غسل چیست؟
غسل کردن به معنای شستن کل بدن با شرایط و کیفیت خاص می باشد.
انواع و اقسام غسل
* غسل واجب
* غسل واجب
غسل های مشترک میان مردان و زنان:
- غسل پس از جنابت
- غسل پس از مس میت
- غسل میت
- غسلی که فرد نذر کرده است انجام دهد.
غسل های مخصوص بانوان:
- غسل پس از پایان عادت ماهیانه (حیض)
- غسل پس از قطع شدن خون زایمان (نفاس)
- غسل در اثنای خونریزیهای زنان (استحاضه)
- غسل مستحب، مانند غسل جمعه
کیفیت غسل
غسل به دو صورت انجام می شود:
غسل ترتیبی:
در این نوع غسل باید ترتیب خاصی از شستوشو داشته باشید، یعنی ابتدا سروگردن، سپس نیمه راست و بعد از آن تمام نیم تنه چپ را بشویید.
غسل ارتماسی:
در این نوع غسل باید تمام بدن را در آب فرو ببرید به طوریکه آب به همه نقاط بدن برسد.
برخی از واجبات غسل
واجبات غسل عبارتند از:
- نیّت
- شستن تمام بدن از سر تا پا
- ترتیب بین اعضا
- مسح سر و گردن
- شستن با آب کر
نکات غسل کردن:
- باید توجه داشت که زنانی که موهای بلند دارند بهتر است برای احتیاط زیر آن هم را بشویید، یعنی علاوه بر رساندن آب به پوست سر تمام موها نیز شسته شوند.
- روبه قبله ایستادن زمان غسل کردن جزء واجبات نیست.
- شستوشوی پشت یا هر عضوی از بدن، پیش از شروع غسل اشکالی ندارد.
- درصورتی که غسل ترتیبی را با عناوین یاد شده انجام ندهید، چه به صورت عمدی چه از روی فراموشی، غسل شما باطل است.
انواع شک در غسل
شک در غسل به دو نوع تقسیم میشود:
شک در اصل غسل:
یعنی فرد نمیداند که اصلاً غسل انجام داده یا خیر.
شک در جزئیات غسل:
یعنی فرد میداند که غسل انجام داده، اما در این که آیا تمام واجبات غسل را انجام داده یا خیر دچار شک است.
شکیات در غسل
سوال: اگر کسی بعد از غسل بفهمد که به بدنش آب نرسیده است، حکم چه می باشد؟
- درصورتی که غسل ارتماسی باشد باید مجددا غسل کند، چه جای آن را بداند و چه نداند فرقی ندارد.
- درصورتی که غسل ترتیبی باشد، اگر جای آن را نداند باید مجددا غسل کند و اگر جای آن را بداند و طرف چپ باشد شستن همان مقداری که باقی ماند کفایت می کند. اگر سمت راست باشد باید مقدار باقی مانده را بشوید و سپس سمت چپ را شستوشو دهد. درصورتی که سروگردن باشد باید مقدار مدنظر را شسته و سپس راست و چپ را به ترتیب شستوشو دهد.
- اگر کسی در طهارت، نجاست، وضو، به خصوص غسل زیاد شک مى کند باید مانند افراد عادی عمل کند و به آنها اعتنایی نداشته باشد.
- اگر کسى به قصد غسل واجب وارد حمّام شود و سپس شک کند که آیا غسل کرده یا خیر باید غسل کند.
- اگر کسی در غسل وسواس پیدا کند نباید به آن اکتفا کند.
- اگر یقین داشته که قبل از غسل، بدن نجس بوده است و شک دارد که زیر دوش قبل از غسل دادن، هر قسمتى را آب کشیده، یا غسل و تطهیر در یک لحظه بوده است باید ببیند که غسل و تطهیر آنی نبوده است. یعنی با آغاز شستن نجاست تطهیر شده است و به ادامه آن حدث تطهیر شود، در این صورت غسل و نمازهای او صحیح می باشد.
- اگر انسان شک کند غسل کرده یا نه، باید غسل کند؛ امّا اگر بعد از تمام شدن غسل و وقتی که عرفاً غسل به پایان رسیده، شک کند قسمتی از سر و گردن یا بدن را شسته یا نه، در صورتی که عادت داشته کارهای غسل را پی در پی و با رعایت موالات انجام دهد و میداند بخش عمدهای از اعضای غسل را شسته، به شکّش اعتنا نکند.
- کسی که جنب شده، اگر بعد از نماز شک کند غسل کرده یا نه، برای نمازهای بعد باید غسل کند، اما نمازهایی که خوانده صحیح است؛ مگر آنکه نماز مذکور دارای وقت بوده - مانند نمازهای واجب پنجگانه - و شکّ فرد در وقت ایجاد شده و بعد از نماز کاری که وضو را باطل میکند انجام داده باشد که در این صورت، بنابر احتیاط لازم، نمازی را که خوانده دوباره بخواند.
غسل جبیره چیست؟
غسل جبیره مانند وضوی جبیره می باشد.
شرایط غسل چیست؟
شرایطی که برای وضو مدنظر گرفته می شود مانند پاک بودن آب و... باید در غسل نیز شرط درنظر گرفته شوند. البته در غسل شستوشو از بالا به پایین همچنین دنبال هم شستن اعضای بدن لازم نیست، بلکه میتواند در وسط غسل، مدتی به کار دیگر بپردازد و سپس غسل را از همان محل که مانده است، ادامه دهد.
پیش از غسل، هر قسمتی که درگیر نجاست شده است را شسته و آبکشی کنید. درصورتی که تمامی قسمت های بدن پاک باشد پیش از غسل واجب نیاز به شستن نیست. پس اگر عضو، قبل از غسل آن، تطهیر شده باشد غسل صحیح است، ولی اگر عضو نجس قبل از غسل آن تطهیر نشود، و با یک شستن بخواهد هم آن را پاک کند و هم غسل نماید، غسل باطل است.
چیزی را که مانع رسیدن آب به بدن است باید بر طرف کند و اگر پیش از اطمینان به این که بر طرف شده غسل کند، غسل او باطل است.
احکام غسل
- درصورتی که در اثنای غسل، حدث اصغری از او سر بزند (مثلاً بول کند)، غسل صحیح است و نیازی به شروع مجدد نیست، بلکه می توان آن را ادامه داد. اگر غسل مدنظر جنابت باشد مانند سایر غسل ها، کفایت از وضو برای نماز و سایر اعمال مشروط به طهارت از حدث اصغر نمیکند.
- اگر کسی غسل های متعددی دارد اعم از واجب، مستحب و... اگر در بین آنها غسل جنابت باشد و به نیت آن غسل کند از بقیهی غسلها هم کفایت میکند، اگر چه احتیاط (مستحب) این است که همهی آنها را نیت نماید.
- به غیر از غسل جنابت، سایر غسل ها کفایت از وضو نمی کنند.
- درصورتی که فرد بعد از غسل اطمیمنان داشته باشد که غسل باطل شده است، باید قضای همه نمازهایی که با آن غسل به جای آورده است را مجددا به جای بیاورد.
گردآوری: بخش احکام سرپوش
- 10
- 3