فریبا نعمتی که برای ارائه پژوهش مردم‌شناسی از بیش از ۶۰۰ روستا و شهرستان‌های کشور به‌عنوان پژوهشگر برتر در همایش هشتادمین سالگرد مردم‌شناسی کشور در روزهای اخیر انتخاب شد، در زمینه آئین سنتی همدانی‌ها در یلدا، در گفت‌وگو با ایسنا، افزود: همدانی‌ها در آئین ۷ هزار ساله یلدا در خانه بزرگان فامیل گردهم می‌آیند تا با برگزاری یک جشن زیبا در کنار یکدیگر به خواندن شاهنامه و گرفتن فال حافظ و خوردن هندوانه و انار بپردازند.
وی به تاریخ غنی ایران اشاره کرد و یادآور شد: ۷ هزار سال پیش نیاکان ما به دانش گاه‌شماری دست پیدا کردند و دریافتند نخستین شب زمستان بلندترین شب سال است و از آن پس یلدا به آئینی ماندگار تبدیل شد.
این کارشناس مردم‌شناسی همچنین بیان کرد: از سالیان سال پیش در این شب همه دور هم جمع می‌شدند و با برافروختن آتش از خورشید طلب برکت می‌کردند. آئین شب یلدا یا شب چله، خوردن آجیل مخصوص، هندوانه، انار و شیرینی و میوه‌های گوناگون است که همه جنبه نمادی دارند و نشانه برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی در بین مردم همدان است.
این پژوهشگر برتر مردم‌شناسی عنوان کرد: این جشن که یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایران‌باستان است در اصطلاح به آن شب چله هم می‌گویند. چله بزرگ از یکمین روز دی‌ماه جشن خرم روز تا دهم بهمن که جشن سده است، به طول می انجامد و آن را چله بزرگ می‌نامند به آن علت که شدت سرما بیشتر است، آنگاه چله کوچک فرا می‌رسد که از دهم بهمن تا بیستم اسفند به طول می‌انجامد و سرما کم کم کاسته می‌شود.
نعمتی افزود: چله اول که نخستین روز زمستان و یا نخستین شب آن است تولد مهر و خورشید شکست‌ناپذیر است چرا که مردم دوره‌های گذشته پایه زندگی‌شان بر کشاورزی و چوپانی قرار داشت و در طول سال با سپری شدن فصل‌ها و تضادهای طبیعت خو داشتند و بر اثر تجربه و گذشت زمان با گردش خورشید و تغییر فصول و بلندی و کوتاهی روز و شب و جهت حرکت و قرار ستارگان آشنایی یافته و کارها و فعالیتشان را براساس آن تنظیم می‌کردند و به تدریج دریافتند که کوتاه‌ترین روزها آخرین روز پاییز یعنی سی‌ام آذر و بلندترین شب‌ها شب اول زمستان است اما بلافاصله بعد از این با آغاز دی روزها بلندتر و شب‌ها کوتاه‌تر می‌شود.
- 11
- 6
