هرآنچه که باید درمورد موزه موسیقی بدانید!

موزه موسیقی تهران، موزه­‌ای چشم‌­نواز و گوش‌­نواز است

موزه موسیقی

فرهنگ و تمدن ایران زمین با موسیقی­ های محلی و ملی گره خورده است. به قدری تنوع موسیقی و سازهای ایرانی زیاد است که افراد بسیاری با آن ها آشنا نیستند. یک بستر مناسب برای این که با میراث فرهنگی ناملموس ایران آشنا شوید، موزه موسیقی می باشد. در این موزه می­ توانید با آلات موسیقی مختلف و نوای سازهای بومی و سنتی ایران آشنا شوید. از معروف­ترین موزه­ های موسیقی معروف کشور می توان به موزه ­های موسیقی تهران، اصفهان و تبریز اشاره کرد.

تاریخچه موزه موسیقی

توسط سه تن از مسئولان فرهنگی و هنری کشور شامل سید محمد بهشتی( مدیر عامل وقت شرکت توسعه فضاهای فرهنگی)، مرتضی کاظمی( مدیرعامل وقت فرهنگسرای بهمن و مشاور شرکت توسعه) و علی مرادخانی( رییس وقت مرکزموسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) طرح تأسیس موزه موسیقی ایران در سال ۱۳۷۲ تهیه و با مدیریت آقای علی مرادخانی از سال ۱۳۷۴ آغاز شد و در نتیجه در سال ۲۲ آبان ۱۳۸۸ افتتاح گردید. پاسداری از میراث موسیقی ایرانی، حفظ آثار و ارزش های هنرمندان ایرانی در این عرصه، معرفی هنرمندان برجسته موسیقی و اعتلای این هنر ارزشمند در کشور از اهداف موزه موسیقی می باشد.

بنای موزه موسیقی

در سال ۱۳۵۱ ساختمان فعلی موزه موسیقی ساختمان مسکونی بوده که در سال ۱۳۸۲ بخاطر محل مناسب و فضای کافی مورد بازسازی قرار گرفت و برای نمایش هنر ایرانی به موزه ماندگار و محلی تبدیل شده است و در سال ۱۳۸۸ این موزه در این محل افتتاح گردیده است.

موزه موسیقی برای نمایش سازهای محلی ایرانی سالن جداگانه ای در نظر گرفته است

موزه موسیقی سه طبقه دارد و حدودا ۲۴۰ ساز از ۲۰۰ نوع مختلف در آن جا نگهداری می شود و قسمت های مختلفی مثل سالن نمایش سازها( سازهای کوبه ای، زهی، بادی، سنتی و زهی نواحی)، گنجینه موزه، آرشیو صوتی و تصویری، کتابخانه تخصصی، کارگاه نمایش مراحل ساخت ساز، انبار ویژه نگهداری سازها، مخزن محصولات مکتوب، کافی شاپ و بخش سمعی و بصری درون این موزه می باشد.  

بخش های مختلف موزه موسیقی

هدف از سالن های موجود در موزه موسیقی، شناخت بهتر و ارائه اطلاعات دقیق در خصوص سازهای موجود در این موزه به تفکیک نوع ساز، به سه بخش سازهای بادی، سازهای کوبه ای و ساز های زهی تقسیم بندی شده است.

اولین صفحات موسیقیایی ضبط شده به دستور مظفرالدین شاه قاجار در آرشیو موزه موسیقی، قرار گرفته است و این آرشیو از غنی ترین مجموعه های موسیقی کشور محسوب میشود.

- سالن های نمایش سازها:

در سالن سازهای موزه موسیقی انواع سازها نظیر سازهای کوبه ای، بادی و زهی و سازهایی از نواحی مختلف ایران وجود دارند که این سازها متعلق به افرادی چون محمدرضا درویشی، آهنگساز و مولف دائرهالمعارف سازهای ایران و مجید کیانی، نوازنده سنتور از جمله آنهاست. سالن سازهای زهی و بادی در طبقه همکف این موزه، قرار گرفته است که به دو بخش تقسیم شده است:

در بخش سازهای بادی موزه موسیقی انواع مختلفی از سازهای خودصدا، نی لبک ها، سوتک ها و نی ها نگهداری می شود. سالن سازهای کوبه ای نیز در همین طبقه، جای گرفته است. در این سالن انواع سازهای کوبه ای دو طرفه( در دو طرف پوسته کشیده شده است و از دو طرف برای نواختن استفاده می کنند) و یک طرفه نگهداری می گردد. سالن سازهای سنتی که در آن انواع سازهای زهی مضرابی و ارشه ای و سازهای کوبه ای سنتی مانند تنبک قرار گرفته از دیگر سالن های موجود در این طبقه می باشد. سازهای اهدا شده در طبقه ای دیگر از تالار، به نمایش گذاشته شده اند. این سازها که قدمتی طولانی دارند، متعلق به استادانی چون میرزا عبد الله استاد عشقی و کیهان کلهر می باشند.

در موزه موسیقی تهران حدود ۲۴۰ ساز از ۲۰۰ نوع مختلف وجود دارد

- آرشیو صوتی تصویری موزه:

یکی از بخشهای مهم و پرارزش موزه موسیقی ایران، آرشیو صوتی تصویری موزه می باشد. آرشیو صوتی تصویری زنده یاد محمد علی گلشن ابراهیمی که به همت کارکنان خوش ذوق موزه هرروز پربارتر می شود، با سالها تلاش جمع آوری و سپس به موزه موسیقی تهران اهدا شده است. هر روزه مجموعه های ارزشمند دیگری نیز به این گنجینه بزرگ اضافه می شود. مسئولین موزه به مردم عادی و علاقه مندان به موسیقی پیشنهاد می کنند که اگر مجموعه ای نفیس و ارزشمند از موسیقی ایرانی دارند به موزه اطلاع دهند تا موزه به صورت دیجیتال، مجموعه را آرشیو کند. مجموعه عکس هایی قدیمی و ارزشمند از هنرمندان این عرصه در این بخش موزه قرار دارد. آرشیو ۴۲ هزار ساعت آثار صوتی و ۲۰ هزار قطعه عکس قدیمی نتیجه این تلاش ها تا به امروز است.

- کتابخانه: 

کتابخانه موزه موسیقی با گنجایش تقریباً سی نفر بعنوان بخش تخصصی، فعالیت خود را همزمان با افتتاح آن آغاز کرد. این کتابخانه طبق برنامه ریزی، بطور عام در زمینه" هنر، ادبیات و تاریخ" و بطور خاص در زمینه" موسیقی" کتاب های خود را جمع آوری کرده است تا علاقمندان، پژوهشگران، محققان و دانشجویان رشته موسیقی بتوانند در تکمیل رساله ها و پایان نامه های خود، از منابع موجود استفاده نمایند. اکنون این کتابخانه دارای ۱۱۰۰۰ جلد کتاب است که ۹۰۰۰ جلد آن فارسی و ۲۰۰۰ جلد آن لاتین و مابقی آن منابع غیر کتابی و نشریات ادواری می باشد. تعدادی کتاب های چاپ سنگی و مجموعه ای منحصر به فرد از دیوان شاعران پارسی گو نیز در این راستا گرداوری شده است.

- کارگاه ساخت و مرمت ساز:

از قسمت های جذاب و آموزنده موزه موسیقی تهران، می توان به کارگاه ساخت و مرمت ساز اشازه کرد. مراحل ساخت سازهای گوناگون از ابتدا تا زمان نواختن موسیقی وجود دارد. تصور این که تکه ای چوب به سازی تبدیل شود که تنها با چند حرکت کوچک دنیایی معنی می آفریند واقعا حیرت انگیز است. افراد در این بخش موزه میتوانند راجع به ساخت سازها، کیفیت سازها، رفع مشکلات سازها و خرید ساز سوالات خود را بپرسند و از حرفه ای ترین افراد این حوزه پاسخ خود را بگیرند.

موزه موسیقی بستر مناسبی برای آشنایی با میراث فرهنگی ناملموس ایران فراهم کرده است

- گنجینه موزه موسیقی:

آثاری مثل چوب رهبر یارکستر حشمت سنجری، سنتور استاد ملک حسین، تقویم رومیزی، ساعت شماته دار استاد علی تجویدی و تقویم رومیزی تقی مسعودیه در این بخش از موزه موسیقی قرار گرفته است.

- سایر بخش های موزه موسیقی

از قسمت های دیگر موزه موسیقی ایران میتوان به استودیو ضبط، آمفی تئاتر، سالن تمرین، سالن روباز و… اشاره نمود که برای دوستداران موسیقی اهمیت فراوانی دارد. یکی دیگر از گام های مؤثر موزه موسیقی تهران در جهت رشد و اعتلای هنر موسیقی در ایران، کارگاه های مختلفیست که با عناوین تخصصی موسیقی برگزار می شود. کافی شاپ باصفای موزه هم برای رفاه بیشتر بازدیدکنندگان، حتی پس از ساعت کار موزه خدمت رسانی میکند. پس از بازدید از موزه موسیقی می توانید در کافه دنجش استراحت کنید و با همراهانتان درباره چیزهای جالبی که در موزه آموخته اید، گفتگو کنید.

آدرس موزه موسیقی تهران

برای رفتن به موزه موسیقی، ابتدا به میدان تجریش بروید. سپس وارد خیابان ابراهیم دربندی یا همان مقصودبیگ سابق شوید، زمانی که به سه ­راه تختی رسیدید، در دست چپ خود کوچه موزه را می ­بینید. تابلوی موزه موسیقی، سر کوچه زده شده است. ساختمانی با معماری جالب، نبش کوچه نیلوفر قرار دارد که همان موزه موسیقی است. پلاک آن ۹ می­ باشد. ایستگاه تجریش نزدیک ترین ایستگاه مترو به این مکان است. پایانه تجریش هم پذیرای اتوبوس ­ها و تاکسی از اقصی نقاط تهران است.

در سالن‌های موزه موسیقی، سازهای نفیسی وجود دارد که از اساتید موسیقی به امانت گرفته شده‌

ساعت بازدید موزه موسیقی تهران

موزه موسیقی شش ماه اول سال از یک شنبه تا جمعه، از ساعت ۱۰ صبح تا ۶ بعد از ظهر و در شش ماه دوم سال از ساعت ۱۰ تا ۵ بعد از ظهر قابل بازدید است. کافه ی موزه موسیقی بیش از این مدت زمان سرویس ­دهی می کنند.

گردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش