در سال ۱۳۱۰ بنای ساختمان موزه دکتر حسابی تأسیس شدآشنایی با دکتر محمود حسابی
محمودخان میرزا حسابی که به محمود حسابی معروف بود در ۳ اسفند ۱۲۸۱ در تهران به دنیا آمد. او دروسی مانند ادبیات فارسی، تعلیمات مذهبی، موسیقی سنتی ایران و موسیقی کلاسیک غرب، شعر و چندین رشته ورزشی شامل شنا و … را فرا گرفت و لیسانس مهندسی راه و ساختمان را در سال ۱۳۰۱ از دانشگاه فرانسوی بیروت گرفت. دکتر حسابی به تحصیلات آكادمیك در رشته های مختلفی نظیر پزشكی، ریاضیات و ستاره شناسی پرداخت و به پاس زحماتش در سال ۱۳۰۳، شركت راه سازی فرانسوی به وی درخواست داد تا در مدرسه عالی برق پاریس، تحصیلات خود را ادامه دهد. وی در راه آهن برقی فرانسه همزمان با تحصیل در رشته ی معدن، به فعالیت مشغول شد. وی موفق شد دکترای فیزیک خود را در سال ۱۳۰۵ از دانشگاه سوربن فرانسه بگیرد. بعد از آن در دانشگاه سوربن بخاطر داشتن روحیه علمی در رشته فیزیك به تحصیل و تحقیق پرداخت و در سال ۱۳۰۶ زمانیکه ۲۵ سال سن داشت، دانش نامه دكترای فیزیكش را با عنوان حساسیت سلول های فتوالكتریك ارائه كرد.
دکتر حسابی در زمینه ی موضوعات علمی فعالیت های مهمی انجام داد که از جمله ی آن ها می توان به نخستین نقشه برداری علمی و فنی، رسم اولین نقشه نوین راه ساحلی سراسری میان بنادر خلیج فارس، تاسیس دارالمعلمین عالی( ۱۳۰۶)، تأسیس مدرسه مهندسی وزارت راه و تدریس در آن در ۱۳۰۷، ساخت اولین رادیو در كشور( ۱۳۰۷)، تأسیس دارالمعلمین عالی( ۱۳۰۷)، تأسیس دانش سرای عالی و تدریس در آن( ۱۳۰۸)، ایجاد نخستین ایستگاه هواشناسی در ایران( ۱۳۱۰)، نصب و راه اندازی اولین دستگاه رادیولوژی در ایران( ۱۳۱۰)، تعیین ساعت ایران( ۱۳۱۱)، تأسیس نخستین بیمارستان خصوصی در ایران به نام بیمارستان گوهرشاد به یاد مادرش( ۱۳۱۲)، پیشنهاد تدوین قانون تأسیس دانشگاه تهران و دانشكده فنی( ۱۳۱۳) و ریاست آن تا ۱۳۱۵، تأسیس اولین مركز مدرن نصب ماهواره در شیراز، تأسیس اولین رصد خانه نوین در ایران، تأسیس سازمان انرژی اتمی و عضو هیئت دائمی كمیته بین المللی هسته ای و بنیان گزاری مراكز تحقیقات راكتورهای اتمی دانشگاه تهران اشاره کرد .
دکتر حسابی در تاریخ ۱۲ شهریور ۱۳۷۱ در بیمارستان دانشگاه ژنو درگذشت و در شهر تفرش در آرامگاه خانوادگی اش به خاک سپرده شد. تنها شاگرد ایرانی انیشتین که با بسیاری از دانشمندان مشهور دنیا تبادل نظر داشته، دکتر حسابی نام دارد.
خانه و باغ محمود حسابی که یک فیزیکدان ایرانی بود را موزه دکتر حسابی نامیدندموزه دکتر حسابی
خانه و باغ محمود حسابی که یک فیزیکدان ایرانی بود را موزه دکتر حسابی نامیدند. خانه ی دکتر حسابی بعد از مرگش و با تلاش های فرزندش، در سال ۱۳۷۱ به یک موزه برای بازدیدکنندگان و علاقه مندان تبدیل شد. داخل این موزه که در خیابان مقصود بیک قرار گرفته و در گذشته به آن چهارراه حسابی می گفتند، وسایل شخصی، مدارک علمی و تحصیلی، نشان ها و تقدیر نامه ها و عکس های قدیمی محمود حسابی به نمایش گذاشته شده است.
در سال ۱۳۱۰ بنای ساختمان موزه دکتر حسابی تأسیس شد و در طبقهٔ سوم این بنا، موزه قرار گرفته است. علاوه بر این که قدمت بنای ساختمان، زیاد است و در این موزه وسایل دکتر حسابی برای عموم به نمایش گذاشته شده، این مکان تا حدی نحوهٔ زندگی دکتر حسابی را به نمایش گذاشته است؛ تغییراتی که در این موزه توسط محمود حسابی انجام شده تا همسر کم بینایش، زندگی آسان تری داشته باشد، یا روشی که او از وسایل خراب، مجددا استفاده می نمود را می توانید ببینید. ایرج حسابی که فرزند محمود حسابی است، مدیریت این موزه را عهده دار می باشد.
تاریخچه موزه دکتر حسابی
معزالسلطان( پدربزرگ دکتر حسابی) در اوایل دهه ۱۳۰۰ خورشیدی، در تجریش یک خانه خرید و برای ارامش و آسایش خود و خانواده اش شروع به ساخت و ساز آن خانه کرد. شخصی روسی به نام ویکتور، معماری اصلی موزه دکتر حسابی را به عهده داشت ولی معزالسلطان و فرزندش( پدر دکتر حسابی) که تمایل داشتند در منزل خود، حال و هوای ایرانی حاکم باشد، از حاج غلامحسین تفرشی خواستند تا کار ساخت و ساز خانه را در کنار ویکتور تمام کنند. سرانجام ۱۰ سال بعد یعنی در سال ۱۳۱۰، ساخت و ساز این خانه تمام شد.
زیر بنای خانه دکتر حسابی ۴۰۰۰ متر است و بیشتر فضای این خانه متشکل از باغ است و مثل آزمایشگاهی که پروفسور حسابی شخصا در آن تغییراتی ایجاد کرده است. وی بمدت چهل سال در این خانه زندگی کرد و چون فضای خانه، نیازهای علمی ایشان را برآورده نمیکرد تصمیم گرفت تا فضای کارگاه، آزمایشگاه و کتابخانه را با طراحی مجدد، به فضای اصلی خانه اضافه کند. این خانه که از پدر بزرگ به پدر و از پدر به دکتر حسابی رسیده بود، وقتی که محمود فوت کرد این خانه در سال ۱۳۷۱، به ایرج حسابی( فرزند دکتر حسابی) واگذار گردید و اینک ایرج حسابی مالک خانه آبا و اجدادی خود است. یکسال بعد از این که دکتر حسابی درگذشت ، درواقع در سال ۱۳۷۲ مقدمات این خانه برای تبدیل شدن به موزه مهیا شد و طبقه سوم خانه دکتر حسابی در همین سال به موزه دکتر حسابی تبدیل شد و طبقه دوم آن به اجناسی از جمله فروش لوازم فرهنگی، کتب و مجسمه دکتر حسابی تبدیل شد.
شخصی روسی به نام ویکتور، معماری اصلی موزه دکتر حسابی را به عهده داشتبخش های مختلف موزه دکتر حسابی
موزه دکتر حسابی در مجموع سه طبقه دارد که طبقه نخست آن برای سکونت میباشد ، کتاب خانه ای درطبقه دوم این موزه قرار دارد و کارگاه ها و آزمایشگاه های دکتر حسابی در طبقه سوم این بنا است. اتاق پذیرایی این ساختمان مکانی بود که دکتر حسابی در طول دوران زندگی خود، جلساتی را در آن برپا می کرد. از افراد مشهوری که در این جلسات دکتر حسابی شرکت میکردند می توان به آیت ا... مطهری، علامه جعفری، فریدون مشیری، دکتر قریب و دیگران اشاره کرد. اتاق نشیمن، راهروهای جنوبی و شمالی، دفتر کار و نیز ۱۳۴ اتاق از دیگر بخش های خانه دکتر حسابی به شمار می رود. اتاق ناهارخوری که به نام اتاق بنفشه و هفت سین معروف است ، یکی از اتاق های این خانه می باشد. آثار هنری ماتاویف، که یک نقاش روسی است در این اتاق به نمایش گذاشته شده است.
کتب و وسایلی که دکتر حسابی در طول دوران زندگی خویش از آن ها استفاده میکرد را می توانید در موزه دکتر حسابی ببینید. دکتر حسابی تمامی اشیا و وسایل خود از مدارک، اسناد، سفرنامه ها، مکاتبات و تقدیرنامه ها گرفته تا تحقیقات، عکسها ، دست نوشته ها ، کتب، وسایل کارگاهی و حتی عینک های خود را آنقدر با دقت حفظ کرده بودند تا علاقه مندان و نسل های بعدی او بتوانند به راحتی از این موزه دیدن کنند. همینطور در این موزه، ابزارهای مختلف مهندسی دکتر حسابی و وسایل بازی که برای سرگرمی مهمانانش توسط وی برای خانه اش ساخته شده بود، قرار دارد.
- فضای بیرونی موزه دکتر حسابی:
رنگ ورودی موزه دکتر حسابی، سبز است و ساختمان زیبا و باغ بزرگ و دیدنی خانه دکتر حسابی پیش از وارد شدن به این موزه، باعث جلب توجه شده است. نتیجه سال ها زحمات پروفسور و همسرش، فضای زیبا و سرسبز مجموعه و درختان بلند و نادر آن میباشد که فضای سبز کاخ موزه ملت را برای افراد تداعی می کند. در باغ این موزه می توانید از دیدن درخت کاتالپا از آفریقای جنوبی ، گونه کمیاب و بی نظیرشمعدانی درختی که تنها گونه سرو میوه دار جهان بود و غیره لذت ببرید. همینطور در باغ این موزه ۴ آلاچیق زیبا وجود دارد که باعث زیبایی فضای آن شده است.
قدمت آلاچیق اصلی باغ موزه دکتر حسابی بیش از صد و بیست سال است و این پروفسور چندین مرتبه اقدام به تعمیر ومرمت آن نموده است و از اواخر فصل بهار تا اوایل پائیز از این آلاچیق استفاده میشود که از مهمان ها در آن جا پذیرایی میشود. علاوه‌براین آلاچیق های دیگر مختص فصل های سرد سال است. دیواره های فلزی این آلاچیق ها با شیشه احاطه شده اند. حوض هشت گوش یکی از المان های باغ موزه، است که دارای فواره های بسیارزیبایی می باشد. همینطور در این باغ قسمت کمی از زندگی دکتر حسابی بهمراه مجسمه اش به نمایش درآمده است.
عینکی که دکتر حسابی در دوران زندگیش استفاده میکرده را می توانید در موزه دکتر حسابی ببینیدخودروی شخصی دکتر حسابی و همینطور ماشین پسرش ایرج در بخش پارکینگ موزه دکتر حسابی قرار دارد. کافه و رستوران های داخلی و فضای باز برای دورهمی ها و قرارهای خودمانی در انتهای غربی این موزه قرار دارد.
- حیوانات خانه دکتر حسابی:
دکتر حسابی به پرنده ها علاقه ی وافری داشت و به همین منظور در بخشی از فضای باز منزل خود، انواع پرندگان گوناگون را نگهداری میکرد و هنوز هم در این باغ از پرندگانی مانند بلبل وحش، مرغ عشق، فنچ های رنگارنگ، عروس هلندی، بلدرچین، طوطی هندی و برزیلی، مرغ بجنوردی، زردپر، کبک، سهره، قناری، مرغ و خروس، انواع کبوتر، مرغ مینا، قرقاول، غاز، اردک، قو، گربه ها، خرگوش ها، آهوها، سگ های نگهبان بلگیم سپرد مراقبت می شود. همانند باغ وحش پارک ملت، نمونه های مختلفی از پرندگان در فضای این بخش از موزه دکتر حسابی وجود دارد.
- کتابخانه موزه دکتر حسابی:
حدود ۲۷۳۰۰ جلد کتاب( فارغ از مجلات، مقاله ها، جزوات و ...) در کتاب خانه موزه دکتر حسابی با موضوعات مختلف موجود است که از آن ها می توان به انواع کتب دینی، حیوان شناسی، گیاه شناسی، شیمی، بیوفیزیک و علوم مهندسی گرفته تا کتب علوم اقتصادی، ستاره شناسی و کتب شعر و ادبیات اشاره کرد.
بخش های فعال در موزه دکتر حسابی:
> یکی از قسمت های فعال در موزه دکتر حسابی، بخش فرهنگی است که وظیفه ی آن چاپ، جمع آوری، تدوین، تجدید چاپ و ترجمه آثار این پروفسور می باشد.
> بخش تحقيقات علمی موزه دکتر حسابی که در مورد موضوعاتی چون زندگی و آثار دکتر حسابی به فعالیت مشغول است.
حدود ۲۷۳۰۰ جلد کتاب در کتاب خانه موزه دکتر حسابی با موضوعات مختلف موجود استساعت بازدید از موزه دکتر حسابی
ساعتهای کار موزه دکتر حسابی محدود است. یک راهنما به مدت یک ساعت در طول هفته در ۳ نوبت از ساعت ۸ تا ۱۶ با هماهنگی قبلی برای ده نفر بخشهای مختلف موزه را توضیح می دهد. همین برنامه نیز در روزهای جمعه از ساعت ۱۰:۳۰ صبح برقرار است.
مسیرهای دسترسی به موزه دکتر حسابی
برای این که به موزه دکتر حسابی بروید روشهای متنوعی در پیش رو دارید. در صورتیکه خودرو شخصی دارید، کافیست به خیابان ولیعصر، نرسیده به میدان تجریش، ایستگاه ولیعصر، خیابان مقصودبیک، پلاک ۴۷، موزه دکتر حسابی بروید اما درصورت استفاده از حمل و نقل عمومی، چند روش پیش رویتان قرار دارد:
* اولین راه دسترسی به موزه دکتر حسابی:
سوار تاکسی های خیابان ولیعصر شوید و سر خیابان توتونچی پیاده شوید. بعد از آن باید مسیر چند صد متری( حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ متر) را پیاده روی کنید تا به موزه دکتر حسابی برسید.
* دومین راه دسترسی به موزه دکتر حسابی:
برای رسیدن به موزه دکتر حسابی با مترو به ایستگاه قیطریه یا تجریش بروید و بعد به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پیاده روی کنید تا به این موزه برسید. چنانچه اهل پیاده روی نیستید، ما به شما این روش را پیشنهاد نمی کنیم.
* سومین راه دسترسی به موزه دکتر حسابی:
یکی از راه‌های رسیدن به موزه دکتر حسابی اینست که با اتوبوس های BRT تجریش- راه آهن، به ایستگاه پسیان بروید. در این ایستگاه پیاده شوید و چند صد متری( حدود ۶۵۰ متر) را پیاده روی کنید تا از این موزه ی زیبا دیدن کنید.
گردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش
- 16
- 4
