وقتی رگ‌ها، گردن‌كلفتی می‌كنند!

رگ‌ها، لوله‌هایی باریك در دستگاه گردش خون هستند كه وظیفه آنها حمل خون به سراسر بدن است. طول رگ‌های بدن انسان تقریبا معادل صد هزار كیلومتر محاسبه شده است. در صورتی كه رگ‌های بدن با مشكلی به نام واسكولیت یا همان التهاب مواجه شود، فرد مبتلا با اختلال در جریان گردش خون مواجه می‌شود. دكتر محمدمهدی امام، فوق تخصص روماتولوژی در گفت‌وگو با جام‌جم، درباره دلایل و عوارض بروز التهاب در رگ‌های خونی به نكات قابل توجهی اشاره می‌كند كه اطلاع از آنها می‌تواند در ممانعت از ابتلا به این بیماری موثر باشد. رگ‌ها زمانی ضخیم، تنگ، ضعیف و ملتهب می‌شوند كه سلول‌های دفاعی بدن شروع به خودزنی می‌كنند و با این كار باعث تضعیف و اختلال در خون ‌رسانی به یك یا چند عضو بدن می‌شوند.

منشأ التهاب رگ‌ها دقیقا مشخص نیست. اما مهم‌ترین عامل بروز آن به زمینه‌های ژنتیكی فرد و تاثیرپذیری آنها از محرك‌های محیطی مرتبط است.

عوامل التهاب عروق

 تاكنون بیش از ۳۰ مورد واسكولیت شناسایی شده است. با وجود متفاوت بودن بیماری در هر عضو اما عوامل مشتركی نیز وجود دارد كه درابتلای افراد به واسكولیت موثر است.

عفونت‌ها حتی عفونت‌های بدون علامت داخل روده، داروها و مواد غذاییحساسیت زا، شایع ترین عوامل ایجاد التهاب در عروق هستند.در میان انواع واسكولیت، بیشترین ا‌ندام هایی كه به این بیماری مبتلا می‌شوند، پوست، مغز و كلیه‌ها هستند.

علائم و اسكولیت

حضور دانه‌های قرمز آلبالویی در اندام تحتانی وباسن، گویای ابتلای فرد به التهاب عروق خونی است كه در صورتی كه تنها پوست درگیر بیماری شده باشد، فرد باید به متخصص پوست مراجعه كند.

التهاب عروق در مغز به شكل سكته مغزی، در قلب به شكل سكته قلبی، در دستگاه گوارش به صورت درد شكمی همراه با سوراخ شدن روده‌ها و ریه به صورت سكته در ریه خود را آشكار می‌كند.

همچنین التهاب عروق پا، موجب سیاه شدن انگشت‌ها و بروز بیماری در چشم موجب قرمزی، تاری دید و حتی كوری نیز می‌شود.

همان‌گونه كه اشاره شد، اگر التهاب عروق فقط در یك ارگان بدن رخ داده باشد، فرد باید به متخصص همان بخش مراجعه كند اما اگر واسكولیت در چند عضو بروز كند، بیمار حتما باید به یك متخصص روماتولوژی مراجعه و درمان را در كوتاه‌ترین زمان ممكن آغاز كند.

تشخیص التهاب در عروق

این امكان وجود دارد كه رگ‌های هر اندامی از بدن دچار التهاب شود. هر چند گاهی علائم واسكولیت با بیماری‌های دیگری كه مشكلات عروقی ایجاد می‌كنند مانند لخته خون و انسداد غیرالتهابی، با واسكولیت اشتباه گرفته می‌شود.به همین دلیل متخصصان از انواع روش‌های تشخیصی استفاده می‌كنند. برای تشخیص بیماری علاوه بر جست‌وجوی بیماری‌های سیستمیك (مانند بیماری بهجت و لوپوس)، نشانه‌های التهاب(افزایش ESR و CRP ) در آزمایش خون نیز بررسی می‌شود و در صورت لزوم از انواع تصویر برداری داپلر، آنژیوگرافی و ام آر آی برای تشخیص میزان التهاب عروق استفاده می‌شود.

التهاب عروق چگونه درمان می‌شود؟

با توجه به این‌كه علت‌های متعددی برای التهاب عروق وجود دارد، تشخیص درست عامل بروز بیماری در درمان بسیار موثر است؛ چرا كه با از بین بردن عامل بیماری، رگ‌ها سریع تر به سلامت خود دست پیدا می‌كنند. همان‌گونه كه اشاره شد، اگر عفونت، حساسیت غذایی یا داروها باعث عامل اصلی بیماری باشند، با رفع عفونت، پرهیز غذایی و تغییر نوع داروها عروق در مسیر بازگشت به حالت طبیعی خود برمی گردند.هر چند دوره درمان با توجه به شدت آسیب، می‌تواند بین یك هفته تا پایان عمر باشد.اصلی ترین داروهای مصرفی برای درمان بیماری، استفاده از تركیبات حاوی كورتون است.

هراس از مصرف كورتون

مصرف كورتون به خاطر عوارضی كه دارد، از دیرباز در بین مردم همراه با ترس بوده است.به واسطه این ترس برخی بیماران از مصرف دارو امتناع می‌كنند و موجب مزمن شدن بیماری می‌شوند. متخصصان خطاب به این افراد توصیه می‌كنند كه نسبت به عملكرد پزشك خود اطمینان داشته باشند. چرا كه پزشكان امروز بیش از گذشته، میزان مصرف داروها را با در نظرگرفتن عوارض تعیین می‌كنند. به همین دلیل مصرف كورتون را با تركیبات دارویی دیگر تنظیم می‌كنند تا فرد كمتر دچار عوارض كورتون شود.

نقش استرس در التهاب عروق

عجین شدن استرس با زندگی اغلب آدم‌ها و تبدیل شدن آن به منشأ بروز برخی بیماری‌ها، این سوال را به‌وجود می‌آورد كه استرس در بروز التهاب عروق تا چه اندازه موثر است؟

بررسی‌های نشان می‌دهد استرس عامل التهاب عروق نمی‌شود اما در تشدید آن موثر است.