بیماری که به سراغ سالمندان نمی‌رود/ چگونه بفهمیم سردرد داریم یا میگرن؟

به گزارش باشگاه خبرنگاران، سردرد بیماری شایع‌ است که مراجعه‌کننده به پزشکان از آن شکایت دارند، به‌طور معمول همه مردم در مرحله‌ای از زندگی خود مبتلا به سردرد می‌شوند و براساس برخی آمارها ۹۰ درصد مردان و ۹۵ درصد از زنان در طول حیات خود طعم سردرد را چشیده‌اند.

سردرد شدید می‌تواند باتحت الشعاع قرار دادن تمامی ابعاد زندگی یک فرد، باعث از کار افتادگی و یا اختلال در تحصیل او شود؛ در این بین میگرن یکی از شایع‌ترین علل مراجعه افراد به پزشکان است و بعد از سردرد تنشی شایع‌ترین نوع سردرد در همه جوامع بشری به شمار می‌رود به‌طوری که ۱۲ تا ۱۵ درصد مردم جهان از آن رنج می‌برند.

میگرن، سردردی است که در اثر گشادشدن ناگهانی عروق مغزی به وجود می‌آید، میگرن می‌تواند باعث تهوع و حساسیت به نور و صدا و گاهی سرگیجه شود و اگر با آلرژی یا سینوزیت همراه شود تشخیص و درمان آن بسیار مشکل خواهد بود زیرا هر کدام که درمان شود علائم بیماری دیگر باقی مانده بیمار ادعا می‌کند که خوب نشده است.

شواهد حاکی‌ از آن است که بسیاری از سردرد‌هایی که به سینوس‌ها نسبت داده می‌شوند، در واقع سردرد‌های میگرنی هستند و یا همراه با میگرن هستند در نتیجه مصرف دارو‌های ضداحتقان (پرخونی مخاط) یا آنتی‌بیوتیک‌ها این سردرد‌ها را تسکین نمی‌بخشد؛ ۹۰ درصد افرادی که سردرد خود را به سینوس‌هایشان نسبت می‌دادند در واقع به میگرن مبتلا بودند.

چرا دچار سردرد می‌شویم؟

نسیبه امیرزرگر متخصص مغز و اعصاب در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره میگرن، اظهار کرد:میگرن باعث به هم خوردن گیرنده داخل مغز می‌شود که می‌تواند ناشی از خستگی، بی‌خوابی، استرس، داروها، غذا‌ها و غیره باشد و به علت‌های متعددی رخ می‌دهد.

وی بیان کرد: به‌طور معمل ۲ مرحله درمان برای میگرن داریم؛ در مرحله اول حمله ناگهانی سراغ فرد می‌آید که درمان متفاوتی دارد و در کسانی که فرکانس حملات میگرن زیاد است، باید به صورت مداوم دارو مصرف کنند تا گیرنده‌ها تنظیم و فرکانس حملات کم شود.

امیرزرگر ادامه داد: در درمان مرحله دوم از پروفیلاکسی درمی استفاده می‌کنیم؛ داروی پروفن ایندومرایسین در کاهش سردرد مؤثر هستند که بیشتر پزشکان این دارو‌ها را برای کاهش درد تجویز می‌کنند که به آن‌ها دارو‌های ضد التهاب می‌گویند، اگر شدت حملات زیاد باشد از دارو‌های تزریقی برای درمان میگرن استفاده می‌کنیم.

این متخصص مغز و اعصاب افزود: برخی افراد در اثر ابتلا به میگرن دچار حالت تهوع نیز می‌شوند که به‌طور معمول از دارو‌های زیرزبانی یا اسپری داخل بینی یا آمپول تزریقی استفاده می‌کنند.

دارودرمانی مفید در  درمان میگرن

وی تشریح کرد: دارو‌هایی که برای درمان حملات میگرن مصرف می‌شود، اگر برای ۲، سه و چهار روز در ماه باشد مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما مصرف طولانی مدت دارو‌ها عوارض زیادی دارد و نباید به هیچ عنوان به طور مرتب از این دارو‌ها استفاده کرد.

امیرزرگر بیان کرد: در درمان پروفیلاکسی خط اول داروی TCA یا دارو‌های سه حلقه‌ای استفاده می‌شود که به دارو‌های ضدافسردگی نیز شناخته شده‌اند، این دارو‌ها برای درمان سردرد هستند که با دوز کم شروع شده و به مرور دوز آن را افزایش می‌دهیم و همزمان با آن باید داروی ایندرال استفاده کرد که برای تپش قلب است.

این متخصص مغز و اعصاب ادامه داد: به‌طور معمول ایرانی‌ها با دارو‌هایی با دوز پایین سردردشان کم می‌شود؛ درصد زیادی از افراد با افزایش سن سردرد میگرنی‌شان خوب می‌شود و نیازی به درمان طولانی مدت ندارند، اما برخی افراد باید درمان را به صورت طولانی مدت ادامه دهند.

وی یادآوری کرد: برخی افراد نیاز دارند چند ماه از دارو‌های کاهش سردرد استفاده کنند تا گیرنده آن‌ها تنظیم شود که حملات در این صورت کاهش یافته و بیماری‌شان به طور قطع درمان شده است، اما در برخی افراد ممکن است مجدد بیماری عوت کند که برای آن‌ها دارو‌های جداگانه‌ای استفاده می‌کنیم.

درمان میگرن از دید طب سنتی

سمانه رمضانی گیوی متخصص طب سنتی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران، درباره میگرن، اظهار کرد:  در علم پزشکی سردرد به انواع گوناگونی تقسیم می‌شود که یکی از آن‌ها سردرد‌ها میگرنی است؛  میگرن به سردرد‌های متناوب و یک طرفه‌ای اطلاق می‌شود که به‌طور معمول با علائم عصبی مانند نورگریزی و غیره همراه است و در بعضى موارد پیش از شروع سردرد علائم عصبی آغاز قریب الوقوع آن را هشدار می‌دهند.

این متخصص طب سنتی بیان کرد: عوامل مختلفی مانند کار فکری زیاد، فشار عصبی، صدای بلند، نور شدید و بعضی بو‌ها و عطر‌ها می‌توانند موجب آغاز و یا تشدید حمله میگرن شوند؛ برطرف شدن این حملات در اکثر موارد نیازمند مصرف دوز بالای مسکن‌ها و دارو‌های ضدمیگرن و همچنین استراحت در یک محل آرام و تاریک است، گاه شدت و تعداد حملات میگرن طی سال‌ها افزایش می‌یابد و امکان دارد سردرد‌ها به تدریج به دارو‌های شیمیایی مقاوم شوند بنابراین بهتر است افراد دچار میگرن از درمان‌های کم عارضه‌تر طبیعی و گیاهی زیر نظر متخصصین طب سنتی بهره ببرند.

وی با اشاره به اینکه تقسیم بندی سردرد‌ها در طب سنتی با طب کلاسیک تفاوت دارد، گفت: سردرد‌های میگرنی از دیدگاه طب سنتی به انواع گوناگونی تقسیم می‌شوند؛ درمان هریک از انواع سردرد بر اساس تشخیص نوع ان تعیین می‌شود.

سردی از علت‌های سردرد

رمضانی ادامه داد: بطور کلی می‌توان عوامل ایجاد سردرد‌ها را به دو دسته داخل سر و خارج از سر تقسیم کرد؛ عواملی که مربوط به خود سر هستند می‌توان غلبه حرارت، سردی، خشکی یا رطوبت را نام برد همچنین غلبه هریک از اخلاط می‌تواند موجب سردرد شود، ضعف مغز در اثر کار فکری زیاد، درگیری عصبی، بدخوابی، بیماری زمینه‌ای و یا عوامل ارثی از علل دیگر سردرد است همچنین قوت زیاد مغز نیز می‌تواند باعث تاثیرپذیری شدید آن از عوامل عادی محیطی شده و موجب سردرد شود.

این متخصص طب سنتی اظهار کرد: در مواردی که عامل اصلی سردرد در خود سر است معمولا درمان این عامل موجب بهبود سردرد می‌شود؛ در این موارد بر اساس نوع عامل درمان انتخاب می‌شود و ممکن است از دارو‌های سرد، گرم، رطوبت بخش، تقویت کننده و یا تضعیف کننده حس مغز استفاده شود.

رمضانی افزود: همانطور که اشاره شد بعضی از علل سردرد نیز خارج سر هستند که از این دسته نیز می‌توان به چند مورد اشاره کرد؛ مهمترین این عوامل مشارکت سایر اعضای بدن است، مفهوم این مشارکت این است که بیماری اصلی در یکی دیگر از اعضای بدن (مانند معده، رحم، روده‌ها و غیره) وجود دارد و به دلیل ارتباط زیستی اعضای بدن با سر، بیماری آن عضو موجب بروز سردرد شده است.

وی ادامه داد: در این موارد درمان‌های متمرکز بر سر به تنهایی پاسخگو نیستند و لازم است ابتدا عضو بیمار شناسایی شده و بیماری مربوط به آن درمان شود؛ در تعدادی از موارد غیر مزمن سردرد، گاه درمان عضو مسئول به تنهایی می‌تواند موجب بهبود سردرد‌ها شود، اما در سردرد‌های مزمن معمولا نیاز به درمان دوجانبه‌ای است که هم عضو مربوطه را درمان کردهاست و هم به درمان‌های متمرکز بر سر بپردازد.

برای درمان میگرن، اصلاح سبک زندگی اهمیت دارد

این متخصص طب سنتی تشریح کرد: روشن است که در سردرد‌هایی که با مشارکت سایر اعضای بدن اتفاق می‌افتند شناسایی صحیح عضو مربوطه در درمان سردرد بسیار مهم و اثر گذار است؛ از سایر علل خارج سر می‌توان به ضعف عمومی، خشکی بدن یا غلبه اخلاط در کل بدن اشاره کرد که در هریک از این موارد درمان علت مربوطه معمولا می‌تواند موجب بهبود سردرد شود.

رمضانی اظهار کرد: به هر ترتیب با توجه به پیچیدگی مبحث سردرد و تنوع انواع گوناگون آن در طب سنتی که خود موجب تنوع درمان‌ها در این زمینه می‌شود، به افرادی که از سردرد‌های میگرنی رنج می‌برند توصیه می‌شود جهت تشخیص صحیح نوع سردرد خود و دریافت دستورات و تدابیر درمانی خاص آن به پزشک متخصص طب سنتی مراجعه و از درمان‌های طبیعی در این زمینه استفاده کنند.

وی یادآوری کرد: تجربه نشان داده است که علت بسیاری از سردرد‌های میگرنی ریشه در سبک زندگی غلط فرد بیمار دارد؛ بنابراین رعایت توصیه‌های صورت گرفته در این رابطه توسط بیمار اهمیت کلیدی در درمان وی خواهد داشت.