شواهد مهمی از دوره‌های تاریخی مختلف در گذر «کمر زرین» اصفهان کشف شد

علی شجاعی اصفهانی روز پنجشنبه در گفت و گو با ایرنا گفت: یافته‌های باستان‌شناسی در گذر کمر زرین از پیش از اسلام تا دوره قاجار قابل ردیابی است.

کمر زرین در یکی از کهن‌ترین مناطق شهر اصفهان و در نزدیکی مسجد جامع عتیق قرار دارد. پیشتر عملیات گودبرداری با لودر برای احداث گذرِ کمرزرین به تخریب لایه‌های باستانی و مشهود شدن شواهدی از ۲ سازه معماری منجر شده بود و به این ترتیب این کار، متوقف و عملیات باستان‌شناسی شهری با توافق بین پژوهشگاه میراث فرهنگی، سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان و دانشگاه هنر آغاز شد.

متولی این عملیات باستان‌شناسی شهری، سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان و مجری آن دانشگاه هنر است و با نظارت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان پیش می‌رود.

شجاعی با اشاره به باز شدن پنج ترانشه در عملیات باستان شناسی گذر کمر زرین اظهار داشت: در زیر رسوبات ترانشه اول، شواهدی از یک‌سری تن‌پوشه‌های منقوش به دست آمده که برای پیش بینی قدمت آن‌ به بررسی های بیشتر نیاز است اما احتمال می دهیم این آثار مربوط به دوران قبل از حمله مغول به اصفهان باشد.

وی افزود: این تن‌پوشه‌ها در خارج از ترانشه در هر ۲ سمت ادامه دارند و این پرسش مطرح است که اگر قرار بوده این سازه‌های آبی از زیرِ زمین عبور داده شوند، چرا تزیینات داشته اند که دلیل آن نیاز به بررسی‌ بیشتر دارد.

این باستان‌شناس ادامه داد: با توجه به تزییناتی که این تن‌پوشه‌ها دارند احتمالا این سازه‌های آبی عیان و قابل رویت بوده و از نظر زیباییِ بصری هم قابل توجه بودند.

سرپرست هیات کاوش در گذرکمر زرین گفت: همچنین در یکی از ترانشه‌ها کوره ای به دست آمده که از نظر مطالعات تاریخی بسیار حائز اهمیت است.

وی افزود: به نظر می رسد این کوره مخصوص پخت نوع خاصی از سفال بوده باشد اما در این رابطه هنوز تردید داریم.

شجاعی ادامه داد: قدمت این کوره را شاید بتوان مربوط به قرن هفتم دانست که نشان می دهد با یک محوطه صنعتی در بخشی از این گذر مواجه هستیم.

این عضو هیات علمی گروه باستان شناسی دانشگاه هنر اصفهان گفت: در یکی دیگر از ترانشه‌ها در گذر کمر زرین با یک سازه معماری مواجه هستیم که به نظر می‌رسد قدمت آن مربوط به دوران متاخر اسلامی باشد.

وی افزود: با توجه به کاروانسرای پهلوی در مجاورت این محوطه می توان گفت که این سازه کشف شده، قاجاری است. همچنین سالخوردگان محلی این منطقه سقاخانه ای را در ذهن دارند که ما به دنبال یک‌سری مستندات مکتوب در رابطه با آن هستیم تا به نتایج بهتری برسیم.

به گفته این باستان‌شناس در مسیر کاوش، دیواره‌های سنگی و کف‌های آجر فرش به دست آمده است که تاریخ‌گذاری آنها به بررسی و پژوهش‌های بیشتر نیاز دارد.

وی افزود: یکی از شاهدهای موجود این است که ابعاد یکی از کف فرش های به دست آمده در این گذر با ابعاد آجرهایی که در گنبدخانه مسجد جامع اصفهان وجود دارد، یکسان است و این را به ذهن متبادر می‌سازد که سازه‌های یاد شده مربوط به دوران سلجوقی باشد اما این موضوع به بررسی‌های بیشتر نیاز دارد.

شجاعی خاطرنشان کرد: گذر کمر زرین یکی از پروژه‌های شهری بود که شهرداری در آن قصد داشت با پایین آوردن سطح گذر به طبقه های اول پاساژ کمر زرین دسترسی ایجاد کند و از سوی دیگر دسترسی سواره به پارکینگ تسهیل شود اما با شروع خاکبرداری‌ها با شواهد تاریخی مواجه شد.

وی تاکید کرد: پروژه باستان‌شناسی شهری کمر زرین می تواند این درک مهم را برای مردم و مدیران شهری ایجاد کند که باستان‌شناسی یک کار فانتزی نیست که در آن یک سازه و چند سفال پیدا کنیم.

این استاد دانشگاه ادامه داد: باستان‌شناسی یک ضرورت برای اصفهان است و می تواند برای شناخت بیشتر هویت تاریخی این شهر کمک کند.