زندگی نامه شهید آوینی و سخنانش درباره دوران جوانی اش (+ تصاویر)

شهید آوینی در زمان جنگ در گروه جهاد فعالیت های فراوانی داشت

چکیده ای از بیوگرافی شهید آوینی

نام: مرتضی آوینی

تولد:۲۱ شهریور ۱۳۲۶

زادگاه: شهر ری

درگذشت:۲۰ فروردین ۱۳۷۲

علت درگذشت: برخورد ترکش مین

ملیت: ایرانی

تحصیلات: معماری

بیوگرافی شهید آوینی

سید مرتضی آوینی در شهریور ۱۳۲۶ در شهر ری به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطهٔ خود را در شهرهای زنجان، کرمان و تهران به پایان رساند. در سال ۱۳۳۳ كلاس اول دبستان را در خمین به پایان رساند. دو سال بعد به علت موقعیت شغلی پدر از خمین به زنجان رفتند. از آن جا كه در زنجان مدرسه ای نبود بنابراین پدر وی مدرسه ای را دایر كرد و شهید مرتضی آوینی توانست دوره ابتدایی را در آن مدرسه تمام كند. دبیرستان خود را هم در كرمان در رشته ریاضی پشت سر گذاشت. او خدمت سربازی خود را نیز در نیروی هوایی به پایان رساند و در سال ۱۳۴۴ وارد دانشكده هنرهای زیبا شد. او از کودکی با هنر انس داشت. شعر می سرود، داستان و مقاله می نوشت و نقاشی می کرد.

تحصیلات دانشگاهی شهید آوینی

شهید آوینی تحصیلات دانشگاهی اش را در رشته ای (معماری) به انجام رساند که به طبع هنری وی سازگار بود ولی پس از پیروزی انقلاب اسلامی معماری را کنار گذاشت و به اقتضای ضرورت های انقلاب به فیلم سازی پرداخت. مجموعه فیلم های مستند تلویزیونی او در مورد جنگ ایران و عراق با نام "روایت فتح" شناخته شده است. به گفته بسیاری از هم دوره هایش از جمله عطاء اله امیدوار آرتیست برجسته كشورمان، مرتصی آوینی دارای نبوغ ویژه ای در فلسفه ادبیات بود. شهید آوینی به نقاشی و شعر نیز گرایش زیادی داشت.

شهید آوینی خدمت سربازی خود را در نیروی هوایی به پایان رساند

شهید آوینی که در ابتدا خود را «کامران آوینی» معرفی میکرد، به اشعار فروغ فرخزاد، احمد شاملو و مهدی اخوان ثالث علاقه داشت. به ظاهر خویش میرسید، کراوات میزد و به فلسفه غرب علاقه مند بود. مرتضی آوینی بعدها با اندیشه های امام روح الله خمینی آشنا شد و در سالیان بعد به یک انقلابی تبدیل شد و مسیر زندگی خود را تغییر داد و در سال ۱۳۵۸ وارد جهاد سازندگی شد و بعد از زمان كوتاهی به فیلمسازی روی آورد.

فعالیت های فرهنگی و هنری شهید آوینی

شهید آوینی فیلمسازی را در اوایل پیروزی انقلاب با ساختن چند مجموعه در مورد غائله گنبد (مجموعه شش روز در ترکمن صحرا)، سیل خوزستان و ظلم خوانین (مجموعه مستند خان گزیده ها) آغاز کرد.

شهید آوینی فعالیت های مطبوعاتی خود را در اواخر سال ۱۳۶۲، هم زمان با مشارکت در جبهه ها و تهیه فیلم های مستند درباره جنگ، با نگارش مقالاتی در ماه نامه اعتصام ارگان انجمن اسلامی آغاز کرد. مرتضی آوینی در زمان جنگ در گروه جهاد فعالیت های فراوانی داشت. او در این دوره به سینما، هنر، فرهنگ واحد جهانی و مواجهه آن با مسائل مختلف فکر می کرد. مجموعه تحقیقات و مباحثات و نوشته های وی در ماهنامه هنری سوره منتشر و بعدها در کتاب آینه جادو که جلد نخست از مجموعه مقالات و نقدهای سینمایی اوست جمع آوری شد.

اواخر سال ۱۳۷۰ مؤسسه فرهنگی روایت فتح به دستور آیت الله خامنه ای تاسیس شد تا به کار فیلمسازی مستند و سینمایی درباره دفاع مقدس بپردازد و تهیه مجموعه روایت فتح را که پس از پذیرش قطعنامه رها شده بود، ادامه دهد. شهید آوینی و بقیه گروه، سفر به منطقه های جنگی را از سر گرفتند و طی مدتی کمتر از یک سال، کار تهیه شش برنامه از مجموعه ده قسمتی «شهری در آسمان» را به پایان رساندند و مقدمات تهیه مجموعه های دیگری در مورد آبادان، سوسنگرد، هویزه و فکه را تدارک دیدند. هرچند مقارن با همین زمان، فعالیت های مطبوعاتی او نیز ادامه داشت.

شهری در آسمان که به واقعه محاصره، سقوط و بازپس گیری خرمشهر می پرداخت، در ماه های آخر سال ۱۳۷۱ از تلویزیون پخش شد، ولی برنامه شهید آوینی برای تکمیل این مجموعه و ساختن مجموعه های دیگر با شهادتش در فکه ناتمام ماند.

سخنان شهید آوینی درباره دوران جوانی اش

شهید آوینی گفت: خیال نکنید که من با زندگی به سبک و سیاق متظاهران به روشن فکری، ناآشنا هستم. خیر. من از یک «راه طی شده» با شما حرف می زنم. من هم سال های سال در یکی از دانشکده های هنری تحصیل کرده ام. به شب های شعر و گالری های نقاشی رفته ام. موسیقی کلاسیک گوش داده ام، ساعت ها از وقتم را به مباحثات بی فایده درباره چیزهایی که نمی دانستم گذرانده ام.

سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲ دوران اوج فعالیت مطبوعاتی شهید آوینی است

شهید آوینی نیز گفت: من هم سال ها با جلوه فروشی و تظاهر به دانایی بسیار زیسته ام، ریش پروفسوری و سبیل نیچه ای گذاشته ام و کتاب «انسان موجود تک ساحتی» هربرت مارکوزه را (بی آنکه آن زمان خوانده باشمش) طوری دست گرفته ام که سایرین جلد آنرا ببینند و پیش خودشان بگویند: عجب! فلانی چه کتاب هایی می خواند، مشخص است که خیلی می فهمد... ولی بعد خوشبختانه زندگی مرا به راهی کشانده است که ناچار شده ام رو دربایستی را نخست با خودم و سپس با دیگران کنار بگذارم و عمیقا بپذیرم که «تظاهر به دانایی» هرگز جایگزین «دانایی» نمی شود و حتی از این فراتر دانایی نیز با تحصیل فلسفه حاصل نمی آید. باید در جستجوی حقیقت بود و این متاعی است که هر کس به راستی طالبش باشد، آنرا در نزد خویش نیز خواهد یافت... و اکنون از یک راه طی شده با شما حرف می زنم.

مهم ترین آثار شهید آوینی

- شهید آوینی (۱۳۷۴). روایت محرم. تهران:موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی.

- شهید آوینی (۱۳۷۶). گنجینه آسمانی( متن گفتارهای مجموعه مستند روایت فتح). تهران:کانون فرهنگی هنری ایثارگران و موسسه فرهنگی روایت فتح.

- شهید آوینی (۱۳۷۶). توسعه و مبانی تمدن غرب. تهران:ساقی.

- شهید آوینی (۱۳۷۷). آینه جادو( جلد ۱:مقالات سینمایی). تهران:ساقی.

مستند‌های شهید آوینی با شروع عملیات والفجر ۸ شکل منسجمی به خود گرفت

- شهید آوینی (۱۳۷۷). آینه جادو( جلد ۲:نقدهای سینمایی). تهران:ساقی.

- شهید آوینی (۱۳۷۸). آغازی بر یک پایان. تهران:ساقی.

- شهید آوینی (۱۳۷۸). آینه جادو( جلد ۳:گفتگوها، سخنرانی ها و مقالات سینمایی). تهران:ساقی.

- شهید آوینی (۱۳۷۸). امام و حیات باطنی انسان. تهران:روایت فتح.

- شهید آوینی (۱۳۷۸). فردایی دیگر (مجموعه مقالات). تهران:برگ.

- شهید آوینی (۱۳۷۹). حلزون های خانه به دوش. تهران:ساقی.

- شهید آوینی (۱۳۷۹). رستاخیز جان. تهران:ساقی.

- شهید آوینی (۱۳۷۹). فتح خون (روایت محرم). تهران:ساقی.

- شهید آوینی (۱۳۷۹). یک تجربه ماندگار (روایت فتح به روایت شهید سید مرتضی آوینی). تهران:روایت فتح.

- شهید آوینی (۱۳۸۰). با من سخن بگو دوکوهه( گفتار متن برنامه روایت فتح). تهران:روایت فتح.

- شهید آوینی (۱۳۸۰). مرکز آسمان. تهران:روایت فتح.

- شهید آوینی (۱۳۸۲). حکومت فرزانگان (مروری بر مبانی حاکمیت سیاسی در اسلام). تهران:مؤسسه فرهنگی هنری شهید آوینی و نشر غنچه.

- شهید آوینی (۱۳۸۴). سفر به سرزمین نور. تهران:روایت فتح.

- شهید آوینی (۱۳۸۴). شهری در آسمان. تهران:روایت فتح.

- شهید آوینی (۱۳۸۴). نسیم حیات (گفتار متن فیلم های مستند). تهران:ساقی.

شهادت شهید آوینی

سید مرتضی آوینی، بیستم فروردین ۱۳۷۲ در منطقه فکه و در حال ساخت مجموعه مستند و تلویزیونی «روایت فتح»، بر اثر برخورد با مین های باقی مانده از زمان جنگ به شهادت رسید. پیکر شهید آوینی ۲۲ فروردین با حضور مقام معظم رهبری و هنرمندان و نویسندگان تشییع و در گلزار شهدای بهشت زهرا (سلام الله علیها) به خاک سپرده شد.

 شهید آوینی در جریان ساخت یک مستندی بنام روایت فتح، روی مین رفت و شهید شد

گردآوری: بخش بیوگرافی سرپوش