حکم تلقیح مصنوعی
تلقیح مصنوعی به زمانی اطاق میشود که نطفه در رحم از غیر طریق آمیزش، کاشته میشود. هرگاه شوهر بخواهد اسپرم تولید کند ولی زن به دلایل جسمانی یا روانی، از طریق عادی و به وسیله مقاربت، باردار نشود؛ از روش تلقیح مصنوعی استفاده می شود. در این زمان، اسپرم شوهر به زن با استفاده از تکنیک های کمکی تولید مثل، تلقیح می شود تا باردار شود.
انواع تلقیح مصنوعى
تلقیح مصنوعى به دو صورت زیر می باشد:
* صورت اوّل:
نطفه مرد را در روش اول تلقیح مصنوعی، به همسرش تزریق می کنند که از نظر دلیل فقهى، چنین تلقیحی بلامانع است؛ به این دلیل که طرفین از نظر شرعى و قانونى با یکدیگر همسرند و می توانند صاحب فرزند شوند. در این قسمت، انجام این کار از طریق آمیزش یا وسایل طبّى، فرقی ندارد. البتّه توجه کنید که در انجام امر تلقیح مصنوعى نباید مرتکب حرام شوید; مثلا امر تلقیح مصنوعی توسط مرد بیگانه انجام نشود بلکه خود شوهر، آنرا انجام دهد.
* صورت دوّم:
نطفه ى مرد بیگانه را در روش دوم تلقیح مصنوعی به همسر شخص دیگر تزریق می کنند؛ از نظر اسلام و فقهاى بزرگ اسلام، چنین تلقیحی بطور مسلّم، غیر مجاز است و برطبق برخى از روایات مى توان تحریم آن که در باب ازدواج وارد شده را استفاده نمود.
تاریخچه تلقیح مصنوعی
تلقیح مصنوعی به عنوان یک موضوع جدید از نظر علمی محسوب میشود که از این طریق به رفع مشکلات خانواده ها پرداختند. تلقیح مصنوعی برای نخستین بار به منظور تکثیر نسل حیوانات، استفاده شد و در سال ۱۷۶۵ میلادی یک دانشمند آلمانی، نخستین آزمایش تلقیح مصنوعی را بر روی ماهی ها انجام داد که Lud wig Jacobi نام داشت. سپس تلقیح مصنوعی در نیمه اول قرن نوزدهم بر روی ماریان و گاو وگوسفند انجام شد و نتیجه ی آن مثبت شد. Elie Ivenoff که یک دانشمند روسی بود؛ تلقیح مصنوعی را در اواخر قرن نوزدهم با متد خاصی بر روی چهار پایان انجام داد و این روش با گذشت زمان بطور گسترده مورد عمل قرار گرفت.
دامنة تلقیح مصنوعی با پیشرفت صنایع و فنون، به انسان منتقل شد. سپس برای توالد موجود انسانی از تکنیک های جدید تلقیح مصنوعی استفاده شد و دنبالة ازمایش ها روی انسان انجام پذیرفت.
احکام تلقیح
> این نکته را در نظر داشته باشید که حکم تلقیح مصنوعی تخمک و اسپرم زن و مرد نامحرم در محیط آزمایشگاهی به خودی خود حرام نیست و حتی می توان آن را در رحم زوجه کاشت ولی درصورتی تلقیح مصنوعی حرام است که همراه با کشف عورت یا لمس و نگاه به آن باشد. بنابراین اگر ضرورت نداشته باشد، مراجعه کننده حق ندارد که عورت را کشف کند.
انتساب بچه به دنیا آمده به زوجه یا اهدا کننده تخمک، اشکال دارد و باید بنابر احتیاط واجب، بین آن ها در مسأله ارث، مصالحه صورت گیرد و همچنین اهدا کننده تخمک باید در مسأله محرمیت احتیاط کند که حجاب خود را درصورت پسر بودن آن بچه رعایت کند و دخترانش با او ازدواج نکنند اما زوجه از نظر محرمیت( زنی که جنین در رحم او کاشته شده) به مانند مادر بچه میباشد و چون محرم است؛ الزامی به پوشش حجاب نیست.
با اینکه این بچه به عنوان فرزند شرعی اهدا کننده اسپرم شناخته می شود ولی با زوج ( شوهر زنی که بچه در رحم او پرورش یافته) هیچ نسبتی ندارد ولی درصورت هم بسترشدن زن با همسرش، نوزاد دختر در چنین شرایطی حکم ربیبه را خواهد داشت و با زوجه محرم می شود ولی ارثی از یکدیگر نمی برند و این بچه به عنوان فرزندخوانده ی او محسوب نمیشود و شرح این واقعیت برای او به گونه ای باشد که تأثير بدی بر روان او نگذارد و نباید در شناسنامه خود، اسم بچه را ثبت کند.
> چنانچه زن از طریق مساحقه و مانند آن ، نطفه شوهرش را به رحم زن دیگری منتقل کند و آن زن باردار شود؛ فرزند متولد شده به صاحب نطفه و زنی ملحق می گردد که او را به دنیا آورده است با این که حرام است.
> گاهی اوقات در عمل تلقیح تخمک در داخل دستگاه مصنوعی، چندین جنین تشکیل میشود و درصورت خطرناک بودن کاشت همه ی آن ها در رحم مادر، میتوان یک جنین را از بین همه ی آن ها انتخاب کرد و بقیه را تلف کرد.
> زن می تواند از طریق عمل تلقیح مصنوعی با نطفه مرد نامحرم، باردار شود ولی نباید مرتکب مقدمات حرام نظیر نگاه و لمس حرام و غیر آن ها شود و کودک متولد شده با این روش به شوهر آن زن، ملحق نمیشود بلکه به صاحب نطفه و به زنی ملحق میشود که صاحب رحم و تخمک است.
> درصورت انجام عمل تلقیح مصنوعی تخمک زن و نطفه شوهرش در بیرون از رحم و قرار دادن مجدد آن در داخل رحم زن، اگر بچه متولد شود به عنوان فرزند شرعی زوجین تلقی میگردد و احکام شرعی مانند محرمیت و ارث در بینشان ثابت میشود.
گردآوری: بخش مذهبی سرپوش
- 17
- 1