همه آنچه دوست دارید درباره کتاب «رکوردهای گینس» بدانید/ سالروز اولین انتشار

امروز ۲۷ آگوست ۲۰۱۸، شصت و سومین سالروز انتشار کتاب «رکوردهای جهــانی گینس» است. یک کتاب ۶۳جلدی که هرسال منتشر می‌شود و با انتشارش، تازه‌ترین و عجیب‌ترین و تلخ و شیرین‌ترین رکوردهایی را که آدم‌ها در سراسر جهان در زمینه‌های مختلف رقم زده‌اند به اطلاع مردم دنیا می‌رساند. گنجینه‌ای تاثیرگذار و جالب از هزاران قصه و ماجرا که در پرونده زندگی‌سلام امروز، اولین جرقه شکل گرفتنش، مسیری که تا امروز طی کرده و قوانین و باید و نبایدهایش برای ثبت رکورد را مرور می‌کنیم. همچنین یک روان شناس درباره انگیزه آدم‌ها از ثبت رکوردهای عجیب به نامِ خودشان، یادداشتی جالب نوشته که با هم می‌خوانیم.

کتاب رکوردهای گینس، چگونه شکل گرفت و چه مسیری را پشت‌سر گذاشت؟

  کتاب گینس یک کتاب مرجع است که با مدیریت «هیو بیوِر» مدیرعامل کارخانه گینس فعالیت خود را آغاز کرد. او در ۱۰ نوامبر ۱۹۵۱ میلادی به یک مهمانی تیراندازی در ایالت وکسفورد ایرلند رفت. در آن جا درگیر این بحث شد که کدام پرنده سریع ترین پرنده اروپاست؛ سلیم طلایی یا خروس سیاه. با وجود این که بیور می دانست سلیم طلایی پرنده سریع تری است اما متوجه شد نمی توان این موضوع را به راحتی ثابت کرد، چون هیچ مرجعی به این قبیل سوال ها پاسخ نداده است. او به این نتیجه رسید که اگر یک کتاب مرجع برای پاسخ به سوالات این چنینی تهیه شود احتمالا با استقبال عموم مواجه خواهد شد. به این ترتیب ایده گردآوری کتاب رکوردهای گینس شکل گرفت.

  بیور برای به وجود آوردن این مرجع از دو برادر دوقلو به نام های نوریس و راس مک ویرتر کمک گرفت. این دو برادر یک آژانس جست وجوی اطلاعات را در لندن اداره می کردند. آن ها ماموریت داشتند اطلاعاتی را جمع آوری کنند که برای اولین‌بار در ۲۷ آگوست ۱۹۵۵ میلادی، تحت عنوان «کتاب رکوردهای گینس» تدوین، صحافی و منتشر شد. در کریسمس همان سال این کتاب در صدر پرفروش ترین کتاب های انگلیس قرار گرفت. سال بعد کتاب رکوردهای گینس در آمریکا چاپ شد و ۷۰ هزار نسخه از آن به فروش رسید.

کتاب گینس خیلی زود توانست به موفقیت چشمگیری دست یابد و مخاطبان زیادی را مجذوب خود کند، به همین دلیل به یک کتاب سالیانه و جهانی تبدیل شد و به «کتاب رکوردهای جهانی گینس» تغییر نام داد. این کتاب هر سال در ماه اکتبر منتشر می شود تا به فروش کریسمس برسد. کتاب رکوردهای گینس ۶۳ سال است که در ۱۰۰ کشور مختلف به ۲۳ زبان منتشر می شود. در سال ۲۰۰۵ میلادی ۹ نوامبر به عنوان روز جهانی رکوردهای گینس تعیین شد تا مردم به شکستن رکوردهای جالب جهانی تشویق شوند. شرکت کتاب رکوردهای گینس علاوه بر لندن، در نیویورک و توکیو نیز شعبه دارد. همچنین در کشورهایی مثل آلمان، چین، استرالیا، هند، ایتالیا، خاورمیانه، پاراگوئه و ترکیه داوران مورد تایید خود را دارد.

  برادران مک ویرتر سال ها به چاپ کتاب رکوردهای گینس و کتاب هایی از این قبیل ادامه دادند. آن ها حافظه بسیار خوبی داشتند و بیشتر اطلاعاتی را که برای کتاب ها گردآوری می کردند، به خاطر داشتند. در سریال تلویزیونی «دارندگان رکورد» که بر اساس کتاب رکوردهای گینس ساخته شده بود، کودکان از آن ها سوالاتی درباره رکوردهای جهانی می پرسیدند و آن ها نیز معمولا پاسخ درستی به سوال ها می دادند. ارتش موقت جمهوری خواه ایرلند «راس مک ویرتر» را در سال ۱۹۷۵ میلادی ترور کرد. در پی ترور راس،  آن بخش از برنامه که به پاسخ سوالات کودکان درباره رکوردها اختصاص داشت، تغییر نام داد.

قوانین و باید و نبایدهای گینس، برای ثبت رکورد

برای ثبت یک رکورد جهانی در کتاب گینس باید از قوانین و معیارهای خاصی پیروی کنید. این کتاب تنها رکوردهای جهانی را به رسمیت می شناسد و رکوردهای ملی و کشوری از نظر گینس بی اعتبار است. اگر قصد ثبت یک رکورد در کتاب گینس را دارید آن رکورد باید بر مبنای یک متغیر قابل سنجش باشد. به طور مثال اگر شخصی می خواهد رکورد سریع‌ترین دونده را که یک معیار قابل سنجش است ثبت کند، باید بگوید سریع‌ترین نسبت به چه؟ و بتواند به طور مستند اثبات کند که این رکورد را ثبت کرده است.

همچنین آن رکورد باید قابل شکستن باشد تا ویژگی چالش برانگیز بودن رکوردها حفظ شود. کتاب رکوردهای گینس فعالیت های نامناسبی را که آسیب بالقوه برای انسان، حیوان و محیط زیست دارد، تایید نمی کند. به طور مثال در سال ۱۹۸۶ میلادی گربه ۲۱ کیلوگرمی استرالیایی که نامش در کتاب رکوردهای گینس به عنوان چاق ترین گربه ثبت شده بود به دلیل عوارض ناشی از چاقی مرد، به همین دلیل در سال ۱۹۹۸ میلادی، گینس تصمیم گرفت تا ثبت رکورد چاق ترین حیوانات را متوقف کند. همچنین «تیلور شلیدز» که یک عکاس ۲۸ ساله بود، ادعا می کرد چهل شب متوالی نخوابیده است. او برای بیدار ماندن به درون وان پر از آب سرد فرو می رفت تا تسلیم خواب نشود. تیلور در این مدت از سردرد، تب و از بین رفتن حس لامسه رنج می برد به همین دلیل گینس ثبت چنین رکوردهایی را که به سلامت جسمی افراد آسیب می رساند ممنوع اعلام کرد. از دیگر قوانین گینس برای ثبت رکورد محدودیت سنی است. اگر افراد زیر ۱۶ سال قصد ثبت رکوردهایی را داشته باشند که مناسب سن و فیزیک آن‌ها نباشد، گینس اجازه این کار را به آن ها نمی دهد.

مرور جالب‌ترین رکوردهای ثبت‌شده در کتاب‌گینس

عجیب ترینسریع‌ترین دونده به شکل چهار دست و پا

«کنیچی اتو» سریع ترین دونده جهان به صورت چهار دست و پاست. در سال ۲۰۰۸ او توانست مسافت صد متر را در ۱۸٫۸۵ ثانیه طی کند!

تلخ‌ترین زندگی بدون غذا

سال ۱۹۹۱، «جیمز اسکات» به هیمالیا رفت و مسیری را برای راهپیمایی انتخاب کرد. اودر این راه برفی گرفتار شد و مسیر را گم کرد. جیمز نه وسیله روشنایی داشت و نه غذای کافی، در کوله پشتی او به غیر از دو تکه شکلات، یک جفت جوراب و کیسه خواب، چیز دیگری به چشم نمی‌خورد. او ۴۳ روز در مسیر برفی و هوای سرد سرگردان بود و فقط برف می خورد تا این که بالاخره نجات یافت و یک رکورد تلخ و دشوار از خود به‌جا گذاشت.

خطرناک‌ترین طولانی‌ترین زمان زنده به گور شدن

«زدنک زاهرادکا» اهل جمهوری چک، ۱۰ روز تمام را بدون آب و غذا درون تابوتی زیر خاک زنده مانده است. تنها یک لوله برای رساندن هوا از سطح زمین به درون تابوت متصل بود. فرد قبلی دارنده این رکورد توانسته بود چهار روز زیر خاک دوام بیاورد.

یک رکورد ایرانی بزرگ ترین فرش دستباف جهان

فرش بافان نیشابوری، فرشی با ابعاد شش هزار متر مربع با دو میلیارد و ۲۲۴ میلیون گره را در ۳۵ رنگ به سفارش اماراتی‌ها برای مفروش کردن  مسجدی در ابوظبی  بافتند. این فرش در سال ۱۳۹۰ به عنوان بزرگ ترین فرش دستباف جهان در کتاب رکوردهای گینس به نام ایران ثبت شد.

رضا یعقوبی،  روان شناس تحلیل می‌کند:

انگیـزه افـراد از ثبـت رکـورد در کتاب گینس چیست؟

جالب است بدانید ثبت رکورد در کتاب گینس در بسیاری از موارد نه تنها منفعت مالی برای افراد به دنبال ندارد بلکه هزینه بر است. شرکت گینس صرفا نهادی برای تایید و مستند کردن رکوردهای جهانی است و پس از ثبت رکورد تنها یک گواهینامه به فرد اعطا می شود که ثابت می کند آن فرد موفق به ثبت یک رکورد جهانی شده است. موسسه گینس هر سال بیش از ۵۰ هزار درخواست برای ثبت رکورد دریافت می کند که متقاضیان برای دریافت پاسخ باید از خدمات پیگیری سریع این موسسه استفاده کنند. در این حالت در کمتر از پنج روز کاری، درخواست فرد بررسی و پاسخ ارسال می شود.

این کار هزینه ای معادل ۴۵۰ پوند برای فرد در بردارد که باید به حساب موسسه گینس در لندن واریز شود. اگر شخص پس از بررسی درخواست از طرف موسسه گینس پاسخ منفی دریافت کند، هزینه پرداختی به او بازگردانده نمی شود؛ اما درصورت دریافت پاسخ مثبت می تواند بدون حضور داور رکورد خود را ثبت کند. فقط باید رکورد را به صورت مستند ثبت کند تا داوران گینس بتوانند آن را ارزیابی کنند. اگر شخصی تمایل به حضور یک داور از سوی گینس داشته باشد، باید حداقل مبلغ ۷۵۰۰ پوند جداگانه پرداخت کند.

همچنین اگر افرادی که رکورد ثبت شده شان تاکنون شکسته نشده است بخواهند نام خود را در نسخه جدید کتاب تکرار کنند، باید هزینه ای معادل ۱۰ تا ۱۵ هزار یورو بپردازند. با این مقدمه، مهم‌ترین سوالی که پیش می آید این است که: انگیزه افراد از ثبت رکورد در زمینه‌های مختلف چیست؟ چه اتفاقی می‌افتد که یک نفر، چندین‌سال و گاهی یک‌عمر وقت می‌گذارد و زحمت می‌کشد تا رکوردی به نام خودش ثبت کند؟ دلایل و ریشه‌های روان شناسیِ این کار، چیست؟ رضا یعقوبی، کارشناس ارشد روان شناسی در این‌باره معتقد است: هم کنجکاوی و هم دیده شدن و ادامه می‌دهد: «از نگاه روان شناسی، دوعامل اصلی در بروز این تلاش‌ها تاثیر دارد که در ادامه به آن ها اشاره می شود.»

   کمال طلبی مدیریت نشده

رضا یعقوبی معتقد است: «انسان موجودی کمال طلب و کنجکاو است. بعضی کارها می تواند اسم یک انسان را در صدر یک فهرست جهانی قرار دهد. به طور مثال داشتن بلندترین ناخن دنیا. حتی اگر لازم باشد ۲۰ سال برای چنین کاری صبر کرد، حتی اگر لازم باشد برای ثبت در کتاب گینس هزینه های زیادی هم متقبل شد اما ریسک پذیری و کنجکاوی انسان همیشه خواسته او را زبانزد کند. انسان ها تن به اقدامات خطرناک می دهند تا بتوانند خودی نشان دهند. نمی توان راحت در این باره قضاوت کرد که آیا کار درستی است یا خیر؟ به نظر می رسد که احساس افراد درباره این موضوع بسیار مهم است.

در نظر بگیرید فردی که می خواهد بلندترین موی جهان را در کتاب گینس ثبت کند، شاید سال ها زحمت بکشد و سختی های زیادی را تحمل کند تا بتواند به چنین هدفی برسد اما در نهایت احساسی که بر اثر این کار تجربه می کند مهم است. از دیدگاه روان شناسی چون این موضوع یک مسئله فردی است، چندان آسیبی به دیگران وارد نمی کند و مهم احساسی است که فرد در نتیجه چنین رفتاری خواهد داشت. اما اگر حتی بعد از ثبت شدن در کتاب گینس باز هم فرد نتواند به احساس مد نظر خود دست یابد، این یک کار بیهوده است و فایده ای برای فرد ندارد.»

   احتمال وجود مشکلات هویتی

اما انجام فعالیت‌های بعضا خطرناک و عجیب برای ثبت رکورد از طرف کسانی که هنر خاصی ندارند و می خواهند مشهور شوند، می تواند نشانه هایی از مشکلات هویتی در انسان نیز باشد. یعقوبی در این باره می گوید: «اصولا این اهداف انسان است که به زندگی او جهت می دهد. انسان ها وقتی دیده می شوند، احساس زنده و مهم بودن می کنند. «من دیده می شوم، پس هستم». این دیده شدن می تواند به دو شکل انجام شود؛ یا از بیرون یا از درون. نگاه بیرونی همان نگاهی است که دیگران به ما دارند و تاییدی که از سمت آنان دریافت می کنیم و نگاه درونی، نگاهی است که خودمان داریم.

اما کدام مهم تر است؟ شاید نتوان مرزی برای آن در نظر گرفت اما هر دو حائز اهمیت است. هم نیازمند دیده شدن از بیرون هستیم و هم از درون. منتها افراط و تفریط در هر دو مشکل ساز است. کسانی که تاکید زیادی برای دیده شدن درونی دارند، ممکن است ارتباط خودشان را با دنیای بیرون و انسان های دیگر از دست بدهند و به شدت تنها شوند. ممکن است این دیدگاه باعث شود تا در لاک تنهایی خود فرو روند یا برعکس دچار نوعی خودشیفتگی شوند که نظر دیگران برایشان مهم نباشد.

از طرف دیگر افرادی که دیده شدن از بیرون برایشان بسیار مهم می شود، از خودشان غافل می شوند و گویا برای دیگران زندگی می کنند. آن ها ممکن است از بسیاری خواسته های خود بگذرند تا بتوانند توجه دیگران را به دست آورند، حتی نیازهای طبیعی مانند حضور در جامعه، لذت بردن از تفریحات سالم و بسیاری دیگر از نیازهای اساسی. مثلا فردی ممکن است خود را از غذاخوردن محروم کند و در معرض بیماری و آسیب قرار دهد تا بتواند در جمع دوستانش محبوبیت پیدا کند. به هر حال زیاده روی در تمایل به دیده شدن، می تواند آسیب زا باشد.»