حسین دهلوی آهنگساز و رهبر ارکستر شناختهشده ایرانی است که چند سالی است به بیماری «فراموشی» دچار شده و وضعیت جسمانی او مساعد نیست.
سوسن اصلانی ـ نوازنده سنتور، آهنگساز و همسر حسین دهلوی ـ در گفتوگویی با ایسنا درباره وضعیت این روزهای همسرش میگوید: او نسبت به قبل ضیفتر شده است. دهلوی شرایطی دارد که اصلا یادش نیست چه موسیقیهایی ساخته است و در مقابل موسیقی واکنشی نشان نمیدهد و حتی درخواستی برای پخش آن ندارد.
این مدرس موسیقی ادامه میدهد: از آنجایی که بدن دهلوی سالم بوده خوشبختانه تقریبا میتواند راه برود اما زود خسته میشود و نیاز به مراقبت دارد. ما در حال حاضر امکاناتی فراهم کردیم که از او در منزل برادرش و خواهرش به وسیله پرستار، نگهداری میشود.
اصلانی هچنین میگوید: آثار منتشر نشدهای از همسرم وجود دارد؛ سالها پیش آثاری از او چاپ شده اما تعدادی از آنها باقی مانده است. شاید ۱۰ تا ۱۵ پارتیتور از او مانده که برای ارکستر ملی نوشته شده است، او چند اثر محلی نیز تنظیم کرده بود که موقعیت اجرای آن پیش نیامد. دهلوی ارکستر مضرابی را تشکیل داده بود و میخواست خیلی کارها انجام بدهد اما نشد.
این نوازنده سنتور بیان میکند: ساماندهی و انتشار این قطعات پروژه سختی است که حمایت لازم دارد. چند بار هم تلاش کردیم کارهایی در این زمینه انجام بدهیم اما نشد. البته این موضوع در برنامههای پسرم (هومن دهلوی، آهنگساز که در خارج از کشور سکونت دارد) وجود دارد. او قصد دارد آثار دهلوی، من و خودش را در قالب کنسرت یا آلبوم اجرا یا منتشر کند. اگر در این زمینه از ما حمایت شود چه بهتر؛ زیرا این کار به تنهایی انجام نمیشود و سخت و هزینهبر است.
اصلانی تاکید میکند: البته من توقعی برای حمایت ندارم.
او همچنین میگوید: زمانی هم که حال دهلوی بهتر بود از او آنچنان که باید، بهره نبردند. دهلوی به دلیل افسردگی آلزایمر گرفت. او قرار بود رهبری ارکستر ملی را بر عهده بگیرد اما این قولها در حد حرف بود و انجام نشد که برای او ضربه بدی بود. بعدها او دیگر به دلیل کسالتش نتوانست اثری بسازد.
این هنرمند درباره اجرای آثار همسرش بیان میکند: اگر کسی آثار او را اجرا میکند حداقل باید به ما خبر بدهد؛ ارکستر ملی ایران با اطلاع ما قطعاتی از او را اجرا کرد اما ممکن است برخی این کار را بدون اطلاع ما انجام بدهند.
این نوازنده سنتور همچنین درباره فعالیتهای موسیقایی خودش اظهار میکند: من نیز آخرین کنسرت خود را خردادماه در تالار رودکی به روی صحنه بردم که در آن دستگاه شور و متعلقاتش را از طریق هشت تصنیف اجرا کردیم؛ برنامه دیگری دارم که در سال آینده هفت دستگاه موسیقی ایرانی را به روی صحنه ببرم. من آلبومی به نام «نگاه گمشده» دارم که معرفی هفت دستگاه موسیقی ایرانی است که قرار است در کنسرت پیش رو قطعاتی از آن را به همراهی گروه «خجسته» و خوانندگی محمود باقری بنوازیم.
به گزارش ایسنا، حسین دهلوی در سال ۱۳۰۶ در تهران به دنیا آمد. او آموزش موسیقی را از پنج سالگی نزد پدرش، معزالدین دهلوی، که از شاگردان علیاکبر شهنازی بود، آغاز کرد و در ۹ سالگی با تشویق مادرش به ساز ویلن علاقهمند شد.
دهلوی دوره اول ویلن را نزد پدرش فراگرفت و سپس دوره دوم (ردیف راست کوک) را نزد ابوالحسن صبا گذراند و به هنرستان موسیقی وارد شد. وی از آن پس به فراگیری علمی موسیقی گرایش پیدا کرد. او سپس هارمونی، کنترپوان و اصول آهنگسازی را نزد حسین ناصحی فرا گرفت.
دهلوی در سال ۱۳۳۹ از هنرستان عالی موسیقی در رشته آهنگسازی فارغالتحصیل شد. او در دوره هنرستان با همکاری ابوالحسن صبا ارکستر شماره یک هنرهای زیبا را راهاندازی و تعدادی از آثار صبا را برای ارکستر تنظیم کرد.
پس از درگذشت استاد صبا در سال ۱۳۳۶، رهبری این ارکستر که بعدا ارکستر صبا نامیده شد، به دهلوی واگذار شد و شاخههای ۲، ۳ و ۴ هم به آن افزوده شد. این ارکسترها از زمان گشایش تلویزیون ایران در سال ۱۳۳۷ بهصورت هفتگی در تلویزیون به اجرای برنامه پرداختند.
حسین دهلوی در سال ۱۳۴۱ به ریاست هنرستان موسیقی ملی برگزیده شد و تا فروردین ۱۳۵۰ این سمت را عهدهدار بود. او خود در دوره دوم هنرستان رشتههای تئوری موسیقی ایران، تلفیق شعر و موسیقی، فرم موسیقی ایران، هارمونی و ارکستر را آموزش میداد. در این سال، وی برای سفر دو ساله مطالعاتی به آلمان و اتریش رفت.
نخستین اثر دهلوی در زمینه ارکستر موسیقی ملی، به نام سبک بال در سال ۱۳۳۲ و در دستگاه شور تصنیف شد. کنسرتینو برای سنتور و ارکستر، یکی از بخشهای این آلبوم، نتیجه همکاری مشترک دهلوی با فرامرز پایور است. آثار بعدی دهلوی مانند گفتوگوی دل در شور (۱۳۳۶) و «فروغ عشق» در بیات اصفهان از تجربیات ارزشمند وی در تلفیق شعر و موسیقی ایرانی بهشمار میروند.
یکی از مهمترین آثار حسین دهلوی کتاب «پیوند شعر و موسیقی آوازی» است که حاصل بیش از ۴۰ سال تجربه او در تلفیق موسیقی با شعر است و جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی را بهدست آورد.
آخرین کوشش او در زمینه کارهای جمعی موسیقی ملی، پایهگذاری ارکستر مضرابی است که با همکاری ۶۶ نفر از نوازندگان سازهای مضرابی ایرانی تشکیل شد و در سال ۱۳۷۲ روی صحنه رفت.
- 11
- 2