چگونه جواب آزمایش خون را بخوانیم؟

برای همه ما پیش آمده که پس از آزمایش خون، در تلاش بوده ایم تا زودتر از پزشک تجویز کننده آزمایش، خودمان متوجه کم و زیادهای بدنمان شویم. جالب اینجاست که در بسیاری از موارد، جز اعداد نوشته جلوی حروف انگلیسی که اغلب سر از معانی شان در نمی آوریم، چیزی دستگیرمان نمی شود.

حالا در این مطلب، با رایج ترین علائم آزمایش خون که معمولا در بیشتر جواب آزمایش ها دیده می شود و توصیه اغلب پزشکان است، آشنا می شوید.

FBS

این حروف برای قند خون ناشتا به کار می‌رود، میزان طبیعی آن باید بین ٧٠ تا ٩٩ باشد.‏

‎٢Hpp‎

مقدار گلوکز دو ساعت پس از صبحانه را می‌توان با این حروف در نتیجه آزمایش خون پیدا کرد. میزان ‏طبیعی گلوکز دو ساعت پس از صرف صبحانه باید کمتر از ١٤٠ باشد. ‏

HbA١c

با این حروف می‌توان میانگین قند خون را در دو تا سه ماه گذشته تشخیص داد که گفته می‌شود میزان ‏طبیعی آن باید ٣,٧ تا ٥.٣ باشد.‏

Uric Acid‏‪(‏U.A‏)‬‏

اسید یوریک با این حروف در آزمایش مشخص می‌شود که میزان طبیعی آن باید در زنان ٢,٦ تا ٦.١ و در ‏مردان ٣.٦ تا ٨.٢ باشد.‏

TGs

میزان تری گلیسیرید یا چربی رسوب‌کننده در عروق را با این علامت می‌توان پیدا کرد. پزشکان می‌گویند ‏میزان طبیعی آن در بدن باید کمتر از ٢٠٠ باشد، اگر بین ٢٠٠ تا ٤٠٠ باشد در مرز قرار گرفته و وقتی ‏بیشتر از ٤٠٠ باشد، میزانش بالاست.‏

Cholesterol‎

یا همان کلسترول کل بدن است. وقتی کمتر از ٢٠٠ باشد، شرایط طبیعی است، وقتی بین ٢٠٠ تا ٢٤٠ ‏باشد، در مرز قرار گرفته و وقتی بیشتر از ٢٤٠ باشد، میزانش بالاست.‏

HDL

یا همان کلسترول خوب است که میزان مطلوب آن بیشتر از ٦٠ است، وقتی بین ٣٥ تا ٦٠ باشد، خطر ‏نسبی است و وقتی کمتر از ٣٥ باشد، خطرناک است.‏

LDL

همان کلسترول بد است، میزان مطلوب آن کمتر از ١٣٠ است، حد مرزش بین ١٢٠ تا ١٥٩ و وقتی ‏بالاتر از ١٦٠ باشد، خطرناک است. ‏

LDL/HDL

این نشانه‌ها برای مشخص کردن نسبت کلسترول بد به کلسترول خوب است. میزان مطلوب آن کمتر از ٣ ‏است، وقتی بین ٣ تا ٦ باشد، خطر نسبی است و وقتی بیشتر از ٦ باشد، وضع خطرناک است.‏

CHOL/HDL

یا نسبت کلسترول کل به کلسترول خوب است که میزان مطلوب آن باید کمتر از ٤,٤ باشد، وقتی بین ٤.٤ ‏تا ٧.١ باشد، خطرش نسبی است و وقتی بیشتر از ١١ باشد، خطرناک است.‏

S.G.P.T‏ ‪(‏ALT‏)‬‏

یا آنزیم کبدی است که در زنان باید کمتر از ٣١ و در مردان کمتر از ٤١ باشد. ‏

S.G.O.T‏ ‪(‏AST‏)‬‏

این هم نوع دیگری از آنزیم کبدی است که در زنان باید کمتر از ٣١ و در مردان کمتر از ٣٧ باشد.‏

Serum Iron‏ ‪(‏Fe‏)‬‏

یا همان آهن است که در زنان باید بین ٢٣ تا ١٦٥ و در مردان بین ٤٠ تا ١٦٨ باشد.‏

Calcium‏ ‪(‏CA‏)‬‏

یا همان کلسیم است که باید بین ٨,٥ تا  ١٠.٥ باشد.

T٣‎

تری یدوتیرویین، هورمون تیرویید است که میزان طبیعی آن باید بین ٠,٥٢ تا ٠.٨٥ باشد.‏

‏T٤

تیروکسین، هورمون تیرویید  است که میزان طبیعی آن باید بین ٤ تا ١٣ باشد.‏

PSA

اگر در آزمایش با این حروف مواجه شدید، بدانید که مربوط به تست پروستات است، برای افراد بین ٣٥ تا ‏‏٤٥‌سال باید کمتر از ١,٣ ، برای افراد ٤٥ تا ٥٥‌سال کمتر از ٢.١ ، برای افراد ٥٥ تا ٦٥ ‏سال کمتر از ٣.٢ و برای افراد ٦٥ تا ٨٠‌سال کمتر از ٦.٤ باشد.‏

VIT D

یا همان ویتامین دی است که باید بین ٢٥ تا ٨٠ باشد.‏

V١٢‎‏ ‏

یا ویتامین ب ١٢ است که باید بین ١٦٠ تا ٩٥٠ باشد. ‏

BUN

یا نیتروژن اوره یا آنزیم کلیوی که میزان مطلوب آن باید بین ٧,٩ تا ٢٠ باشد. ‏

Creatinine‏‪(‏cr‏)‬‏

یا همان کراتینین است که میزان مطلوب آن باید برای زنان بین ٠,٦ تا ١.٢ و برای مردان بین ٠.٨ تا ١.٣ ‏باشد.‏

کدام آزمایش نیاز به ناشتابودن دارد؟

کدام آزمایش‌ها نیاز به ناشتابودن دارند؟ این سوال خیلی از افرادی است که برای انجام آزمایش اقدام می‌‏کنند. ناشتا یعنی فرد از ١٠ تا ١٢ ساعت قبل از آن نباید چیزی خورده باشد. ‏

FBC‏: قند خون ناشتا، لازم است ۸ تا ۱۰ ساعت قبل از این آزمایش چیزی میل نشود و ناشتا بود‎.‎

‎٢hpp‎‏:‏‎ ‎قند دو ساعت پس از غذا که دو ساعت بعد از خوردن اولین لقمه غذا اندازه‌گیری می‌شود‎.‎

HbA١c‏: این آزمایش متوسط قند خون سه ماهه را نشان می‌دهد. بنابراین هر سه ماه یک‌بار اندازه‌گیری ‏می‌شود، نیاز به ناشتابودن ندارد اما ترجیحا دو ساعت قبل از آزمایش خوراکی میل نشود.‏

CBC‏: نشان‌دهنده سلول‌های خونی است که از روی نتیجه آن می‌توان به کم‌خونی، غلظت خون، عفونت ‏و... پی برد. این آزمایش نیاز به ناشتابودن ندارد‎.‎

Urea,cr‏: اوره و کراتین عملکرد کلیه‌ها را نشان می‌دهند. در شرایط عادی سالی یک‌بار اندازه‌گیری ‏می‌شوند و نیازی به ناشتا‌بودن ندارند‎.‎

AST,ALT,ALP‏: آنزیم‌های کبدی و مجاری صفراوی هستند که بالارفتن‌شان ممکن است نشان از آسیب ‏کبدی باشد. معمولا حداقل سالی یک‌بار اندازه‌گیری می‌شوند. نیاز به ناشتابودن ندارد اما برای الکالین ‏فسفاتاز بهتر است که ناشتا باشید. بسیاری از داروها دفع کبدی دارند، بنابراین یکی از شروط و یا ادامه مصرف ‏این داروها طبیعی‌بودن نتایج آنزیم‌های ذکر شده است‎.‎

TSH‏: با انجام تست ‎ TSH افراد از نظر بیماری‌های تیرویید غربالگری می‌شوند این آزمایش نیاز به ناشتابودن ‏ندارد.‏

LDL,HDL‏ (کلسترول و تری‌گلیسیرید): بالابودن چربی‌های خون باعث بروز بیماری‌های مهمی ازجمله ‏بیماری‌های قلبی-عروقی، سکته مغزی، کبد چرب و... می‌شود؛ به همین دلیل لازم است افراد دیابتی سالانه ‏چربی‌های خونشان را اندازه‌گیری کنند. برای آزمایش چربی‌های خون لازم است حدود ۱۰ تا ۱۲ ساعت قبل از ‏آزمایش ناشتا باشید البته مصرف آب اشکالی ندارد‎.‎

U/A‏ (آنالیز ادرار): این آزمایش کلید تشخیص بسیاری از اختلال‌ها ازجمله عملکرد کلیه‌ها، عفونت ‏ادراری، سنگ کلیه، دفع پروتیین و... است. اگرچه انجام آن نیاز به ناشتابودن ندارد اما بهتر است نمونه اول ‏صبح اندازه‌گیری شود‎.‎

U/C‏: کشت ادرار گاهی برای تشخیص قطعی عفونت و انتخاب آنتی‌بیوتیک مناسب این آزمایش درخواست ‏می‌شود. بهترین نمونه کشت ادرار و آنالیز ادرار نمونه وسط ادرار است؛ یعنی ظرف آزمایش ادرار را کمی بعد از ‏شروع ادرار پر کنید. همچنین نیاز به ناشتابودن ندارد‎.