید یک‌سال دیگر صبر کنند؛ نمایشگاهی که در طول این سالها با فراز و فرودهایی همراه بوده، مکانهای مختلفی را به خود دیده، تجربیات مختلفی را پشت‌سر گذاشته، از آنها درس گرفته و گاه تجربیات ناکامی خود را تکرار کرده است.
اگرچه نمایشگاه کتاب برخلاف نامش بیش از آنکه عرصهای برای تبادل آرا، نمایش آثار جدید و محلی برای تعامل فرهنگی و اقتصادی ناشران با مولفان و مترجمان باشد، به بازار بزرگی برای خرید کتاب تبدیل شده و سالها به همین شکل تثبیت شده است، با این حال همین‌که چنین رویدادی به بهانهای فرهنگی- اقتصادی تبدیل شده تا عدهای با هدفی مشترک دور هم جمع شوند، میتوان آن را اتفاقی میمون محسوب کرد که به هر حال بودنش از نبودنش به مراتب بهتر است.
آمار فروش و رکوردها
امسال هم مانند سالهای گذشته طبق آمار رسمی ارائه‌شده از سوی برگزارکنندگان در بسیاری از زمینه ها رکورد سالهای قبل از نظر فروش بهبود یافته است. همانطورکههمایون امیرزاده (سخنگوی نمایشگاه بین المللی کتاب تهران) در جمع خبرنگاران درباره میزان خرید در دوره سیام نمایشگاه گفته است: تا پایان روز دهم نمایشگاه ۷۶۵ میلیارد و ۷۷۹ میلیون و ۹۳۰ هزار و ۸۷۷ ریال در نمایشگاه کتاب، فروش صورت گرفته است.
وی ادامه داد: تعداد تراکنشها هم یک میلیون و ۴۷۷ هزار و ۴۱۹ تراکنش بوده که نسبت به سال گذشته تعداد ۱۰۱ هزار و ۸۱ تراکنش و ۸ درصد افزایش داشته است. از نظر ریالی نیز با توجه به مبلغ فروش ۶۹۵ میلیارد و ۵۳۶ میلیون و ۶۱۶ هزار و ۵۰۱ ریالی سال گذشته، نزدیک به ۱۲ درصد افزایش فروش داشته ایم. به صورت مبلغی نیز رشد فروش ۷۰ میلیارد و ۲۳۴ میلیون و ۳۱۴ هزار و ۳۷۶ ریال بوده است.
امیرزاده به صورت تقریبی فروش بخشهای مختلف را به بیش از ۸۰ میلیارد تومان در بخش تراکنشها ارزیابی کرد که با احتساب فروشهای نقدی انتظار فروش ۱۲۰ میلیارد تومانی دور از ذهن نیست. این آمار در صورت دقت و صحت میتواند تا حدی برای جامعه فرهنگی (به‌جز کتابفروشان) خوشحال‌کننده باشد. هرچند به نظر میرسد آمار فروش نقدی چندان دقیق نیست. اگرچه سالهای گذشته نسبت خرید نقدی به خرید کارتی تقریبا با نسبتی که سخنگوی نمایشگاه اعلام کرده است، همخوانی داشته ولی با توجه به اینکه هر ساله استفاده از کارت گسترش مییابد به‌نظر میرسد تخمین ۴۰ میلیون خرید نقدی در نمایشگاه زیاد از حد خوش‌بینانه و دستو دلبازانه باشد.
نوش و نیشهای شهرآفتاب
امسال دومین سالی بود که نمایشگاه کتاب در شهرآفتاب برگزارمی‌شد. این تغییر وجابه جایی ثمرات و مشکلاتی به همراه داشته که بررسی آنها جای تامل دارد. مکان قبلی نمایشگاه کتاب (مصلی امام خمینی(ره)) به‌دلیل نزدیکی به مرکز شهر و دسترسی آسانتر موجب استقبال بیشتر مخاطبان میشد و برخی جابهجایی آن را به شهر آفتاب و بیرون از شهر نمیپسندند و عاملی برای کاهش مراجعه به آن می‌دانند، حال آنکه عده ای دیگر خلاف آن میاندیشند و آن را باعث حذف مهمانان گردشگر و غیرکتابخوان می‌دانند.جانمایی نامطلوب و تبعیض در مکان غرفهها از جمله اعتراضات همیشگی ناشران است.
همانطور که امسال نیز اعتراضاتی در پی داشت. ناشران دیجیتال و ناشران پزشکی دو حوزه فعال نشر بودند که امسال از مکانی که به چادرهای آنها اختصاص داده شده بود، به‌شدت دلگیر بودند. چادرهای آنها در مکانی جدا افتاده از دیگر بخشهای نمایشگاه و نزدیک به پارکینگهای شهرآفتاب قرار داشت. مساله برای ناشران پزشکی جدی‌تر هم شد، چراکه فنسهایی درست مقابل چادرهای بخش پزشکی تعبیه کرده بودند که رفت و آمد بازدیدکنندگان به داخل آنها را مشکل می‌کرد، هرچند این موضوع نهایتا با پیگیری معاونت اجرایی نمایشگاه حل شد.
در بخش کودکونوجوان، حتی پیش از آغاز نمایشگاه ناشرانی بودند که به جانماییها و متراژهای غرفهها معترض بودند؛ آنها حضور ناشرانی با تعداد عناوین بسیار پایینتر از کف تعداد عناوین مشخص شده در آییننامه را دلیل این مشکل مطرح میکردند، اما نادر قدیانی مدیر سالنهای کودک و نوجوان در گفتوگو با «ایلنا» حضور مستقل ناشری با تنها سه یا چهار عنوان کتاب را تکذیب کرد و مساله را اختصاص یک غرفه جمعی برای نزدیک به ۶۰ ناشر کتاب دانست.
به گفته قدیانی تمام ناشران پرکتاب و فعال امروز از همین تعداد عناوین پایین آغاز کردهاند و باید مورد حمایت قرار گیرند تا بتوانند در زمینه فعالیت خود توسعه پیدا کنند.با اینکه امسال شهرداری تهران دومین تجربه برپایی نمایشگاه کتاب را پشت‌سر میگذاشت، بارش باران بازهم برپاکنندگان این اجتماع فرهنگی را غافلگیر کرد و شگفت اینکه امسال باز از همان ناحیههایی که سال گذشته آب به داخل سالنها راه یافته بود، رخنه کرد.
آنچنانکه بارندگی شدید روز جمعه نه‌تنها ناشران کودک، آموزشی و بینالملل را که در سازههای موقت غرفه دارند بلکه ایتالیا میهمان ویژه، آلمان، چین و عمان را هم در سالن ملل یعنی سالن اصلی نمایشگاه دچار مشکل و خسارت کرد و عجیبتر اینکه سقف سالن بینالملل که ایتالیا، یک‌میهمان ویژه امسال در آن حضور داشت همانند سال گذشته از همان قسمت چکه کرد و این نشان میدهد این سازمان از سال گذشته تاکنون هیچ توجهی به ترمیم سازه نداشته است.
همانطور که مهدی حسینی‌زادگان، مسوول غرفه انتشارات ققنوس نیز در گفتوگو با «خبرآنلاین» عنوان کرده است: «شهر آفتاب اعتبار خود را مدیون نمایشگاه کتاب است و با این نمایشگاه افتتاح شد، دست‌اندرکاران می‌توانستند با برگزاری چند نمایشگاه کوچک در این مکان از نواقص و مشکلات آن مطلع شوند که این کار را نکردند. همچنین قرار بود پس از این، همه نمایشگاه‌ها در شهر آفتاب برگزار شود که این اتفاق هم محقق نشد.
این موارد می‌توانست مردم را به آمدن به شهر آفتاب عادت بدهد، این سوال برای همه است که چرا نمایشگاه لوازم الکترونیکی و... در مصلی در دسترس است و کتاب که به خودی خود در بین جامعه مهجور است، در مکانی دور از دسترس قرار دارد؟» این فعال فرهنگی درخصوص وعده‌هایی که شهردار سال گذشته برای بهبود اوضاع داده بود، گفت: «سال گذشته آقای شهردار وعده دادند که سال آینده ظرفیت نمایشگاه افزایش پیدا می‌کند، ولی امسال شاهد هیچ تغییری نیستیم و غرفه ناشران کودک و دیجیتال در شرایط نامطلوبی قرار دارد.»
- 12
- 6
