خروسک چیست؟
خروسک یا کروپ که با نام علمی لارنگوتراکئوبرونشیت شناخته می شود، نوعی بیماری عفونی در سیستم تنفسی فوقانی کودکان است و موجب التهاب حنجره، نای، نایژههای اصلی می شود. این بیماری در اثر عفونت ویروسی ایجاد می شود که دارای انواع مختلفی هستند، البته باید اشاره کرد غالبا ویروس های سرماخوردگی و آنفولانزا این بیماری را ایجاد می کنند و احتمال کرومپ در اثر باکتری ها نادر می باشد. خروسک بیماری بسیار مسری است که می تواند موجب تورم تارهای صوتی و درگیری حنجره شود.
خروسک بیشتر در فصول سرد سال؛ پاییر و اوایل زمستان ایجاد می شود و میزان شیوع آن در پسران مقداری بیشتر از دختران است. علائم کودک مبتلا به خروسک همانند علائم سرماخوردگی در چند روز متوالی بروز می کنند اما سرفه های ایجاد شده بیش از اندازه هستند و صدای گوش خراشی دارند، البته در کنار تمام این موراد تب را هم می توان اضافه کرد. کودک نمی تواند به خوبی نفس بکشد و برخی اوقات به دلیل سرفه از خواب بیدار می شود، در صورتی که این موارد مشاهده شد باید به خروسک شک کرد.
همانطور که اشاره شد خروسک می تواند همراه با تورم در اطراف تارهای صوتی باشد؛ در این صورت تنفس برای کودک دشوار خواهد بود و سرفه های بیمار به صدای خروس شبیه می شود. کودکان زیر ۵ و ۶ سال غالبا به این بیماری مبتلا می شوند و بسیار مسری است.
علائم خروسک چیست؟
علائم ناشی از بیماری خروسک در کودکان زیر ۳ سال نسبت به سنین بالاتر شدیدتر خواهد بود، زیرا سیستم تنفسی این کودکان به اندازه کافی رشد نکرده است و در برابر افراد بالغ بسیار کوچک تر است.
خروسک معمولا علائم اولیه جدی از خود بروز نمی دهد و به شکل ناگهانی بروز می کند، اما می توان گفت علائم ناشی از خروسک شامل موارد زیر می باشد:
اولین علامتی که ممکن است فرد بیمار تجربه کند؛ بیدار شدن از خواب همراه با سرفه هایی شبیه به صدای خروس است.
- تب بالاتر از ۳۸ درجه
- سرفه های با صدای سگ
- آبریزش بینی و عطسه
- صدای زمخت و خشن
- سرفه های خشک همراه با دشواری در نفس کشیدن
- درد ناشی از بیماری
- آبریزش از چشم
خروسک در مراحل پیشرفته دارای مشکلات شدید تنفسی یکی از فوریت های پزشکی محسوب می شود، بنابراین در صورت مشاهده علائم زیر باید سریعا به پزشک مراجعه کرد زیرا احتمال عفونت باکتریایی افزایش پیدا خواهد کرد:
- وجود مشکل در بلع یا قورت دادن
- مشاهده تغییر در رنگ پوست؛ به طوری که رنگ پوست در اطراف بینی، دهان و ناخنها آبی یا خاکستری دیده شود.
- نفس کشیدن با صدا
- مشکلات شدید تنفسی
- افزایش تعداد تنفس؛ که در این حالت در اثر تنگی نفس فرد قادر به غذاخوردن یا صحبت کردن نمی باشد.
- آشفتگی یا بی قراری کودک
- به داخل کشیده شدن عضلات بین یا زیردنده ها زمانی که بیمار نفس می کشد.
- خواب آلودگی غیرطبیعی کودک
- ناتوانی در نوشیدن مایعات
راه های انتقال خروسک چیست؟
همانطور که اشاره شد این بیماری بسیار مسری است و عوامل بیماری زایی از طریق قطرات عفونی عطسه و سرفه می تواند در هوا منتشر شوند و بعد از دو الی سه روز علائم خروسک بروز می کنند:
- قطرات آلوده به مخاط یا عامل عفونی می توانند روی اشیاء مانند؛ اسباب بازی، مبلمان بچسبند و از این طریق به افراد دیگر منتقل شود.
- کودک بعد از اینکه با وسایل آلوده تماس پیدا کرد به راحتی آن را به دهان خود منتقل می کند.
- دوره کمون و نهفتگی خروسک معمولا بین ۲۴ تا ۷۲ ساعت می باشد، در روزهای ابتدایی کودک علائم را با تب نشان می دهد و در این زمان به راحتی می تواند بیماری را به دیگران منتقل کند.
راه های تشخیصی خروسک:
این بیماری باید توسط پزشک تشخیص داده شود و روش های زیر مورد استفاده هستند:
- مشاهده و بررسی وضعیت تنفسی کودک
- گوش دادن به صدای قفسه سینه
- معاینه گلو
- تصویربرداری سینه یا سایر تست ها در برخی موارد می تواند به تشخیص این بیماری یا بیماری های مشابه خروسک کمک کند.
درمان خروسک:
علائم و عوارض ناشی از خروسک در بسیاری از موارد با درمان های خانگی بهبود پیدا می کنند، اما آن چیزی که اهمیت دارد حفظ آرامش کودک است؛ چرا که گریه و اضطراب می تواند گرفتگی مجاری هوایی را بیشتر کند. درمان خروسک هم با مصرف دارو و هم به شکل خانگی امکان پذیر است، در ادامه به هر دوی این موارد خواهیم پرداخت:
دارو درمانی:
اگر علائم ناشی از خروسک بیشتر از ۳ تا ۵ روز ادامه پید کنند یا شدت آنها افزایش یابد؛ داروهای زیر توسط پزشک تجویز می شوند:
- گلوکوکورتیکوئید که نوعی استروئید است و به کاهش تورم و التهاب مجاری تنفسی کمک می کند. چند ساعت بعد از مصرف این دارو تاثیر این دارو قابل مشاهده خواهد بود.
- مصرف یک دوز دگزا متازون توصیه می شود، زیرا نتایج طولانی مدت به همراه خواهد داشت.
- داروی دیگری که در کاهش التهاب مجاری هوایی تاثیر خواهد داشت؛ اپی نفرین است و در صورت وجود علائم شدید به شکل استنشاقی تجویز می شود. تاثیر این دارو بسیار سریع است اما به سرعت هم از بین می رود بنابراین کودک نیاز به مراقب ویژه دارد تا نیاز او به دوز مجدد مشخص شود.
بستری شدن:
این حالت زمانی ایجاد می شود که حالت شدید خروسک رخ داده باشد و نیاز است که کودک چند روز در بیمارستان تخت نظر باشد تا درمان به شکل موثرتر پیش رود.
درمان خانگی خروسک:
بازه زمانی این بیماری ۳ تا ۵ روز است، در این مدت موارد زیر باید رعایت شوند تا به حال بیمار کمک کنند:
- برقراری حالت آرامش برای کودک
- جهت بهبود هوای تنفسی کودک باید از مرطوب کننده های هوایی استفاده شود، در صورتی که هوای بیرون خنک است می توانید پنجره ها را باز کنید تا کودک در هوای خنک نفس بکشد.
- مصرف مقدار مناسب مایعات و آب
- استراحت کافی
- عدم استفاه از قرص سرماخوردگی
- پایین آوردن تب کودک از طریق داروهایی مانند استامینوفن
اگر شما در طول روز کودک خود را در حال بهبود می بینید و شب ها علائم شدید می شوند تعجب نکنید، زیرا علائم شب ها و موقع خواب ممکن است شدت بگیرند.
پیشگیری از خروسک:
از آنجا که این بیماری شبیه به سرماخوردگی منتشر می شود، پیشگیری از ابتلا به آن دشوار خواهد بود، از این رعایت نکات بهداشتی مانند شستن درست دست ها، تمیز کردن سطوح و... از راه های اصلی پیشگیری هستند.
برخی واکسن های روتین کودکان می تواند آنها را در برابر ابتلا به برخی میکروب های عامل کرومپ محافظت کند، این واکسن ها شامل موارد زیر می باشند:
- واکسن سرخک، سرخجه، اوریون (MMR)
- واکسنهای محافظتکننده در برابر دیفتری، کزاز، سیاه سرفه، فلج اطفال و هموفیلوس آنفلوآنزا نوع b
گردآوری: بخش پزشکی سرپوش
- 10
- 2