بیماری کهیر چیست؟
کهیر به معنای تورم نقطه ای از پوست می باشد، این نقاط معمولا خارش دارند و در شکل ها و اندازه های مختلفی ایجاد می شوند، اما در هر صورت دارای حاشیه مشخصی هستند. وسط نقطه های ایجاد شده توسط کهیرها معمولا رنگ پریده تر از اطراف آن است، بنابراین کهیرها منطقه ای برجسته، خارش دارد همراه با حاشیه ای قرمز ایجاد می کند.
اصطلاح پزشکی که برای کهیر مورد استفاده قرار می گیرد؛ «اورتیکاریا» است. لکه های ناشی از کهیر در هر نقطه ای از بدن، در سایزهای مختلف و همچنین در گروه های سنی مختلف بروز می کنند. در برخی از موارد بثورات ناشی از کهیر علاوه بر احساس خارش، سوزش نیز دارند. خارش مربوط به کهیر می تواند از متوسط تا شدید باشد.
خاراندن، نوشابه های الکلی، ورزش و فشار عصبی می تواند خارش ناشی از کهیر را بدتر کند.
باید اشاره کرد کهیرها در اکثر موارد نوعی مشکل حاد و موقتی هستند و می توانند با داروهای مخصوص آلرژی برطرف شوند. بیشتر این بثورات هم به صورت طبیعی و بدون مصرف دارو از بین می روند، اما اگر کهیر مزمن شود و ناشی از واکنش آلرژیک شدید باشد می تواند سبب نگرانی شود.
این مشکل پوستی شایع است اما خوشبختانه مسری نیست، معمولا بین چند ساعت تا چند روز ادامه دارد و بهبود آنها گاهی تا ماه ها طول می کشد.
کهیر ممکن است در نقطه ای ایجاد شود، از بین برود و مجددا در نقطه ای دیگر ظاهر شود، این بیماری می تواند حدود ۲۰ درصد از افراد را در طول زندگی خود درگیر کند. موقعیت و مواد مختلفی می توانند این مشکل پوستی را ایجاد کنند. شروع بروز کهیر از یک مسیر خارشدار پوستی است که بعدا به زگیلهای قرمز رنگ تبدیل می شوند. این جوش های قرمز رنگ یا گاهی همرنگ با پوست ظاهر می شوند و خیلی زود ناپدید خواهند شد، در این صورت احتمال خیلی کمی وجود دارد که گزش پشه باشد.
در صورتی که فکر می کنید کهیر دارید و علائم شما شدید هستند بهتر است با یک متخصص پوست مشورت داشته باشید.
علت ایجاد کهیر چیست؟
کهیر زمانی رخ می دهد که بدن ماده ای بنام هیستامین از خود ترشح کند. دلایل متعددی هم وجود دارد که ممکن است این شرایط را ایجاد کنند. در ادامه به تعدادی از آنها اشاره شده است.
دلایل ایجاد کهیر:
بر اساس آنچه مطالعات نشان می دهند، دلایل مختلفی می توانند این بیماری را ایجاد کنند، غذا یکی از مهم ترین آنها به شمار می رود. البته برخی افراد حتی با لمس یک ماده می توانند درگیر کهیر شوند، برخی بیماری ها نیز می توانند مسبب کهیر باشند. در ادامه به تعدادی از مهمترین دلایل ایجاد کننده کهیر اشاره شده است:
- حساسیت به برخی غذاها که مهمترین آنها بادام زمینی، تخم مرغ، آجیل و صدف هستند.
- برخی آنتی بیوتیک ها از قبیل؛ پنیسیلین و سولفا، آسپرین و ایبوپروفن
- گزش و یا نیش حشرات
- قرار گرفتن در معرض برخی محرک های فیزیکی نظیر؛ فشار، سرما، گرما، ورزش یا تابش آفتاب
- لاتکس
- تزریق خون
- وجود عامل عفونی و عفونت های باکتریایی مانند عفونت مجاری ادراری و گلودرد چرکی
- عفونت های ویروسی، شامل سرماخوردگی، مونونوکلئوز عفونی و هپاتیت
- گرده
- حیوان خانگی
- برخی گیاهان
علائم بیماری کهیر چیست؟
علائم ناشی از کهیر به شکل ناگهانی و به طور معمول بدون علت خاصی شدید می شوند. برآمدگی های ناشی از کهیر در چند نقطه از بدن شامل؛ صورت، دستها، پاها، سینه، شکم و حتی گلو و زبان ایجاد می شوند. این لکه می توانند صورتی یا قرمز باشند و اندازه آنها ممکن است حدود نوک قلم یا حتی به اندازه یک بشقاب باشند. زمانی که مرکز یکی از این لکه ها را فشار دهید سفید خواهند شد.
برآمدگی های ناشی از کهیر غالبا دارای خارش هستند و می توانند چند دقیقه یا چندساعت بعد از ظاهر شدن مجددا از بین بروند و بر اساس تماس با عامل محرک در قسمت دیگری از بدن ایجاد شوند. این ظهور و مجددا ناپدید شدن ممکن است تا روزها و گاهی هفته ها ادامه داشته باشند. بیشتر قسمت هایی که درگیر کهیر شدند کمتر از شش هفته به حال عادی برمی گردند.
علام کهیر کاملا از لحاظ جسمی آشکار هستند از طرفی با تاثیر که بر عاطفه و روحیه فرد می گذارند می توانند بهزیستی عاطفی را مختل کنند. کهیر می تواند فرد را از لحاظ اجتماعی از جامعه دور کند و بر عملکرد تحصیلی و کاری فرد تاثیر بگذارد، این موضوع اگر درگیری فرد طولانی مدت باشد، تشدید خواهد شد.
به طور کلی می توان گفت کهیر شامل علائم زیر می باشد:
- بثورات و جوش های دارای خارش، برجسته، با رنگ قرمز یا به رنگ پوست
- زمانی که فشاری به مرکز کهیر می آورید شاهد رنگ پریدگی و سفید شدن لکه هستید.
- علائم می توانند از چند دقیقه تا چندماه طول بکشند.
کهیر از جهاتی با گزش حشرات تشابه دارد اما وجه تفاوت هم وجود دارد که شامل موارد زیر می باشد:
- بثورات ناشی از کهیر می توانند در نقطه ای بدن ظاهر شوند، تغییر مکان دهند و جابجا شوند، سپس در طی مدتی از بین بروند و مجددا تشکیل شوند.
- کهیرها معمولا قرمز رنگ با حاشیه مشخص هستند و ناگهانی ظاهر می شوند و سریعا از بین می روند.
- فرآیند رنگ پریدگی بعد از فشار دادن لکه ایجاد خواهد شد.
انواع کهیرهای پوستی:
به طورکلی این ضایعات سریعا بهبود پیدا می کنند اما اگر بخواهیم آنها را طبقه بندی کنیم به صورت زیر خواهد بود، توجه داشته باشید این کار را از لحاظ مدت زمان ابتلا انجام دهیم:
کهیرحاد:
این نوع از کهیر زمان ابتلای کمی دارد، یعنی در بدترین حالت ۶ هفته و در بهترین حالت چند ساعت باقی می مانند و سپس از بین می روند. این نوع از کهیر، غالبا نیازی به درمان یا داروی خاصی ندارند و در برخی موارد خود به خود از بین می روند. کهیرهای حاد انواعی دارند که شایع ترین آنها شامل موارد زیر می باشد:
کهیر حاد بارداری:
یکی از رایج ترین انواع کهیر حاد از نوع کهیر پوستی بارداری است، مادرانی که در ماههای اول یا آخر دوره بارداری خود هستند این مشکل را تجربه می کنند و ممکن است با آن مواجه شوند.
دلیل اصلی این عارضه هنوز مشخص نیست اما آنچه مطالعات نشان می دهد، با رشد جنین و افزایش سایز شکم در دوران بارداری، پوست به حالت کشیده در می آید و همین موضوع سبب تویلد آنتی ژن خواهد شد. زمانی که تولید این ماده به حداکثر مقدار خود برسد، التهاب، خارش، قرمزی در پوست ایجاد خواهد شد که به آن کهیر پوستی بارداری گفته می شود. این مشکل پوستی برای مادر و جنین مشکلی ایجاد نخواهد کرد و سلامت آنها را به خطر نمی اندازد.
کهیر حاد عصبی:
برخی افراد به دنبال تجربه تنش های عصبی به کهیرهای پوستی دچار می شوند. منشا این نوع از کهیر به اعصاب ناآرام فرد برمی گردد. در این اختلال طاهری متفاوت از لکه ها بروز می کنند. بعد از استرس، اضطراب و ناآرامی، لکه و جوشهای برجسته قرمز رنگی که روی پوست ایجاد می شوند همان کهیرهای عصبی هستند.
برخی از رفتارها از قبیل؛ نوشیدنیهای الکلی و کافئیندار می تواند شدت این عارضه را در پوست بیشتر کند، بنابراین بهتر است تا بهبود کامل ضایعات پوستی از نوشیدن این موارد خودداری کنید.
کهیر مزمن:
این نوع از کهیرها که به کهیر مزمن معروف هستند مدت زمان زیادی باقی می مانند که بهترین حالت آن ۶ هفته است. پزشکان برای درمان این عارضه راهکارهایی را پیش روی بیمار قرار می دهند. بثورات پوستی ناشی از این نوع کهیر آنقدر دردناک و آزاردهنده هستند که می توانند زندگی شخصی فرد را با اختلال روبرو کنند، در نتیجه فرد نمی تواند خواب، خوراک، کار و روند زندگی درستی داشته باشد. بر اساس آنچه مطالعات نشان می دهند نصف کسانی که به این نوع از کهیر مبتلا می شوند بعد از گذشت یک سال به بهبودی کامل دست پیدا می کنند.
کهیر های مزمن خودشان به دو دسته تقسیم می شوند که شامل موارد زیر می باشد:
کهیر القایی مزمن:
در علم پزشکی از این نوع کهیر با عنوان Chronic Inducible Urticaria یاد می شوند و زمانی ایجاد خواهد شد که عامل تحریک کننده با پوست در تماس باشد.
کهیر خودبه خودی مزمن:
در علم پزشکی از این عارضه با Chronic Spontaneous Urticaria یاد می شود. در این نوع از کهیر کاملا خود به خودی ایجاد می شود و علت اصلی ایجاد آن به مشکلات و بیماریهای زمینهای فرد برمی گردد.
کهیر فیزیکی:
در این نوع از کهیر تاثیر حساسیتهای غذایی، دارویی، تماس عامل تحریککننده به پوست و مسائل مشابه دیده نمی شود بله زمانی بروز خواهد کرد که پوست نسبت به تحریکات فیزیکی مانند نور خورشید، سرما، گرما و عوامل محیطی واکنش نشان دهد.
درمان کهیر به چه شکل است؟
همانطور که اشاره شد کهیرها هیچ گاه نمی توانند کشنده یا خطرناک باشند، مگر اینکه ریشه در عوامل خاص داشته باشند و حالت های ویژه ای را ایجاد کنند، که این موضوع به ندرت پیش خواهد آمد.
اغلب موارد کهیر به صورت خود به خودی بهبود پیدا می کنند اما التهاب، قرمز، خارش و سوزش ناشی از آن روی پوست می تواند سبب آزار فرد شود، همین موضوع سبب می شود با ابتلا به آنها فرد به فکر درمان باشد.
از همان گذشته برای درمان این مشکل پوستی راهکارهای متعددی وجود داشته، که هنوز هم برای افرادی که به طب سنتی معتقد هستند و از گیاهان دارویی استفاده می کنند، راهکار خوبی به شمار می رود. اما باید توجه کرد راهکارهای درمانی که در ادامه به آنها اشاره می شود ممکن است اثر مشابهی برای همه افراد ایجاد نکنند، لذا توصیه می شود با متخصصان حوزه مربوطه مشورت شود تا بهترین درمان کهیر به آنها معرفی شود.
درمان خانگی کهیر:
در این نوع از درمان تمرکز بر تغییر سبک زندگی و دوری از عوامل محرک است، بنابراین موارد زیر پیشنهاد می شوند:
- دوری از استرس، اضطراب و ناراحتی
- اجتناب از مصرف دخانیات تا حد امکان
- عدم مصرف نوشیدنی های الکلی و کافئین دار
- استفاده از شوینده های ملایم برای شستوشوی پوست
- استفاده از لباس های گشاد و نخی و اجتناب از سایر موارد
- حذف کردن خوراکی های حساسیت زا از برنامه غذایی
- عدم استفاده از داروهای ضد حساسیت
- استفاده از کمپرس یخ در زمان بروز کهیر
مواد غذایی مناسب برای درمان کهیر:
طب سنتی به خودی خوی توانسته در زمان های مختلف بیماری های متعددی را درمان کند، در صورتی که بیماری کهیر شما خیلی آزاردهنده نیست، به جای اینکه به پزشک مراجعه کنید و داروهای شیمیایی مصرف کنید می توانید از داروهای گیاهی بهره بگیرید که طب سنتی آنها را تایید کرده است. راهکارهایی که طب سنتی برای درمان این عارضه پوستی پیشنهاد می کند شامل موراد زیر می باشد:
سرکه سیب:
از آنجا که سرکه سیب طبع سردی دارد می تواند خیلی سریع التهاب، سوزش و خارش ناشی از کهیر را بهبود دهد، بنابراین می توانید با استفاده از سرکه سیب یک ضماد پوستی بسازید و با گذشت ۲۰ دقیقه در محل مورد نظر با استفاده از آب ولرم شست و شو دهید.
جو دو سر:
مقداری جو دو سر را داخل یک پارچه تمیز ریخته و سپس چند دقیقه آن را داخل آب گرم قرار دهید، حالا می توانید کیسه را محتویات آن روی محلی که دچار بثورات پوستی شده قرار دهید و ماساژ دهید.
روغن فندق:
آنتی اکسیدان های قوی داخل روغن فندق، برای درمان التهاب و خارش تاثیر بسیار مفیدی ایفا خواهند کرد. برای تاثیر بهتر می توانید روزی چندبار روغن فندق را روی ضایعات کهیر خود بمالید.
نوشابه:
این مورد یکی از روش های جالب است که اثربخشی فوق العاده ای از خود نشان می دهد. برای این کار شما می توانید روزی ۱۵ دقیقه داخل وان آب و نوشابه بخوابید. این درمان برای پوستهای مستعد کهیر، به خاصیت ضدالتهابی و ضدخارشی نوشابه بر می گردد.
آبلیمو:
استفاده از آبلیموی تازه چه به صورت خوراکی و چه به صورت موضعی می تواند سبب کاهش سوزش، خارش، قرمزی و التهاب کهیر شود و به درمان این عارضه کمک می کند.
درمان دارویی کهیر:
- ابتدا باید از عوامل شناخته شده و محرک کهیر یا حساسیت پوستی اجتناب کنید.
- به یک متخصص آلرژی مراجعه کرده تا عوامل محرک شناخته شده این عارضه را در بدن شما شناسایی کند و با استفاده از داروهای خاص برای برزو کهیر جلوگیری شود یا از شدت بروز آن کاهش دهد. بسته به نوع و شدت کهیری که فرد را درگیر می کند نوع داروی او متفاوت خواهد بود.
- روش های درمانی دارویی می تواند طیف گسترده ای را از کمپرس سرد برای کاهش خارش تا تجویز انواع آنتیهیستامینها و داروهای دیگری همچون داروهای ضدالتهابی و داروهایی که بر روی سیستم ایمنی بدن متفاوت باشد.
آنچه درباره کهیر باید بدانید:
متاسفانه بر اساس ناآگاهی های مردم درباره کهیر وجود دارد، آنها با مواجهه با افرادی که به کهیر دچار شده اند، استرس می گیرند و دائما نگران انتقال آن هستند، اما باید بدانید:
- کهیر مسری نیست و سرایت پذیری ندارد
- کهیر کشنده نیست
- در بیشتر مواقع درمان می شود
- هر قرمزی کهیر نیست
- عوامل ایجاد کننده کهیر به راحتی قابل شناسایی نیستند.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 12
- 5