جنگ های ناپلئونی
از حوادث مهم جنگ های ناپلئونی می توان به فروپاشی امپراتوری مقدس روم، به وجود آمدن کنفدراسیون راین، فتح برلین و اشغال وین اشاره کرد. با فتح بیشتر سرزمین های اروپا، قدرت فرانسه گسترش می یافت ولی اوضاع در سال ۱۸۱۲ میلادی، دگرگون شد. در سال ۱۸۱۲ میلادی، ناکامی فرانسه در حمله به روسیه موجب کاهش قدرت فرانسه شد. سرانجام ناپلئون در ماه مه ۱۸۱۴ میلادی، متحمل شکست کامل نظامی شد. این شکست منجر به تبعید ناپلئون به جزیره الب و بازگشت بوربون ها به سلطنت فرانسه شد.
پیشینه جنگ های ناپلئونی
در سال ۱۷۸۹ هم زمان با سقوط زندان باستیل، انقلاب فرانسه شروع شد و پادشاه فرانسه به نام لویی شانزدهم در سال ۱۷۹۳ اعدام شد. اتریش در سال ۱۷۹۲ به این کشور حمله کرد تا با انقلابی های فرانسه مقابله کند. فرانسه تا سال ۱۷۹۵ به تدریج با همه همسایگانش وارد جنگ شد و پس از تصرف سرزمین های ساووی، بلژیک و ساحل غربی رود راین توانست این سرزمینها را به خاک خود ملحق کند.
ائتلافی بر علیه فرانسه در سال ۱۷۹۵ توسط اتریش، پادشاهی پروس، اسپانیا، جمهوری هلند و بریتانیا تشکیل شد. نیروهای فرانسوی به فرماندهی ناپلئون بناپارت به صورت پی درپی پیروز شدند. صلح بال در میان فرانسه، هلند و پادشاهی پروس در همان سال منعقد شد و پیمان کامپو فورمیو در سال ۱۷۹۷ در میان فرانسه و اتریش بسته شد. پس از اینکه ناپلئون در سال های ۱۷۹۷ و ۱۷۹۸ از ایتالیا و مصر بازگشت، نوعی قدرت کاریزماتیک داشت و به همین پشتوانه با کنار زدن دیرکتوار خود با عنوان کنسول نخست در جریان کودتای ۱۸ برومر در سال ۱۷۹۹ در رأس هرم قدرت فرانسه قرار گرفت.
او روز ۱۴ ژوئن سال ۱۸۰۰ از طریق کوه های آلپ، حمله کرد و در نبرد مارنگو، اتریشی ها را شکست داد و پیمان لونِویل را در ماه فوریه سال ۱۸۰۱ با آنها منعقد کرد. ناپلئون در سال ۱۸۰۱ با یک کنکوردا به فتح ایتالیا جنبه قانونی داد و در سال ۱۸۰۲ با پیمان آمین توانست بریتانیا را از ادامه دشمنی بازدارد و با استفاده از قوانین مدنی جدید، ایجاد مدارس، بانک ها و … در فرانسه، بنیان یک دولت بورژوایی را استوار کرد. او عنوان امپراتور را از سال ۱۸۰۴ برای خود انتخاب کرد و بر علیه همه کشورهای اروپایی، جنگ های طولانی را آغاز کرد.
جنگ های ناپلئونی
> جنگ ائتلاف سوم:
دودمان هابسبورگ با کمک امپراتوری روسیه و بریتانیا توانست در اتریش، ائتلاف سوم را بر علیه ناپلئون ایجاد کند ولی سرانجام در نبرد استرلیتز، اتریش شکست خورد و ناچارا در سال ۱۸۰۵ میلادی، پیمان پرسبورگ را با فرانسه امضاء کرد. پس از این شکست، امپراتور امپراتوری مقدس روم به نام فرانسیس دوم، از تاج و تختش کناره گیری کرد و از آن پس امپراتوری مقدس روم به امپراتوری اتریش تغيير کرد.
> جنگ ائتلاف چهارم:
در سال ۱۸۰۶ میلادی، ائتلاف چهارم توسط امپراتوری روسیه، پادشاهی پروس، بریتانیا، پادشاهی ساکسونی و سوئد بر علیه فرانسه تشکیل شد ولی ناپلئون در نهایت به پیروزی رسید و در سال ۱۸۰۷ با روسیه، پیمان تیلسیت را امضاء کرد و این کشور را از صف متحدین، خارج کرد و بر شهریارنشینان آلمانی مسلط شد و برادرش را برای حکمرانی بر این سرزمینها انتخاب کرد.
> جنگ ائتلاف پنجم:
در سال ۱۸۰۹ ائتلاف پنجم تشکیل شد که طرف اصلی فرانسه، اتریش بود و پس از شکست در نبرد واگرام، مجبور شد که قرارداد وین را امضاء کند.
> لشکرکشی به روسیه:
بنیان قدرت ناپلئون در اثر سیاست های مذهبی نامطلوب او نظیر توقیف پاپ پی هفتم، مالیات های سنگین و جنگ های بی پایان و خسته کننده اش متزلزل شده بود. ناپلئون به روسیه در سال ۱۸۱۲ لشکرکشی کرد و پس از این که در جنگ اسمولِنسک و بورودینو پیروز شد، مسکو را فتح کرد و پس از آتش زدن این شهر توسط ارتش روسیه( بر اساس استراتژی زمین سوخته) و کمبود آذوقه، ناچارا عقب نشینی کرد. در این عقب نشینی ، نیم میلیون از سربازان لشکر فرانسه کشته شدند و آوازه شکست ناپذیری ناپلئون خدشه دار شد.
> جنگ ائتلاف ششم:
همکاری امپراتوری روسیه، امپراتوری اتریش، پادشاهی پروس، بریتانیا، سوئد، پادشاهی اسپانیا و پادشاهی پرتغال باعث ایجاد ششمین ائتلاف علیه فرانسه شد و بر این اساس، بناپارت در ۱۴ مه ۱۸۱۴ میلادی توسط ارتش ناپلئون شکست خورد. پیمان فونتن بلوبلافاصله پس از شکست ارتش فرانسه، به فراسوی ها تحمیل شد. بر اساس این پیمان، پس از کناره گیری ناپلئون از قدرت، لوئی هجدهم از خاندان بوربن به سلطنت بازگشت و سرانجام ناپلئون در جزیره الب ، زندانی شد.
پیمان پاریس( ۱۸۱۴) پس از گذشت مدت کوتاهی از انعقاد پیمان فونتن بلو، به امضاء رسید.
بازگشت ناپلئون
پس از این که ناپلئون در جزیره الب بمدت ده ماه سکونت یافت؛ در ۲۰ مارس ۱۸۱۵ به پاریس بازگشت و بمدت صدروز بر این کشور، حکمرانی کرد. ناپلئون تا زمانیکه در نبرد واترلو شکست خورد؛ همچنان فرمانروایی میکرد. پس از تسلیم شدن ناپلئون، وی در جزیره سنت هلن تبعید شد. متحدین، فرانسه را اشغال کردند. در ۲۰ نوامبر ۱۸۱۵پیمان دوم پاریس به فرانسه تحمیل شد و این کشور، متحمل پرداخت غرامت و محدودیت های دیگری گردید.
پیامد جنگ های ناپلئونی
جنگ های ناپلئونی باعث برهم زدن مرزهای اروپا و همچنین برهم زدن موازنه حاصله در جنگ هفت ساله گردید و بذر انقلاب و اندیشه های جدید در اروپا پاشیده شد ولی سقوط ناپلئون باعث شد که اوضاع در قالب یک قرارداد همگانی یعنی کنگره وین، تثبیت شود. کنگرهٔ وین با ایجاد کنسرت اروپا موجب تضمین صلح عمومی جهان بمدت یک قرن( تا آغاز جنگ جهانی اول) شد.
گردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش
- 10
- 6