ویروس زیکا چیستویروس زیکا چیست؟
ویروس زیکا می تواند از طریق پشه ای بنام آئدس به انسان منتقل شود. این پشه علاوه بر این ویروس حامل عوامل ایجاد کننده تب دانگ، تب زرد و ویروس چیکونگونیا نیز می باشد. ویروس زیکا اولین بار در سال ۱۹۴۷ در اوگاندا کشف شد که نام انتخاب شده به دلیل کشف این ویروس در منطقه ای است که برای نخستین بار در آنجا کشف شد. شاید برای شما غیرقابل باور باشد که نیش یک پشه می تواند چه خطراتی را به همراه داشته باشد، هنگامی که این پشه فرد آلوده را نیش می زند سپس با انتخاب فرد دیگری او را نیز مورد گزش قرار می دهد؛ ویروس منتشر می شود.
ویروس زیکا می تواند با؛ ویروس‌های دِنگی، تب زرد، آنسفالیت ژاپنی و ویروس غربی نیل هم ارتباط داشته باشد که از سال ۱۹۵۰ به بعد شناسایی شدند و کمربندی باریک از آفریقا تا آسیا را تشکیل می دهد. بعد از سال ۲۰۰۷ شیوع این بیماری در خارج از آفریقا اتفاق نیوفتاد بعد از آن به سمت جنوب اقیانوس آرام شایع شد. با گسترش ویروس از سمت شرق در سال های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۶ در سراسر اقیانوس آرام و آمریكا گسترش پیدا کرد و همه گیری در سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶ ایجاد شد.
پزشک و سخنگوی انجمن بیماریهای عفونی آمریکا به نام آمش آدالجا اعلام کرده است؛
“ اما با این حال زیکا تاکنون هرگز به عنوان یک بیماری عفونی شدید تصور نمی شد”
سازمان جهانی کنترل و پیشگیری از بیماری ها به مراقبت و پیشگیری از این ویروس تاکید کرده است و بیان کرده ویروس زیکا می تواند از طریق تماس جنسی هم منتقل شود و افرادی که به مناطق شایع سفر می کنند بعد از آن معمولا به این ویروس مبتلا می شوند و آن را به شریک جنسی خود که مسافرت نبوده منتقل می کنند.
پشه آئروس؛ ویروس زیکاعلائم ویروس زیکا شامل چه مواردی می باشند؟
بسیاری از افرادی که به ویروس زیکا مبتلا می شوند علائمی ندارند به طوری که از هر ۵ نفر آلوده ۴ نفر هیچ علائم و نشانه‌ای را از خود نشان نمی دهند یا فقط علائم خفیفی دارند. علائم ناشی از این ویروس ۲ ال ۱۴ روز بعد از گزش فرد توسط پشه آلوده شروع می شوند و تا حدود یک هفته هم طول می کشند، اغلب افراد به طور کامل بهبود می یابند و به اندازه کافی بیمار نمی شوند که به بیمارستان بروند ، و به ندرت مرگ در اثر زیکا رخ می دهد. شایع ترین علائم زیکا شامل موارد زیر می باشند:
- تب خفیف
- راش های پوستی، ضایعاتی به شکل دانه های سرخ روی پوست
- درد مفاصل به خصوص در دست ها یا پاها
- قرمزی چشم ملتحمه یا Conjunctivitis
- سردرد
- درد عضلانی
- درد چشم
- خستگی یا احساس ناراحتی عمومی
- درد شکم
علائمی که زیکا ایجاد می کند شبیه به سایر ویروس هایی است که از طریق نیش پشه مانند دنگو و چیکونگونیا منتشر می شوند. در صورتی که علائم گفته شده را دارید و از اعضای خانواده شما کسی هست که به این ویروس مبتلا شده حتما باید به پزشک مراجعه کنید، یا اگر به مناطقی که شیوع این ویروس بالا است سفر کردید، باردار هستید حتی اگر علائمی ندارید از پزشک خود بپرسید باید آزمایش بدهید یا نه.
براساس آنچه سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده این ویروس می تواند بین شرکای جنسی و از مادر به جنین منتقل شود حتی اگر علائمی از عفونت وجود نداشته باشد.
این ویروس می تواند در مایع منی ، ادرار و بزاق افراد آلوده و مایعات موجود در چشم پیدا شود. اگر فرد به ابتلا به این ویروس مشکوک باشد پزشک یا سایر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی از آزمایش خون یا ادرار می گیرند تا این ویروس را تشحیص دهند. این ویروس می تواند ایمنی ایجاد کند به شکلی که اگر فرد یکبار به آن مبتلا شود؛ در برابر عفونت های بعدی محافظت می شود.
گسترش ویروس زیکاعوامل گسترش ویروس زیکا چیست؟
ویروس زیکا در اغلب موارد از طریق گزش پشه آلوده منتقل می شود که پشه های حامل شناخته شده شامل دو گونه از پشه‌های آئدس هستند . در سراسر دنیا وجود دارند. پشه آئدس در روز به شکل مکرر حمله می کند اما احتما گزیدگی در روز نیز وجود دارد، این پشه معمولا در نزدیکی آب راکد تخم‌گذاری می‌کنند و می توانند خارج منزل هم زنده بمانند.
پشه با نیش زدن فرد مبتلا به ویروس زیکا آلوده می شود و نیش زدن فرد سالم می تواند ویروس را وارد جریان خون او کند و عفونت را شکل دهد. عوامل دیگری نیز وجود دارند که می توانند پشه را منتقل کنند اما کمتر رایج هستند، اما به هر حال از عوامل انتقال دهنده محسوب می شود. در ادامه به تفسیر برخی از این عوامل خواهیم پرداخت:
انتقال ویروس زیکا از مادر به جنینانتقال از مادر به کودک:
ویروس زیکا می تواند در حین بارداری و یا بعد از تولد از مادر به کودک منتقل شود. ویروس می تواند در شیر مادر هم جریان داشته باشد به همین دلیل گزارش هایی از عفونت نوزادان شیرخوار دیده می شود، البته هیچ گزارشی مبنی بر ایجاد مشکلات جسمی برای نوزادان شیرخوار که مادرشان به این ویروس آلوده شده وجود ندارد اما ویروس زیکا تاثیرات بسیار زیادی بر سلاکت جنین می گذارد.
انتقال از راه تماس جنسی:
در صورتی که رابطه جنسی محافظت نشده وجود داشته باشد؛ این ویروس می تواند از طریق دهان، مقعد و واژن منتقل شود. مایع منی به مقدار بیشتری از این ویروس را دارد و می تواند آن را فعال نگه دارد. فردی که به زیکا آلوده شده می تواند قبل از بروز علائم عفونت و یا پس از فروکش کردن علائم این ویروس را گسترش دهد. بنابراین رابطه جنسی محافظت نشده می تواند تا سه ماه پس از سفر خطر ابتلا به ویروس زیکا را افزایش دهد، به همین دلیل افرادی که در مناطق اندمیک این ویروس سفر کرده اند باید برای ارتباط جنسی از کاندوم استفاده کنند یا تا زمان تولد نوزاد خود از رابطه خودداری کنند.
انتقال از طریق خون:
احتمال انتقال ویروس از طریق خون کم است اما امکان آن وجود دارد.
شرایط آزمایشگاهی:
گزارش هایی مبنی بر عفونت های ویروس زیکا در شرایط آزمایشگاهی وجود دارد البته قطعیت آن هنوز اثبات نشده است. بنابراین توصیه می شود برای پیشگری از ابتلا به این ویروس از تماس با خون فرد یا سایر مایعات بدن خودداری کنید.
سفر یا زندگی در مناطق پرخطر:
خطر مواجهه با ویروس زیکا با قرار گرفتن در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری افزایش می یابد. چندین جزیره اقیانوس آرام، تعدادی از کشورهای آمریکای مرکزی، جنوبی و شمالی و جزایر نزدیک آفریقای غربی از جمله مناطق خطرناک محسوب می شوند. به دلیل وجود پشه‌های حامل ویروس زیکا در سراسر جهان احتمال شیوع آن به مناطق جدید وجود دارد.
پپشه حامل در ایران نیز دیده می شود اما هنوز صحت وجود بیماری تایید نشده اما به طور کلی شیوع این بیماری در ایران بسیار کم است، در هر صورت باید هنگام سفر به مناطق اندمیک بسیار مراقب بود.
ایجاد ناهنجاری کودک در ویروس زیکازیکا چگونه تشخیص داده می شود؟
متاسفانه هیچ دارو یا واکسن خاصی برای ویروس زیکا وجود ندارد و باید در مدیریت و درمان این بیماری به موارد زیر توجه داشته باشید:
- درمان علامتی
- استراحت زیاد
- جلوگیری از کم آب شدن بدن از طریق نوشیدن مایعات فراوان
- کاهش درد و تب از طریق مصرف داروهایی مانند استامینوفن
- عدم مصرف آسپرین و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی تا زمانی که خطر خونریزی از بین برود.
- در صورت مصرف داروهای دیگر با پزشک مشورت کنید.
اختلالات ناشی از ویروس زیکااختلالات ناشی از ویروس زیکا:
در صورتی که مادر باردار به این ویروس مبتلا شود احتمال سقط جنین، زایمان زودرس و تولد نوزاد مرده وجود دارد، همچنین ابتلا به این عفونت در دوران بارداری خطر نقص مادرزادی جدی در نوزادان (سندرم مادرزادی زیکا) را افزایش می دهد. سندرم مادرزادی زیکا می تواند موارد زیر را باعث شود:
- فرو رفتگی جمجمه
- آسیب دیدگی چشم
- آسیب مغزی و کاهش بافت مغزی
- مشکلات مفصلی، از جمله تونایی حرکت محدود
- اندازه مغز و سر غیر طبیعی و کوچک (میکروسفالی)
- کاهش حرکت بدن به دلیل فشار بیش از حد عضلات پس از تولد
در صورتی که بزرگسالان به این ویروس مبتلا شوند ممکن است عوارض مغزی یا سیستم عصبی مانند سندرم گیلن باره را ایجاد کند، حتی اگر فرد علائم عفونت را هم از خود نشان ندهد می توان این عوارض را مشاهده کرد.
گردآوری: بخش مجله سلامت سرپوش
- 11
- 3
