آشنایی با خصوصیات قوم باستانی لولوبیان

معروف‌ترین پیشوای لولوبیان، ملکه آنوبانی‌نی بوده‌است

قوم باستانی لولوبیان

لولو در زبان اورارتویی به معنی بیگانه و دشمن است. لولوبیان برطبق این اصطلاح از لحاظ قومی، از قبایل هوری یا اورارتویی محسوب نمیشدند بلکه احتمالاً نسبت خویشاوندی با عیلامیان داشتند. همچنین لولوبی ها از دشمنان هوریان به شمار میرفتند و دائما با آنان می جنگیدند. ملکه آنوبانی نی به عنوان معروف ترین پیشوای لولوبیان شناخته میشد.

منشا قوم لولو

پیش از آنکه مادها جنوب نواحی غربی ایران را محل سکونت خود انتخاب کنند در این مکان ، اقوامی زندگی میکردند که به آن ها کوتیان، لولوبیان، میتانی ها و سپس کاسی ها می گفتند. این اقوام در ارتباط با هوریان و اکدی ها و سومری ها بودند؛ بنابراین نخستین قوم ساکن در فلات ایران در هزاره چهارم پیش از میلاد، لولوبی ها بودند. در قرن ۲۳ پیش از میلاد، نارام سین نوه سارگون از شاهان اکد برای نخستین بار ، از لولوبی ها در کتیبه ای یاد کرد و شرح پیروزی خود بر آنان را نوشت. پادشاه مقتدر عیلام به نام شوتروک ناهونته، در سال ۱۲۰۰ پیش از میلاد، این کتیبه را به شوش منتقل کرد و شرحی بر آن افزود.

یکی از معروف ترین پیشوای لولوبیان، ملکه آنوبانی نی بود که نقش برجسته آنوبانی نی در سرپل ذهاب، پرده ای است که دربرابر ملکه در آن سردار ایستاده و پشت سر ملکه ستاره ایشتار می درخشد. ایشتار موجب پیروزی او در مقابل دشمنان شده و سردار پای خود را بر بدن دشمن مغلوب نهاده است، کمان و تبرزینی به دست دارد. ملکه، دو اسیر را با استفاده از طنابی زندانی کرده و حلقه ای به نشانه ی حکومت و قدرت در دست دیگرش دارد.

اصلیت ملکه آنوبانی نی از اکدی یا لولویی است که قدمت نقش برجسته منسوب به او به ۴۳۰۰ سال قبل برمی گردد و از قدیمی ترین سنگ نبشته های ایران به شمار می رود. از قرن نهم تا هفتم قبل از میلاد، مردم نواحی کنونی آذربایجان و کردستان ایران به زبان های لولوبی و کوتی صحبت می کردند. لولوبیان، نیم تنه ای بهمراه پوستین می پوشیدند. سردار در نقش برجسته آنوبانی نی، دامنی از پوست داشته و همچنین جنس جامه ی بلند ملکه از پوست بوده است.

قلمرو و جغرافیای حکومت لولوبیان

محل زندگی لولوبی ها، کوه ها و کوهپایه ها از قسمت علیای دیاله تا دریاچه ارومیه داشت. آذربایجان به عنوان محل تمرکز اصلی لولوبیان محسوب میشد. از شهرها و کشورهای مهم ایران غربی در آن زمان می توان به تاندیم، آشورو، الامو، سوماشتو، کاشو، گوتو و لولوبو( لولوبیان) اشاره کرد.

قوم باستانی لولوبیان به زبان‌های لولوبی و کوتی تکلم می‌کردند

لباس و خط و زبان لولوبیان

امروزه کتیبه ای به نام نارام سین در یک دبیرستان دخترانه در شهر سرپل ذهاب وجود دارد که مضمونش به قوم لولو مربوط می شود و قدمت آن به حدود ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد( قرن ۲۲ پیش از میلاد) برمی گردد. این کتیبه دارای نقش برجسته آنوبانی نی است. نام این ملکه به زبان اکدی میباشد و نوشته مختصری به این زبان به صحنه تصاویر برجسته پیوست شده است.

لباس لولوبیان نیم تنه‌ای بود که پوستینی بر آن اضافه می‌کردند

پوشاک مردم قوم باستانی لولوبیان

سیما و لباس مردم ماد در دو اثر نارام سین و نقش برجسته ی آنوبانی نی تا حدودی استفاده شده است. لولوبیان در لوح نارام سین، لباسی سبک و یا دامن پوشیده اند و بر شانه های خود، پوست ابلقی انداخته اند که مردم مانّا، ماد غربی و کاسپی ها( به قول هرودوت) در هزاره ی اول پیش از میلاد، چنین لباسی را می پوشیدند. لباسی که لولوبیان در سمت شرقی جبال زاگروس، در هزاره ی سوم می پوشیدند، پیراهن آستین کوتاه بود. آن ها نیز پوستی را بر شانه ی چپشان به غیر از نیم تنه می افکندند و گاهی آن را از زیر کمربندشان رد می کردند. سپس با استفاده از نواری سرخ رنگ ، مو هایشان را می بستند و ریش خودرا می زدند و بر سرشان، یک کلاه نمدی درازی می گذاشتند.

قوم باستانی لولوبیان بیش از دو هزار سال در نواحی ایران زیستند

گردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش