«اولگا توکارچوک» پانزدهمین زن برنده نوبل ادبیات

به گزارش ایسنا، آکادمی نوبل امروز (پنج‌شنبه، ۱۰ اکتبر) در یک نشست خبری در شهر استکهلم سوئد، «اولگا توکارچوک»، نویسنده زن لهستانی و «پیتر هاندکه»، نویسنده اتریشی را به عنوان برندگان جایزه نوبل ادبیات در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ معرفی کرد. پیش‌تر، رئیس این آکادمی گفته بود، با خودداری کردن از نگرش‌های «مردمحوری» و «اروپامحوری»،‌ جایزه نوبل می‌تواند بار دیگر جایگاه خود را به‌دست بیاورد. هرچند برندگان امسال نیز از اروپا هستند، اما بار دیگر نام یک زن به عنوان برگزیده این جایزه دیده می‌شود. نام «اولگا توکارچوک» در پیش‌بینی‌های انتخاب برنده نوبل ادبیات نیز مطرح شده بود.

این نویسنده که پانزدهمین نویسنده زن برنده نوبل ادبیات است، سومین زنی است که در سال‌های اخیر پس از آلیس مونرو در سال ۲۰۱۳ و سوتلانا الکسی‌یویچ در سال ۲۰۱۵، به عنوان برنده نوبل ادبیات معرفی می‌شود. دیگر نویسندگان زن برنده نوبل ادبیات از سال ۲۰۰۰ به بعد، الفریده یلینک در سال ۲۰۰۴، دوریس لسینگ در سال ۲۰۰۷ و هرتا مولر در سال ۲۰۰۹ بوده‌اند.

با نگاهی به فهرست برندگان جایزه نوبل ادبیات متوجه می‌شویم در سال‌های اخیر توجه این جایزه به زنان نویسنده بیش‌تر شده؛ به طوری که در سال‌های قبل‌تر فاصله انتخاب زنان در این جایزه طولانی‌تر بود. دیگر نویسندگان زن برنده نوبل ادبیات که از سال ۱۹۰۱ اهدا می‌شود و تا کنون بیش‌تر برگزیدگانش مردان بوده‌اند به این شرح‌اند: ویسواوا شیمبورسکا ۱۹۹۶، نونی موریسون ۱۹۹۳، نادین گوردیمر ۱۹۹۱، نلی زاکس ۱۹۶۶، گابریلا میسترال ۱۹۴۵، پرل باک ۱۹۳۸، زیگرید اوندست ۱۹۲۸، گراتزیا دلدا ۱۹۲۶ و سلما لاگرلوف ۱۹۰۹. 

سلما لاگرلوف سوئدی نخستین زنی بود که در سال ۱۹۰۹ یعنی هشت سال پس از اعطای اولین نوبل ادبیات موفق شد این افتخار را برای جامعه زنان کسب کند. نویسندگان زن برای دریافت دومین جایزه‌ نوبل ادبیات ۱۷ سال انتظار کشیدند. گراتزیا دلدا، نویسنده‌ ایتالیایی بود که در سال ۱۹۲۶ نوبل ادبیات را از آن خود کرد. زیگرید اوندست از نروژ سومین زن برنده نوبل سه سال بعد این جایزه را گرفت و پرل باک نویسنده آمریکایی بود که ۱۰ سال بعد از آن در سال ۱۹۳۹ برای شرح روشن زندگی در چین برنده نوبل ادبیات شد.

پنجمین جایزه‌ نوبل ادبیات برای زنان در سال ۱۹۴۵ به شاعری شیلیایی به نام گابریلا میسترال رسید. در سال ۱۹۶۶ نلی زاکس، شاعر و نمایشنامه‌نویس سوئدی برگزیده‌ نوبل شد و در سال ۱۹۹۱ نام نادین گوردیمر به عنوان هفتمین برنده زن نوبل ادبیات اعلام شد. پس از او تونی موریسون به عنوان اولین زن آفریقایی آمریکایی در سال ۱۹۹۳ جایزه‌ نوبل را به دست آورد. به فاصله‌ سه سال از خالق رمان «معشوق»، شاعری مطرح از کشور لهستان به نام ویسواوا شیمبورسکا که در فوریه ۲۰۱۲ از دنیا رفت، جایزه نوبل ادبیات را دریافت کرد.

نویسنده‌ زن بعدی که موفق به دریافت مهم‌ترین جایزه‌ ادبی جهان شد، الفریده یلینک بود. سه سال پس از او دوریس لسینگ، نویسنده انگلیسی متولدشده در ایران جایزه‌ نوبل ۲۰۰۷ را به خانه برد. هرتا مولر آلمانی عنوان برنده‌ سال ۲۰۰۹ این جایزه‌ عرصه ادبیات را یدک می‌کشد. آلیس مونرو نویسنده ۸۲ ساله کانادایی نیز در سال ۲۰۱۸ موفق به کسب این جایزه شد. همچنین سوتلانا الکسی‌یویچ، نویسنده بلاروسی در سال ۲۰۱۵ آخرین زنی بود که پیش از «اولگا توکاچورک» مهم‌ترین جایزه ادبی جهان را به خود اختصاص داد.