انواع دیابت | علائم، پیشگیری و گیاهان مفید برای درمان بیماری دیابت

دیابت یکی از یکی از مهمترین عوامل مرگ و میر بیماران به شمار میرود

دیابت چیست؟

تشخیص این بیماری با افزایش قند خون است؛ که در صورتی که قند خون ناشتا بیش از ۱۲۶ و قند خون غیر ناشتا تا بیش از ۲۰۰ خود را نشان دهد فرد به بیماری دیابت دچار شده است.دیابت ناشی از اختلال در سوخت و ساز بدن است؛ که موجب افزایش قند خون فرد شده و مشکلاتی را برای بیمار به دنبال دارد.

بیماری دیابت توانایی تولید هورمون انسولین در بدن از بین می‌رود یا بدن در برابر انسولین مقاوم شده و بنابراین انسولین تولیدی نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را انجام دهد. نقش اصلی انسولین پایین آوردن قند خون توسط سازوکارهای مختلف است. دیابت دو نوع اصلی دارد. در دیابت نوع یک، تخریب سلول‌های بتا در پانکراس منجر به نقص تولید انسولین می‌شود و در نوع دو، مقاومت پیش رونده بدن به انسولین وجود دارد که در نهایت ممکن است به تخریب سلول‌های بتای پانکراس و نقص کامل تولید انسولین منجر شود. در دیابت نوع دو مشخص است که عوامل ژنتیکی، چاقی و کم‌تحرکی نقش مهمی در ابتلای فرد دارند.

در دیابت، سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل گلوکز کاهش می‌یابد از این‌رو میزان قند خون افزایش یافته که به‌آنها یپرگلیسمی می‌گویند. وقتی این افزایش قند در دراز مدت در بدن وجود داشته باشد، سبب تخریب رگ‌های بسیار ریز در بدن می‌شود که می‌تواند اعضای مختلف بدن همچون کلیه، چشم و اعصاب را درگیر کند. همچنین دیابت با افزایش ریسک بیماری‌های قلبی عروقی ارتباط مستقیمی دارد؛ لذا غربالگری و تشخیص زودرس بیماری دیابت در افراد با ریسک بالا می‌تواند در پیشگیری از این عوارض مؤثر باشد. تشخیص و همچنین غربالگری دیابت با انجام آزمایش قند خون میسر است.

دیابت، امروزه یکی از مهمترین عوامل مرگ و میر بیماران و کاهش کیفیت زندگی شناخته می شود و دنیا به نوعی با این بیماری دست در گریبان است.

گروه های خطر (افراد بالای ۴۵ سال، افراد دارای اضافه وزن، دارای فشار و چربی خون بالا، افراد کم تحرک، بیماران مبتلا به مشکلات قلبی و عروقی، خانم های دارای تخمدان پلی کیستیک، افراد دارای سابقه قند خون ناشتا بین ۱۰۰ تا ۱۲۶ و افراد دارای سابقه دیابت باروری) باید کنترل بیشتری در این خصوص داشته باشند.

این افراد باید به صورت مرتب هر شش ماه، یک سال و سه سال قند خون خود را کنترل و مراقبت کنند تا به بیماری دیابت دچار نشوند.

طبقه بندی بیماری دیابت:

انواع دیابت

طبقه بندی که مورد قبول انجمن های دیابت امریکا، انگلیس، استرالیا و اروپا قرار گرفت به قرار ذیل می باشد:

۱- دیابت نوع یک (IDDM – Insulin Dependent Diabetes Mellitus) (دیابت شیرین وابسته به انسولین):

در دیابت نوع ۱ كه ۱۵- ۱۰درصد كل موارد دیابت را تشكیل می ‌دهد، تولید انسولین از پانكراس به علت از بین رفتن سلول‌های سازنده ی انسولین، متوقف می ‌شود. به همین دلیل افراد مبتلا به این نوع دیابت باید از بدو تشخیص، انسولین مورد نیاز بدن را به صورت تزریقات روزانه تأمین كنند. به همین دلیل به آن "دیابت وابسته به انسولین" نیز می گویند. دیابت نوع ۱ اغلب در سنین زیر ۳۰ سال به وجود می‌ آید، لذا به آن "دیابت جوانی" نیز می گویند.

۲- دیابت نوع دو (NIDDM – Non Insulin Dependent Diabetes Mellitus) (دیابت شیرین غیر وابسته به انسولین):

دیابت نوع ۲ بیشتر در بالغین بالای ۳۰ سال و چاق دیده می ‌شود که ۹۰- ۸۵ درصد كل موارد دیابت را شامل می گردد و انسولین تولید شده از پانكراس در این افراد به خوبی عمل نمی ‌كند. در واقع یا پانكراس به اندازه ی كافی انسولین ترشح نمی‌ كند و یا این كه انسولین ترشح شده، به علت وجود مقاومت سلول ها به انسولین مخصوصاً در افراد چاق، فاقد كارآیی لازم است. به این نوع دیابت، "دیابت غیر وابسته به انسولین" یا "دیابت بزرگسالان" نیز می گویند.

۳- دیابت پنهانی یا واسطه ای:

این حالت مربوط به وضعیتی است که در اثر میزان گلوکز پلاسمای خون در حالت ناشتا تا اندازه ای از میزان طبیعی بیشتر می گردد، در این افراد میزان قند خون در حد وسط بین افراد دیابتی و افراد سالم می باشد، این وضعیت غیرعادی را دیابت پنهانی می نامند.

۴- دیابت بارداری:

دیابت حاملگی به دیابتی گفته می ‌شود كه برای اولین بار در طول حاملگی تشخیص داده شود. این نوع دیابت معمولاً گذراست و بعد از اتمام حاملگی بهبود می ‌یابد. خانم‌های مبتلا به دیابت حاملگی بعداً در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند.

۵- دیابت ناشی از بیماری ها و بعضی شرایط:

در برخي افراد مبتلا به بعضي از بيماري‌ها (به عنوان مثال،: تالاسمي، بيماري‌هاي لوزالمعده، بيماري‌هاي غدد درون‌ريز و ...) ديابت نيز بروز مي‌كند.

۶- دیابت نامتعادل یا شکننده

خصوصیات این نوع بیماری دیابت کاملا متفاوت است. این بیماری اگرچه بیشتر در اوایل زندگی ایجاد می شود ولی هرگز نباید آن را هم ردیف و مشابه دیابت جوانان تصور نمود. همچنین آن گروه از بیماران مبتلا به دیابت که نسبت به مصرف انسولین حساسیت دارند و یا آنهایی که مساعد شدت یافتن بیماری قند هستند الزاما ممکن است، دیابت نامتعادل یا شکننده نداشته باشند. این گروه از بیماران ممکن است، از نداشتن قانون و قاعده مناسبی که مشابه به سایر بیماران دیابتی باشد در رنج باشند، در حقیقت میزان قند در خود افرادی که مبتلا به دیابت نامتعادل هستند بی نهایت تغییر نشان می دهد، بدین معنی که مقدار قند خون این افراد با سرعت بدون امکان پیش بینی و بدون قاعده و نظم، بالا و پایین می رود. در این نوع دیابت متابولیسم مواد کربوهیدراته بی نهایت ناپایدار و نامتعادل است.

علائم دیابت:

علائم شایع دیابت عبارتند‌از:

• تکرر ادرار

• احساس تشنگی شدید

• احساس گرسنگی شدید (حتی در حین غذا خوردن)

• خستگی شدید

• تاری دید

• زخم/ کبودی که به کندی التیام می‌یابد.

• کاهش وزن - حتی اگر بیشتر از قبل غذا می‌خورید (دیابت نوع یک)

• احساس گزگز، درد یا بی‌حسی در دست و یا پاها (دیابت نوع دو)

تشخیص زود هنگام و درمان دیابت می‌تواند خطر ابتلا به عوارض ناشی از دیابت را کاهش دهد.

شایع‌ترین عوامل ابتلا به دیابت نوع ۲ :

علت ابتلا به دیابت

سابقه خانوادگی

ژن ها و محیطی که کودکی خود را در آن پشت سر می گذارید (عادات غذا خوردن، فعالیت های خارج از خانه، الگوهای خواب، مکانیسم های پاداش، غیره) می توانند خطر ابتلا به دیابت را افزایش یا کاهش دهند.

توزیع وزن و چربی:

هرچه چربی بیشتری داشته باشید (به ویژه در قسمت میانی بدن) مقاومت بدن در برابر انسولین و هورمون تنظیم گرسنگی که به نام لپتین شناخته می شود، افزایش می یابد.

سبک زندگی کم تحرک:

نشستن های طولانی مدت احتمال ابتلا به دیابت را افزایش می دهند. فعالیت ماهیچه ها التهاب را کاهش می دهد. هنگامی که در وضعیت نشسته قرار دارید، به ندرت از ماهیچه های خود استفاده می کنید.

نژاد:

برخی نژادهای مشخص در تحت تاثیر رژیم غذایی غربی قرار گرفتن مستعدتر هستند. اسپانیولی ها، سیاه پوستان، هاوایی ها، بومیان آمریکایی، و آسیایی ها در معرض خطر افزایش یافته ابتلا به دیابت قرار دارند.

سن:

از ۴۵ سالگی، خطر ابتلا به دیابت به طور قابل توجهی افزایش می یابد. در این دوران از زندگی شما، احتمال مصرف مواد غذایی ناسالم و مضر و کاهش تحرک افزایش می یابد، و اثر این سبک زندگی به تدریج پدیدار خواهد شد. افرادی که در سن بازنشستگی قرار دارند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت قرار دارند زیرا به راحتی طعمه سبک زندگی کم تحرک می شوند.

دیابت بارداری:

ابتلا به دیابت در دوران بارداری همانند یک نشانه هشدار دهنده است زیرا شما دارای ژن های موثر در ابتلا به این بیماری هستید و اگر به رژیم غذایی و سبک زندگی خود توجه نداشته باشید، در نهایت به دیابت مبتلا خواهید شد.

تولد نوزادی بزرگ:

به دنیا آوردن نوزادی که بیش از ۹ پوند (۴ کیلوگرم) وزن دارد، شما را در معرض خطر ابتلا به دیابت در سال های بعدی زندگیتان قرار می دهد.

پیش دیابت:

هنگامی که هموگلوبین A1c به ۶.۰ نزدیک می شود، خود را در معرض خطر ابتلا به دیابت بدانید.

گروه همسالان دارای اضافه وزن:

مردم به پیروی از عادات سبک زندگی افرادی که به آنها نزدیک هستند، از جمله اعضای خانواده، دوستان و همکاران، تمایل دارند.

کم کاری تیروئید:

سطوح افزایش یافته TSH (هورمون تحریک کننده تیروئید) و/یا پادتن ها در برابر بافت تیروئید اغلب در بیماران مبتلا به دیابت مشاهده می شوند، و بسیاری از آنها دارای مقاومت به گلوتن هستند. اطمینان حاصل کنید پزشک شما به تمامی این مشکلات رسیدگی می کند.

سندرم تخمدان پلی کیستیک:

سندرم تخمدان پلی کیستیک بیشتر خود را در تخمدان ها و پوست آشکار می سازد، اما همچنان دارای ویژگی های بسیاری از دیابت است. درمان نیز مشابه است: سبک زندگی بهبود یافته.

سابقه سکته مغزی:

اگر در گذشته سکته مغزی را تجربه کرده اید، احتمال ابتلا به دیابت در شما به طور خودکار افزایش می یابد.

آکانتوز نیگریکانس:

این یک بیماری پوستی است که به واسطه آن بخش هایی از پوست مانند زیر بغل و دیگر بخش هایی که تا می خورند تیره‌تر، ضخیم‌تر و مخملی می شوند.

مقاومت در برابر گلوتن:

افرادی که دارای مقاومت به گلوتن هستند، در معرض خطر افزایش یافته ابتلا به دیابت نیز قرار دارند.

عادات خواب ضعیف:

کمبود خواب می تواند به افزایش وزن و چاقی منجر شود، که این شرایط احتمال ابتلا به دیابت را افزایش می دهد.

پیشگیری از دیابت با مصرف برخی خوراکی‌ها:

روش های پیشگری از بیماری دیابت

برخی مواد غذایی دارای ویژگی های خاصی هستند که می توانند از بروز برخی بیماری ها جلوگیری کنند. در این مقاله تعدادی از خوراکی هایی را که قادر به پیشگیری از بروز دیابت در افراد هستند برای شما نام می بریم و نحوه تاثیر آنها را شرح می دهیم.

پیشگیری از دیابت با فلفل تند:

پژوهشگران در مطالعات خود دریافته اند که فلفل تند در پیشگیری از دیابت و بیماری های قلبی و عروقی که مهم ترین عوامل مرگ و میر در کشورهای رو به توسعه هستند، مفید و موثر است.

محققان می گویند، این احتمال وجود دارد که روزی فلفل جایگزین آسپیرین شود و یا با آسپیرین به عنوان دارویی برای پیشگیری و درمان بیماری های قلبی و عروقی ترکیب شود. آسپرین به تنهایی عوارض جانبی نامطلوب و مضری دارد که باعث خونریزی معده در بیماران مصرف کننده می شود.

محققان روی دو ماده فعال در فلفل به نام های “کاپسایسین” و “دی هیدروکاپسیایسین” مطالعه و آزمایش کردند. این آزمایشات نشان داد که این مواد شیمیایی، قابلیت پایین آوردن قند خون و سطح انسولین، کاهش تشکیل چربی ها در دیواره های سرخرگی و جلوگیری از تشکیل لخته های خونی را دارند. علاوه بر این که برخی از عوارض جانبی داروهای رایج و قدیمی را نیز ندارند.

پیشگیری از دیابت با مغز بادام:

متخصصان تغذیه در آمریکا تاکید کردند، افرادی که نتایج آزمایش انسولین آن ها غیر عادی بوده و در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند، می توانند با افزودن بادام به رژیم غذایی خود، از بروز دیابت پیشگیری کنند.

مطالعات دیگری نیز نشان داده بود که مغز بادام در زمینه های دیگر سلامتی از قبیل: سلامت قلب و عروق و متابولیکی مفید است.

متخصصان پس از شش هفته آزمایش روی دو گروه از شرکت کنندگان دریافتند: در گروهی که در رژیم غذایی آنها بادام گنجانده شد، از نظر حساسیت انسولینی بهبودی چشمگیری حاصل گردید. در این افراد هم چنین سطح کلسترول بد خون کاهش پیدا کرد.

پیشگیری از دیابت با قهوه:

پژوهشگران ایتالیایی در بررسی های خود نشان دادند که نوشیدن یک فنجان قهوه پس از ناهار می تواند خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد.

محققان موسسه ملی تحقیقات غذایی با انجام تحقیقاتی بر روی مکانیزم عملکرد قهوه در پیشگیری از دیابت کشف کردند که “فنول های” موجود در قهوه مکانیزمی شبیه به برخی از داروهای ضد دیابت دارند و می توانند سطح گلایسمی خون را کاهش دهند.

تحقیقات متعدد گذشته تائید می کردند که مصرف مداوم قهوه معمولی یا بدون کافئین می تواند منجر به کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ شود. اما تا کنون این مکانیزمی واضح نبود.

اکنون محققان نشان دادند، افرادی که به طور مرتب پس از ناهار، یک فنجان قهوه می نوشند، احتمال کمتری دارد که به دیابت مبتلا شوند.

به گفته این دانشمندان، ترکیبات فنولیکی موجود در قهوه از جمله: اسید کلروژنتیک، اسید فرولیک و اسید کافئیک می توانند موجب توقف برخی آنزیم های مرتبط با هضم کربوهیدرات ها شود. در حالی که کافئین هیچ فعالیت بازدارنده ای در مقابل این آنزیم ها نشان نمی دهد.

کافئین یکی از موثرترین ترکیبات ضد دیابت موجود در قهوه است.

پیشگیری از دیابت با آبلیمو و چای سبز:

شواهد پیشین نشان داده است که مواد سودمند درون چای سبز در پیشگیری از بیماری های قلبی، سرطان و دیابت تاثیر بسزایی دارد.

شواهد جدید حاکی از آن است که با چکاندن آب لیمو ترش درون چای سبز یا نوشیدن آب مرکبات بلافاصله پس از نوشیدن چای سبز، تاثیر سودمند این نوع چای دست کم سه برابر می شود.

به گفته محققان ویتامین C موجود در آبلیمو و مرکبات، موجب خارج شدن هر چه بیشتر مواد سودمند آنتی اکسیدان از برگ های چای سبز می شود.

پیشگیری از دیابت با اسفناج و کلم:

محققان اعلام کرده اند که رژیم غذایی سرشار از سبزیجات برگ دار سبز ، می تواند خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد.

بررسی شش مطالعه در مورد مصرف سبزیجات و میوه ها نشان می دهد که تنها مصرف کلم و اسفناج در پیشگیری از دیابت موثر است.

بر اساس نتایج این مطالعه که در نشریه BMJ منتشر شده، مصرف یک و نیم وعده (معادل ۱۰۶ گرم) از این سبزیجات در روز، خطر بروز دیابت نوع ۲ را ۱۴ درصد کاهش می دهد.

طی این بررسی مشخص شد مصرف زیاد میوه و سبزی به طور کلی در کاهش خطر بروز دیابت تاثیری ندارد. اما گل کلم و کلم بروکلی در گروه سبزیجات کاهنده خطر دیابت هستند.

علت تاثیر مثبت این سبزیجات هنوز مشخص نشده است، اما برخی محققان میزان بالای آنتی اکسیدان و گروهی دیگر منیزیم این سبزیجات را موثر می دانند.

پیشگیری از دیابت با چربی لبنیات:

یک مطالعه جدید نشان داده است که چربی موجود در لبنیات، برای کاهش خطر ابتلا به دیابت مفید است.

اسید ترانس پالمی تولئیک نوعی اسید چرب است که در شیر، پنیر، ماست و کره یافت می شود، اما بدن قادر به ساخت آن نیست. این اسید خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را به میزان ۶۰ درصد کاهش می دهد.

این یافته به معنی خوردن لبنیات پرچرب و پرکالری نظیر بستنی نیست، اما مصرف مقدار مناسبی از ماست و شیر با میزان چربی سالم برای سلامتی بدن مفید است.

روش های خانگی برای درمان دیابت:

مواد غذایی طبیعی خام:

مواد غذایی طبیعی خام بهترین راه برای درمان انواع دیابت به حساب می آید. این مواد غذایی آنزیم های خود را داشته و با مواد شیمیایی ترکیب نشده اند. غذاهایی مانند جوانه، میوه، آبمیوه، آجیل و غیره می توانند به صورت خام مصرف شوند. تغذیه سرشار از فیبر به بدن کمک می کند تا شکر را به آرامی جذب کرده و باعث تعادل سطح قند خون می شود. فیبر محلول به خوبی سطح قند خون را تثبیت می کند. سیب، زرد آلو، چغندر، انواع توت، هویج، مرکبات و کدو، انواع میوه و سبزیجات سرشار از فیبر محلول هستند. فیبر محلول همچنین در کاهش سطح کلسترول LDL (یکی از مشکلات افراد مبتلا به دیابت) بسیار مفید است.

رژیم غذایی حاوی تمام مواد غذایی:

رژیم غذایی دیابتی ها که شامل ترکیبی از همه انواع میوه و سبزیجات باشد منبع بسیار خوب آنتی اکسیدان هایی مانند ویتامین C است. آنتی اکسیدان ها مانع اکسیداسیون و آسیب رسیدن به دیواره های شریانی می شود. (اکسیداسیون می تواند منجر به ایجاد پلاک و بیماری های قلبی شود)

برگ های گیاه بلوبری و دارچین

برگ های گیاه بلوبری به کاهش سطح قند خون معروف است. همچنین ۱ گرم دارچین در رژیم غذایی به مدت ۱ ماه باعث کاهش سطح قند خون می شود.

مدیتیشن:

مدیتشن مقاومت انسولین را در بدن کاهش می دهد. هورمون های استرس مانند کورتیزول، آدرنالین و نورآدرنالین به تولید انسولین و قند خون شدت می بخشد. کاهش این هورمون های عصبی از طریق تکنیک های مدیتیشن به حفظ تعادل قند و انسولین در خون کمک می کند.

ورزش:

ورزش توانایی درمان دیابت بدون نیار به دارو را دارد چرا که باعث کاهش شدت بیماری شده و به طور قابل توجهی خطر عوارض طولانی مدت دیابت را کم می کند. انرژی مورد نیاز ورزش به کاهش وزن و سلامتی نیز کمک می کند. ورزش همچنین منجر به افزایش حساسیت انسولین و در نتیجه کمک به مقابله با علت اصلی بیماری دیابت نوع ۲ می شود. همچنین ورزش منظم به کاهش سطح کلسترول و فشار خون کمک می کند. پس روزانه کمی به میزان فعالیت بدنی خود اضافه کنید.

عصاره دارچین:

دارچین برای درمان دیابت در خانه معروف و شناخته شده است. برای افزایش سوخت و ساز بدن و لاغری، عصاره دارچین را با آب گرم صبح ها به صورت ناشتا بنوشید

برگ های ریحان:

برگ های ریحان توانایی عجیبی در کاهش سطح قند خون دارند. این برگ ها شامل آنتی اکسیدان های قوی هستند که باعث کاهش استرس اکسیداتیو می شوند. استرس در افراد دیابتی مشکلات زیادی را ایجاد می کند.

عصاره کاکتوس و بذر کتان:

عصاره کاکتوس به کاهش و تثبیت قند خون و سطح انسولین کمک می کند. مصرف بذر کتان نیز باعث کاهش ۲۸ درصدی میزان قند خون بعد از مصرف غذا می شود.

اسفرزه:

پوسته اسفرزه معمولا به عنوان ملین استفاده می شود. زمانی که اسفرزه با آب ترکیب می شود، ماده ی ژله مانندی درست می شود. این ماده سرعت تجزیه و جذب قند خون را کاهش می دهد.  

چای سبز:

این چای تخمیر نشده و به همین دلیل شامل پلی فنول بالایی است که اثرات آنتی اکسیدانی و هیپوگلیسمی زیادی دارد. پلی فنول ها به ترشح کنترل شده قند خون کمک می کنند.

گردآوری: بخش سلامت و پزشکی سرپوش