۱۰ فروردین جشن آبانگاه؛ جشن پرطرفدار در ستایش ایزدبانو آناهید

۱۰ فروردین جشن آبانگاه، یکی از جشن‌های مهم و پرطرفدار در ایران است که هر ساله در تاریخ ۱۰ فروردین برگزار می‌شود. این جشن، به مناسبت ستایش و نیایش ایزدبانو آناهید، یکی از خدایان ایران باستان، برگزار می‌شود. آناهید، به عنوان خدای آب و آتش، پرستش و احترام بسیاری در فرهنگ و تمدن ایران باستان داشت. این جشن، تلفیقی از عناصر طبیعتی، مذهبی و فرهنگی است که توسط مردم ایران از سده‌ها پیشین تا به امروز گرامی‌داشته شده است.

«اَردوی سوره اَناهیتا» Ardavi – Sura Anāhita ایزد‌بانویی ایرانی بسیار برجسته ­ای است كه نقش مهمی در آیین­های ایرانی دارد و پیشینه ­ی ستایش و بزرگداشت این ایزد بانو در فرهنگ ایرانی به دوره­ های پیش از زرتشتی در تاریخی ایران می­رسد.

«جشن آبانگان» جشنی است در گرامیداشت سیاره درخشان «اَنَهیتَه / آناهید (زهره)» و رود پهناور و خروشان «اردوی / آمو (آمودریا)»، و بعدها ایزدبانوی بزرگ «آب»­ها در ایران (غیاث آبادی، ۱۳۸۲،ص۷۷).

جشن آبانگاه با برگزاری مراسمی به یاد آوری این خدای ایرانی و تقدیر از نعمت‌های آب و آتش از جمله روزه‌داری، خواندن دعاها و نماز، روشن کردن شمع‌ها و آتش، آواز خوانی و نوازندگی برگزار می‌شود. همچنین در این جشن، آشپزی‌های مختلف و خوراکی‌های خاصی نیز تهیه می‌شوند که با طعم و بوی خاص خود، به جشن بیشتری رونق می‌بخشند.

جشن آبانگاه، علاوه بر ارتباط با تاریخ و فرهنگ ایران، ارزش و اهمیت بسیاری در جهت بهبود روابط انسانی دارد. این جشن، فرصتی مناسب برای افزایش همبستگی و اتحادیه بین افراد و خانواده‌ها فراهم می‌کند. در این روز، خانواده‌ها به همراه هم نشسته، غذا می‌خورند، با هم صحبت می‌کنند و از فرصتی برای تقویت روابط خود بهره می‌برند.

در نهایت، می‌توان گفت که جشن آبانگاه، یک فرصت مناسب برای ارتباط با فرهنگ و تاریخ ایران و همچنین برای ایجاد همبستگی و اتحادیه در جامعه است. این جشن، توانسته است در طول سالیان گذشته، مشارکت بیشتری از مردم ایران را در خود جذب کند و به یکی از مهمترین جشن‌های مردمی در ایران تبدیل شود.

اگرچه در سال‌های اخیر به دلیل شیوع بیماری کووید-۱۹، برخی از مراسم‌های جشن آبانگاه با محدودیت‌هایی مواجه شده است، اما مردم همچنان این جشن را با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و با روحیه‌ی ایمانی خود، به خوبی جشن می‌گیرند.

در نهایت، می‌توان گفت که جشن آبانگاه، فرصتی برای یادآوری ارزش‌های فرهنگی، مذهبی و طبیعی ایران است. همچنین، این جشن، یک فرصت مناسب برای تقویت روابط بین افراد، خانواده‌ها و جامعه در کل است.

در روز جشن آبانگاه، چه مراسم برگزار می‌شود؟

در جشن آبانگاه، برخی از مراسم خاص و معنوی برگزار می‌شود. به عنوان مثال، برخی از مراسم این جشن شامل خواندن دعاها و نماز، روشن کردن شمع‌ها و آتش، آواز خوانی و نوازندگی است. همچنین در برخی مناطق، مردم در این روز به سمت رودخانه‌ها و چشمه‌ها می‌روند و به آب نماز می‌خوانند و به ستایش ایزدبانو آناهید پرداخته و میوه‌ها و تره‌های خشک را به عنوان عطریات به آب می‌ریزند. همچنین در این روز، برخی از مراسم مردمی مانند رقص و پایکوبی نیز برگزار می‌شود.

در جشن آبانگان، پارسیان به ویژه زنان در کنار دریا یا رودخانه­ ها، فرشته­ ی آب را نیایش می کنند. ایرانیان کهن آب را پاک (مقدس) می­ شمردند و هیچ­گاه آن ­را آلوده نمی­کردند و آبی را که اوصاف سه­ گانه­ اش (رنگ - بو - مزه) دگرگون می­شد برای آشامیدن و شستشو به­ کار نمی­ بردند.

در جشن آبانگاه چه لباسهای می پوشند؟

در جشن آبانگاه، مردم عموماً لباس‌های سنتی و محلی مانند چادر یا لباس‌های آذری به همراه کفش‌های مردمی مانند کفش‌های چرمی یا کفش‌های کتانی می‌پوشند. همچنین، برخی از مردم به صورت خاص، لباس‌های سفید و یا لباس‌هایی با رنگ‌های زرد و قرمز را برای جشن آبانگاه انتخاب می‌کنند. در کل، لباس‌های مردم در جشن آبانگاه، بیشتر به سمت شادی و رنگارنگی می‌روند.

در جشن آبانگاه، چه غذاهایی سرو می‌شود؟

 در جشن آبانگاه، برخی از غذاهای خاص و محلی سرو می‌شود. به عنوان مثال، غذایی به نام "کلوچه آبانگاهی" به عنوان یک غذای سنتی از جشن آبانگاه استفاده می‌شود. این کلوچه‌ها با استفاده از آرد، شکر، روغن، پودر دارچین و زعفران تهیه می‌شوند و برای خوردن آن‌ها، عموماً به همراه چای سیاه سرو می‌شود. همچنین در برخی از مناطق، غذاهای دیگری مانند "آش شلغمی"، "آش ماش" و "آش کدو" نیز در این جشن سرو می‌شوند.