عنصر خیال چیست؟ (+ انواع عنصر خیال)

عنصر خیال در شعر بسیار مهم است

به جوهر اصلی و عنصر ثابت شعر، صورخیال می گویند که حاصل نیروی تخیل است. صور خیال معیار ارزش و اعتبار هنری شعر است. در طی ده قرن گذشته در هیچ یک از آثار ادبی، اثری در نقد علم بلاغت به اهمیت صور خیال نیست.

عنصر خیال

مجموعه تصاویر حاصل از انواع صور خیال( استعاره، تشبیه، مجاز، کنایه) در دیوان هر شاعری، لحظه هایی را بیان می کند که مرتبط با درون و جهان درونی اوست. از راهکارهای مهم و تأثیرگذار در شعر انقلاب و دفاع مقدس می توان به بررسی آثار شاعران انقلاب و دفاع مقدس اشاره کرد. قیصر امینپور، چهره درخشانی در ادبیات پایداری و انقلاب دارد که در اشعار وی می توان عناصر خیال را مشاهده کرد.

عنصر خیال از دو نظر، قابل بررسی است:

عنصر خیال در محور افقی شعر بررسی میشود؛ یعنی عنصر خیال، انواع مجاز، تشبیه، و استعاره را در طول مصراع ها بوجود می آورد.

عنصر خیال نیز در محور عمودی شعر، قابل بررسی است و باعث پیوند تصویرهای پراکنده در کل شعر می شود و به کل اجزای شعر، طرحی يک پارچه و ساختمانی استوار می بخشد که با محتوایش متناسب و هماهنگ است.

انواع صور خیال

به کوشش ذهنی شاعر برای برقراری نسبت میان انسان و طبیعت، خیال یا تصویر می گویند و انواع عناصر صور خیال در این راستا نظیر تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز است که علاوه بر مفهوم بخشی واقعی به شعر، آن را خیال انگیز میکند. خیال شاعرانه در وزن و مفهوم شعر منظوم، محدود نمیشود. این خیال های شاعرانه، ذهن بسیاری از مردمان عادی یا نویسندگان را تصرف کرده است. صورت های خیال به شرح زیر می باشد :

> تشبیه:

وقتی که چیزی را به چیز دیگری همانند کنند؛ به آن تشبیه می گویند. یادآوری همانندی و شباهتی است که از جهتی یا جهاتی میان دو چیز مختلف وجود دارد. درواقع به یکی از عوامل ایجاد ایماژ یا تصاویر شعری، تشبیه اطلاق میشود.

انواع عنصر خیال,عنصر خیال,عنصر خیال و احساس

در زبان ادبی ، صور خیال و ابزار تصویر آفرینی عنصر اصلی هستند

> استعاره:

از مهمترین صورت های خیالی میتوان به استعاره اشاره کرد و طبق گفته ی برخی از افراد به عنوان اساس کلام شاعرانه محسوب میشود. تعریف استعاره برطبق گفته ی اهل ادب به اینصورتست که یکی از دو طرف تشبیه را ذکر و طرف دیگر را اراده کرده باشند. معنای کلمه استعاره، مصدر باب استفعال است.

> كنایه:

گاهی اوقات گوینده، یک حقیقت را مستقیما به علل گوناگونی بیان نمی كند و از سخنی كه دلالت بر معنای دیگری دارد ولی بیانگر آن حقیقت بطور غیرمستقیم است؛ استفاده میکند.