موزه پارچه و لباس در مجموعه کاخ نیاوران در میدان شهید باهنر تهران قرار داردموزه پارچه و لباس نیاوران
در بین موزه های تهران، موزه ی جذابی در نیاوران قرار دارد که به آن موزه پارچه و لباسهای سلطنتی می گویند. شما می توانید مجموعه ای فوق العاده از منسوجات و لباسهای اهدایی به شاهان ایران را در این موزه ببینید.
تاریخچه تأسیس موزه پارچه و لباس نیاوران در تالار آبی
به مناسبت روز جهانی موزه و میراث فرهنگی در اردیبهشت ۱۳۹۱ موزه پارچه و لباسهای سلطنتی در مجموعه تاریخی و فرهنگی نیاوران فعالیت کرد. مقصود از ایجاد چنین موزه ای به نمایش گذاشتن گنجینه ای باارزش از لباس ها و پارچه های قیمتی اهدایی به شاهان ایران بوده است.
موقعیت تالار آبی در ضلع شمالی کاخ نیاوران میباشد و دلیل انتخاب نام تالار آبی برای آن، وحود آبنمای زیبا و رنگ آبی پرده ها و دیوارها است. وسعت این تالار به ۳۵۰ متر مربع می رسد که معروف به کوشک احمد شاه است و برای پذیرایی از مهمانان دربار در زمان حکومت پهلوی کاربرد داشت.
موزه پارچه و لباس هاي سلطنتي یکی از دیدنی‌های جذاب شهر تهران استتغییر دکوراسیون و تجهیز این تالار در سال های منتهی به انقلاب اسلامی در حال تغییر بوده است که با پیروزی انقلاب متوقف می گردد. ضیافت شب ژانویه ۱۹۷۸ میلادی از مهم ترین میهمانی های زمان پهلوی در این تالار به حساب می آید که رئیس جمهور وقت آمریکا به نام جیمی کارتر به مناسبت آغاز سال نو میلادی در آن حضور داشت.
آثار موزه پارچه و لباس های سلطنتی نیاوران
آثار شاخص مجموعه پارچه و لباسهای سلطنتی نیاوران، حاوی دو عدد گوبلن، بافت کشور فرانسه، مربوط به قرون ۱۷ و ۱۸ میلادی میباشد که برای تزئین دیوارهای ضلع جنوبی تالا، مورد استفاده قرار گرفته است. همینطور این مجموعه دارای اثرهای بسیار زیبایی از هنرهای اصیل ایرانی میباشد که از آنها می توان به سوزن دوزی، گلابتون دوزی، گلدوزی، منجوق و ملیله دوزی و ترمه اشاره کرد.
- گلابتون دوزی:
گاهی وقت ها در حین قدم زدن در بین قسمتهای گوناگون موزه پارچه و لباسهای سلطنتی، پیراهن ابریشمی بلندی، شما را به خود جذب میکند. جنس این پیراهن ابریشمی از حریر اصل باشد و با پولک تزئین شده و دارای گلابتون دوزی های بی همتایی می باشد. حاشیه ای مخملی به جز هنر گلابتون دوزی و پولک دوزی، پیراهن را شکیل تر نموده است. یکی از دیگر اثار خاص این موزه، عبایی با حاشیه گلابتون دوزی شده است که جنس آن مخمل می باشد. طرح گلابتون دوزی شده بر روی این عبا به پرهای طاووس، شباهت دارد و برای عبایی که دنباله اش بر روی زمین کشیده می شد، بسیار زیبا است.
موزه پارچه و لباس نیاوران در مجموعه‌ی فرهنگی و تاریخی سعدآباد قرار داردلباس فیروزه رنگ بندرعباسی به عنوان سومین لباس دارای حاشیه گلابتون دوزی شده در بین آثار موزه محسوب میشود که خاص تر از سایر لباس هاست. درواقع یک پیراهن و شلوار محلیست که برای تزئین آن از پولک، منجوق و گلابتون استفاده شده است. استفاده از نخهای طلا در این پیراهن و شلوار باعث شده تا از لباسهای خاص مجموعه به شمار برود. نخهای گلابتون دوزی از طلای کشیده شده به وجود می آیند که در تار و پودر البسه با شمایلی شبیه ریسمان به کار می روند. با این که جنس اغلب لباسهای گلابتون دوزی شده از نخهای مصنوعیست، ولی بعضی از آن ها مزین به نخ طلا هستند. البته، برای تهیه ی نخ گلابتون دوزی از نخهای مصنوعی با روکشهای طلایی استفاده می کنند و یکی از کشورهای تولید کننده این الیاف مصنوعی، پاکستان می باشد.
- سرمه دوزی:
از دیگر صنایع دستی و هنرهای استان سیستان و بلوچستان می توان به سرمه دوزی اشاره کرد. در هنر سوزن دوزی، طرح هایی را با نخ های رنگی بر روی سطح پارچه های ساده با استفاده از سوزن و قلاب ترسیم می کنند و بخیه های ظریفی بر روی پارچه می دوزند.
قدمت هنر اصیل سرمه دوزی در ایران به ۲۵۰۰ تا سه هزار سال میرسد. یکی از نمونه های خاص این هنر اصیل ایرانی، سارافون مخمل ملکه با تزئینات سرمه دوزی است.پس زمینه این سارافون طرح بته جقه به رنگ مشکی می باشد. در حاشیه های لباس از ترکیب رنگ طلایی و نقره ای بهمراه پس زمینه سیاه استفاده شده است که بیش از همیشه جلوه می کند.
- ترمه:
در دوره قاجار، استفاده از پارچه ترمه توسط اشراف و بزرگان، شدیدا رایج بود. این نوع پارچه ی باارزش ایرانی در بعضی از البسه سلطنتی مورد استفاده قرار می گرفت. پالتوی تهیه شده از ترمه، یکی از این لباسها میباشد که سبک دوخت و طراحی آن مناسب مراسمهای رسمی و مناسبتهای دیپلماتیک بود. بته جقه های کوچک و بزرگی در تمامی قسمت های پارچه استفاده شده که مختص این پارچه است.
موزه پارچه و لباس نیاوران مجموعه ای از پارچه های اهدایی به پادشاهان ایران است- پارچه زربفت:
از دیگر هنرهای سنتی می توان به زری بافی یا زری دوزی اشاره نمود که در حال انقراض است. تارو پودی از طلا در این نوع پارچه بکار رفته و بر ظرافت و درخشش آن افزوده است. از نمونه های خاص این هنر دیرینه می توان به پیراهن حریر با تزئینات زری بافی و زری دوزی در پس زمینه رنگی روشن و گرم اشاره کرد.
- چاپ باتیک:
چاپ باتیک در عرصه هنرهای مربوط به پارچه قرار دارد. ابتدا در کشور چین، این هنر بوجود آمد و بعد از آن به کشورهایی نظیر مصر، هند، ایران و روسیه منتقل شده است. نمونه هایی از این هنر را می توان در بین لباسهای موجود در موزه پارچه و لباسهای سلطنتی نیاوران مشاهده کرد. لباسی با پس زمینه ی مشکی رنگ و چاپ هایی با طرح اسلیمی قرمز رنگ ، یکی از این نمونه های این هنر می باشد.
مجموعه کیف و کفش در موزه پارچه و لباس نیاوران قرار دارد- گلدوزی:
از دیگر لباس هایی که می توانید در موزه پارچه و لباس نیاوران ببینید؛ پیراهن و شنلی با تزئینات گلدوزی و حاشیه تکه دوزی است. هنر گلدوزی در بین تمدن های گوناگون، قدمتی طولانی دارد. هنر گلدوزی از ترکیب پس زمینه رنگی تیره و سرد با گلدوزی و تکه دوزی با رنگ های گرم تضاد بدست می آید.
مجموعه کیف و کفش موزه پارچه و لباس نیاوران
در موزه پارچه و لباس نیاوران، مجموعه ای برای کیف و کفش اختصاص داده شده است که بعضی از آن ها طرح های سنتی دارند و کاملاً ایرانی منطبق با سوزن دوزی های لباس هستند.
پارچه های اهدایی نفیس موزه پارچه و لباس نیاوران
پارچه های قیمتی اعطایی به شاه و دربار از سوی کشورهای گوناگون اروپایی و آسیایی مانند هند، لبنان، ژاپن و … در قسمتی از موزه پارچه و لباس نیاوران قرار دارد که از جنس زربافت، ساتن، ابریشم تهیه شده است. جالب است بدانید که بعضی از منسوجات را هنرمندان مختلف ایرانی سوزن دوزی کرده اند.
موزه پارچه و لباس های سلطنتی در اردیبهشت ماه ۱۳۹۱ آغاز به کار کردآدرس موزه پارچه و لباس نیاوران
برای بازدید از موزه پارچه و لباس نیاوران باید به تهران، میدان شهید باهنر( نیاوران)، مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران، طبقه دوم کاخ اختصاصی نیاوران، تالار آبی بروید.
زمان بازدید از موزه پارچه و لباس نیاوران
علاقمندان می توانند همه روزه از ساعت ۸ صبح الی ۱۷ بعدظهر از موزه پارچه و لباس نیاوران بازدید کنند. آخرین زمان برای خرید بلیط این موزه، ساعت ۱۶ می باشد.
راه های دسترسی به موزه پارچه و لباس نیاوران
> دسترسی به موزه پارچه و لباس با مترو:
ایستگاه های نیاوران و شهید باهنر از خط سه مترو، نزدیک ترین ایستگاه های مترو به مجموعه کاخ نیاوران هستند. شما می توانید در هر کدامیک از این ایستگاه ها کمی پیاده روی کنید تا به درب ورودی موزه برسید.
> دسترسی به موزه پارچه و لباس با اتوبوس:
برای رسیدن به موزه پارچه و لباس نیاوران با اتوبوس باید ابتدا به میدان تجریش بروید؛ بعد از آن سوار اتوبوس های میدان شهید باهنر شوید و در آخر در ایستگاه نیاوران پیاده شوید.
> دسترسی به موزه پارچه و لباس با تاکسی:
در صورتیکه می خواهید با تاکسی به موزه پارچه و لباس نیاوران بروید؛ دو مسیر پاسداران به میدان شهید باهنر و از میدان تجریش به میدان شهید باهنر در پیش روی شما میباشد .
موزه پارچه و لباس نیاوران ۲۶۰۰ متر مربع مساحت داردگردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش
- 18
- 1
