«فهیمه رحیمی» پرفروش نویسنده زن پس از انقلاب

نویسنده ها افرادی هستند که با قلمشان شناخته می شوند؛ شاید ما با اثری سال ها زندگی کرده باشیم اما به خوبی نویسنده آن را نشناسیم. فهیمه رحیمی یکی از نویسندگان پرفروش سال های پس از انقلاب اسلامی ایران بود که بسیاری از جوانان آن دوره مخاطبش بودند. او در سال ۱۳۳۱ در تهران به دنیا آمد. نویسنده پرکار و صاحب سبکی که تقریبا سالی چهار کتاب می نوشت و طی دو دهه فعالیت حرفه ای اش بیش از ۳۰ اثر از خود به جای گذاشت که هر کدام بارها و بارها تجدید چاپ شدند. او در سال ۱۳۶۸ با انتشار رمان «بازگشت به خوشبختی» به شهرت رسید. این نویسنده رمان های عامه پسند ایرانی، مدت ها رکورد دار فروش آثار ادبی در ایران بود. حتی بعضی او را مانند «دانیل استیل» -نویسنده پرکار و پرفروش آمریکایی- دانسته اند اما او ترجیح می داد با کسی مقایسه نشود و خودش باشد.

اولین تجربه نوشتن

فهیمه رحیمی در کودکی بسیاری از شاهکارهای ادبیات جهان مانند جنگ و صلح تولستوی را خوانده بود اما جرئت دست به قلم بردن نداشت و حتی تا سوم دبستان انشاهای مدرسه اش را مادرش می نوشت؛ تا این که از جملات تکراری مادرش در انشا خسته شد و با تشویق خانواده اش شروع به نوشتن کرد. اعضای خانواده اش که منتظر یک متن معمولی و حتی پر اشکال بودند چنان از متن او شگفت زده شدند که فکر کردند متن را از روی یک کتاب کپی کرده و برادرش برای اطمینان از این که خودش آن متن را نوشته است یک موضوع دیگر برای نگارش به او داد و وقتی متن جدید را خواند، گفت: «فهیمه نویسنده می شود» .

یک روز که همه اعضای خانواده دور چراغ گردسوز جمع بودند او دید که یک پروانه دور چراغ چرخید و ناگهان سوخت؛ این اتفاق باعث شد تا قطعه ادبی «دلم برای پروانه می سوزد» را وقتی تنها ۹سال داشت بنویسد که نخستین فعالیت ادبی او محسوب می شود. پس از آن یک داستان بلند نوشت و به این ترتیب راه و رسم نوشتن را آموخت. در دوران نوجوانی شروع به خبرنگاری کرد و گاهی برای مجله «زن روز» که در آن زمان زیر مجموعه کیهان بود داستان و شعر می نوشت.

شهرت

او در سن ۱۷ سالگی و پس از دریافت مدرک دیپلم ازدواج کرد. همسرش در ابتدا با نویسندگی او مخالف بود به همین دلیل تنها در زمینه کودک فعالیت می کرد و گاهی در یک انجمن قطعاتش را می خواند. با آن که در رشته ادبیات تحصیل می کرد به درخواست همسرش آن را نیمه کاره رها کرد و به تحصیل در حوزه علمیه پرداخت. وقتی می خواست اولین رمانش را منتشر کند همسرش فکر نمی کرد در زمان جنگ کسی حاضر باشد آن را چاپ کند اما او بالاخره موفق شد به این شرط که اگر کتابش پرفروش شد فقط با آن انتشارات کار کند با یک ناشر به توافق برسد.

قولی که سال ها بدون هیچ قراردادی بر سر آن ماند تا این که دخترش با حمایت همان انتشارات، ناشر شد و از آن پس کتاب هایش را توسط دخترش به چاپ می رساند. پس از انتشار اولین کتابش یک روز که به دفتر کارش رفت با کوهی از نامه مواجه شد که در ابتدا باورش نمی شد همه آن ها برای اوست. حجم نامه ها به قدری بود که برای پاسخ دادن به آن ها کسی را استخدام کردند. به این ترتیب او وارد دنیای حرفه ای نویسندگی شد. در ابتدا عادت داشت تا در ابتدای صبح بنویسد اما پس از تولد فرزندانش نیمه شب به این کار می پرداخت.

نویسندگان مورد علاقه

از بین نویسندگان خارجی آثار بالزاک و تولستوی را دنبال می کرد و در بین ایرانی ها برای علی اشرف درویشیان احترام خاصی قائل بود و آثار بزرگ علوی را نیز دوست داشت. درباره بعضی آثار نیز گفته اجازه خواندن هر کتابی را نداشته است و باید اول کتاب ها را برادر بزرگ ترش می دید و بعد اجازه داشت تا آن را بخواند؛ مثلا آثار سیمین دانشور را مجبور بوده یواشکی بخواند.

انتخاب سوژه

فهیمه رحیمی برخی از آثارش را بر اساس واقعیت نوشته است؛ مانند اولین اثرش «بازگشت به خوشبختی» که درباره یکی از بستگانش است و برای نوشتن از او اجازه گرفته است اما به دلیل این که شناخته نشود تغییراتی در داستان ایجاد کرده است. اثر دومش «پاییز را فراموش نکن» نیز یک خاطره واقعی بود که برای تحقیقات بیشتر و درک بهتر از جزئیات به همراه پسر و ناشر کتاب هایش به لرستان سفر کرد.

«روزهای سرد برفی» سوژه واقعی دیگری بود که فردی شخصا برای نوشتن داستان زندگی اش به او مراجعه و پایان داستان را نیز خود راوی انتخاب کرده است. او معروف ترین اثر خود یعنی «اتوبوس» را نیز بر اساس زندگی یکی از نزدیکانش که در ۲۳ سالگی متوجه شده بود در کودکی پدر و مادر واقعی اش او را رها کرده اند، نوشته است.

با توجه به این که مخاطب آثار فهیمه رحیمی بیشتر قشر جوان هستند برای او بیشتر از همه امید در داستان هایش اهمیت داشت و ترجیح می داد داستان هایی بنویسد که هدف خاصی داشته باشد. او سعی می کرد رئال بنویسد و بارها گفته است این خود فهیمه رحیمی نیست که می نویسد و قهرمان هایش خودشان سرنوشتشان را انتخاب می کردند. همچنین گفته است گاهی در خواب ایده هایی برای نوشتن به ذهنش می رسید که برای آن که فراموش نکند آن ها را روی دیوار اتاق خوابش می نوشته است.

ثروتمندترین نویسنده زن!

فهیمه رحیمی جزو پرفروش ترین نویسندگان زن بعد از انقلاب است. همین موضوع باعث شده تا عده ای این طور تصور کنند که او بسیار ثروتمند بوده است در حالی که حتی یک خودروی شخصی نداشت و به گفته خودش اگر همسرش نبود نمی توانست به تنهایی از عهده مخارج زندگی اش بر بیاید. او حتی تحت پوشش بیمه نیز نبود و چون امتیاز انتشار کتاب هایش را به یک ناشر داده بود سود چندانی از چاپ مجدد کتاب هایش عایدش نمی شد. او در سن ۶۱ سالگی بر اثر سرطان معده در تهران درگذشت.

منابع: کتاب معجون عشق-گفت و گو های یوسف علیخانی با جمعی از نویسندگان-نشر آموت

مرجان دهقان