نشانه های بیماری بورگر و درمان آن

بیماری بورگر یا ترومبوآنژئیت انسدادی Thromboangiitis Obliterans نوعی اختلال انسدادی غیر آترواسکلروتیک سرخرگ ها و سیاهرگ های کوچک تا متوسط اندامهای فوقانی و تحتانی است.

بورگر بیماری است که باعث انسداد در عروق پا و دست شما می شود.عروق خونی ملتهب می شوند، که باعث کاهش جریان خون. لخته شدن خون  بیشتر رگ های خونی را مسدود میکند . بیماری بورگر باعث درد  میشود و می تواند به  بافت صدمه بزند  و در موارد شدید  باعث مرگ بافت  (گانگرن) می شود.

بیماری بورگر  شریان  را متورم کرده و لخته شدن خون در رگ های خونی آغاز می شود. این جریان طبیعی خون را محدود و به طور کامل از طریق بافتها از گردش خون جلوگیری می کند.

بیماری بورگر یا به اصطلاح انگلیسی برگر نام فردی است که ۹۹ سال پیش این بیماری را تعریف کرد. این بیماری در اروپا و امریکا کم است اما در کشورهای آسیایی مانند ایران و ژاپن به علت نامعلوم شایع می‌باشد. همچنین در سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی بیشتر دیده شده و ۹۹ درصد در آقایان اتفاق می‌افتد. در خانم‌ها هم تقریباً اصلاً وجود ندارد.

علت بیماری بورگر

سیگار دلیل اصلی ایجاد بیماری بورگر (beurger) در افراد است. در این بیماری شریان و رگ های خونی کوچک (مویرگ ها) به علت ایجاد تصلب شرایین مسدود می شوند. انسداد رگها باعث می شود خون رسانی به بافت ها به درستی انجام نشود و حتی در این رگ ها لخته خون ایجاد شود. این اتفاق بیشتر در بافت اندام انتهایی بدن مثل انگشتان دست و پا رخ می دهد.

علائم بیماری بورگر

از علائم ظاهری بیماری بورگر می توان به درد متناوب در روی پا یا ساق پا،  تغییر رنگ بافت به صورت آبی شدن، احساس گرمی و گزگز کردن پاها به هنگام قرار گرفتن در معرض سرما نام برد (در سرما، رگ‌های‌ خونی‌ منقبض‌ شده‌ و خون رسانی به‌ انتهای‌ اندام‌ها به خوبی صورت نمی گیرد) و این حالت در افراد سیگاری به علت اسپاسم و تصلب شرایین ایجاده شده (در اثر نیکوتین) تشدید می یابد.

در بیماری بورگر که نوعی اختلال انسدادی عروق است عدم خون رسانی به بافت، گاها” منجر به تحلیل‌ رفتن‌ عضلات‌ و بروز زخم های دردناک روی انگشتان و نوک انگشتان دست و خصوصا” پا  و نهایتا” قانقاریا در پا در اثر فقدان‌ خون رسانی‌ می گردد که در این‌ حالت‌ ممکن است پزشکان لاجرم اقدام به قطع عضو نمایند.

همانطور که اشاره شد سیگار کشیدن‌ یک‌ عامل‌ بسیار مهم‌ در بروز بیماری بورگر است‌. به‌ واقع‌، بیماری بورگر در افراد غیرسیگاری‌ بسیار نادر است‌ و حداکثر شیوع‌ این‌ بیماری‌ در مردان‌ سیگاری ۲۰ تا ۴۰  ساله‌ است‌.  استرس، هوای سرد و وجود سابقه خانوادگی در ابتلا به این بیماری موثر بوده و متاسفانه در حال حاضر درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد و حتی در صورت کنترل علائم، پس از مدتی دیگر نمی توان جلوی آنها را گرفت.

تحقیقات نشان داده است نیکوتین موجود در سیگار باعث مسدود شدن عروق فرد مبتلا به بیماری برگر می شود. مجرای ظریف و طبیعی رگها به تدریج در اثر نشست رسوبات تنگ می شود و رسوب کلسترول و کلسیم درست همانند رسوبات داخل لوله سماور یا کتری با نشستن بر دیواره داخلی رگها، عبور خون را دشوار می کند و سیگار عاملی مهم در ایجاد رسوبات است.

متاسفانه بروز بیماریهای عروقی بسیار تدریجی است و از آنجا که ظرفیت عروق در بدن دهها برابر بیش از نیاز واقعی است , بیماری عروقی تا گرفتگی کمتر از ۷۵ درصد یک رگ هیچگونه علایمی از خود نشان نمی دهد.

بنابراین شخصی که سالها سیگار می کشد، به دلیل بی خبری از پیشرفت ضایعات عروقی , متوجه تاثیر سو سیگار نیست و زمانی که گرفتگی به حد بالایی رسید و علایم بیماری شروع شد , علایمی نظیر سکته مغزی قلبی، عدم توانایی برای راه رفتن و بروز زخمهای درناک در انگشتان در مدت کوتاهی بروز می یابد.

درمان بیماری بورگر

طب امروز از نظر دارویی و جراحی هیچ تکنیک و تکنولوژی درمانی مؤثری برای این بیماری پیدا نکرده است. البته یک سری داروها از جمله آسپرین به عنوان داروی فرعی به کار می‌رود ولی تأثیر چندانی دردرمان ندارد. از نظر جراحی نیز جنس عروق به قدری خراب می‌شود که هیچ جراحی قادر به اصلاح آنها نیست.

از طرفی رگهایی که در بیماری‌های دیگر برای جبران می‌توان استفاده کرد نیز در این بیماری از بین رفته‌اند. تنها کسی که می‌تواند به درمان کمک کند خود فرد بیمار است. در واقع فقط یک راه برای درمان وجود دارد و آن هم قطع کامل سیگار می‌باشد.

با ترک کامل سیگار گرچه اعضای از دست رفته برنمی‌گردد ولی حسن آن این است که از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌شود. به طوری که آمارها نشان داده است با ترک سیگار میزان قطع عضو به زیر ۳۰ درصد کاهش می‌یابد. تحقیقات نشان داده است اکثریت قریب به اتفاق موارد این بیماری با قطع سیگار مهار می شود , ولی بسیاری از افراد سیگاری با وجود دردهای طاقت فرسا و قطع انگشتان دست و پا , به کشیدن سیگار ادامه می دهند.