خانه موزه سیمین دانشور و جلال آل احمدسیمین دانشور و جلال آل احمد
سیمین دانشور و جلال آل احمد، دو تن از برجسته‌ترین و تاثیرگذارترین نویسندگان معاصر ایران، زوجی بودند که زندگی و آثارشان به طور جدایی ناپذیری در هم تنیده بود. هر دو در عرصه ادبیات داستانی، ترجمه و نقد ادبی فعالیت می‌کردند و سهم بسزایی در اعتلای ادبیات فارسی در قرن بیستم داشتند.
سیمین دانشور (زاده ۸ اردیبهشت ۱۳۰۰ - درگذشته ۱۸ اسفند ۱۳۹۰) اولین زن ایرانی بود که به طور حرفهای در زبان فارسی داستان نوشت. رمان مشهور سووشون او شاهکاری در ادبیات داستانی ایران به حساب می‌آید که به دلیل روایت واقع‌گرایانه و تاثیرگذار از زندگی مردم ایران در خلال جنگ جهانی دوم مورد تحسین منتقدان و خوانندگان قرار گرفته است. دانشور در زمینه ترجمه نیز آثار ارزشمندی از خود به جای گذاشته است و ترجمه‌هایی مانند بوف کور صادق هدایت و آدم اولیه ژوزف آنری روشه از جمله آثار برجسته او هستند.
سمین دانشور نویسنده‌ای است که همه، وی را با اثر معروفش سووشون می‌شناسند. او در بخشی از سووشون می‌نویسد:
کاش دنیا دست زن‌ها بود. زن‌ها که زاییده‌اند یعنی خلق کرده‌اند و قدر مخلوق خودشان را می‌دانند. قدر تحمل و حوصله و یکنواختی و برای خود هیچ کاری نتوانستن را. شاید مردها چون هیچ‌وقت عملاً خالق نبوده‌اند، آن‌قدر خود را به آب‌وآتش می‌زنند تا چیزی بیافرینند. اگر دنیا دست زن‌ها بود، جنگ کجا بود؟...»
جلال آل احمد (زاده ۱۱ آذر ۱۳۰۲ - درگذشته ۱۸ شهریور ۱۳۴۸) نویسنده، مترجم، منتقد ادبی و روشنفکر برجسته ایرانی بود. او با آثاری مانند قفس، مدیر مدرسه، سه تار و نون و قلم جایگاه ویژه‌ای در ادبیات داستانی ایران پیدا کرد. آل احمد در زمینه ترجمه نیز فعال بود و آثاری مانند مسیح دوباره مصلوب شد نیکوس کازانتزاکیس و مسافری از هند رابرت ل. استیونسن را به زبان فارسی ترجمه کرد.
تصویر خانه موزه سیمین دانشور و جلال آل احمدزندگی مشترک سیمین دانشور و جلال آل احمد در سال ۱۳۲۷ آغاز شد و ۱۶ سال به طول انجامید. این زوج در طول زندگی مشترک خود سفرهای متعددی به نقاط مختلف ایران و جهان داشتند و تجربیات این سفرها در آثارشان انعکاس یافته است.
رابطه سیمین دانشور و جلال آل احمد پیچیده و پر فراز و نشیب بود. آنها علیرغم اختلافات فکری و شخصیتی، علاقه و احترام عمیقی برای یکدیگر قائل بودند و این علاقه در آثارشان نیز مشهود است.
مرگ جلال آل احمد در سال ۱۳۴۸ در سن ۴۶ سالگی ضایعه‌ای بزرگ برای ادبیات ایران بود. سیمین دانشور پس از مرگ همسرش به فعالیت‌های ادبی خود ادامه داد و تا پایان عمر به خلق آثاری ارزشمند پرداخت.
میراث سیمین دانشور و جلال آل احمد ماندگار و پرفروغ است. آنها با آثار درخشان خود نه تنها ادبیات ایران را غنی‌تر کردند، بلکه در زمینه‌های اجتماعی و سیاسی نیز نقشی تاثیرگذار ایفا نمودند.
آثار سیمین دانشور و جلال آل احمد به زبان‌های مختلف ترجمه شده و در سراسر جهان مورد استقبال قرار گرفته است. آنها به عنوان دو تن از مهمترین نویسندگان ایرانی قرن بیستم شناخته می‌شوند و آثارشان همچنان الهام‌بخش نسل‌های بعدی نویسندگان و هنرمندان است.
قسمت مخصوص جلال در خانه موزه سیمین دانشور و جلال آل احمدتاریخچه خانه سیمین دانشور و جلال آل احمد
خانه مربوط به سیمین دانشور و جلال که خشت به خشت آن با عشق ساخته شده است دو سال بعد از ازدواجشان خریداری شد. این زوج به مدت دو سال در یک خانه استیجاری زندگی می کردند. سیمین دانشور در بین سال های ۱۳۳۱ تا ۱۳۳۲ که سیمین برای تحصیل در رشته زیباشناسی به دانشگاه استنفورد آمریکا رفت.
جلال آل احمد از مدت ها پیش زمینی را در شمیرانات به منظور ساخته خانه، خریداری کرده بود، مهاجرت تحصیلی سیمین فرصت خوبی را برای همسرش فراهم کرد تا این آرزو را برآورده کند و پیش از بازگشت سیمین خانه را بسازد. او خودش نقشه خانه را طراحی کرد و با یک معمار نیز در این زمینه مشورت داشت.
هزینه کلی که برای ساخت این خانه استفاده شد ۵ هزارتومن بود که جلال مبلغ ۳ هزارتومن آن را قرض کرده بود. وی خودش در ساخت خانه مشارکت می کرد به همین دلیل آسیب های جسمی و دردهای زیادی را متحمل شد که بعدها برای نامه هایی که برای سیمین می نوشت آنها را تعریف می کرد.
باوجودی که جلال آل احمد برای ساخت این خانه در مضیقه مالی شدیدی قرار داشت و بارها تصمیم گرفت که ساخت خانه را رها کند، اما درنهایت عشق و علاقه ای که به سیمین داشت سبب شد تا تمام خشت های خانه را روی هم قرار دهد و کار را به اتمام برساند.
بعدها خانه سیمین و جلال به پاتوق بزرگان ادبیات ایران تبدیل شد و افرادی نظیر احمد شاملو، نیما یوشیج به آن رفت و آمد داشتند، همچنین سیاستمدارانی مانند امام موسی صدر و آیت‌الله طالقانی وارد این خانه شده بودند. هسته کانون نویسندگان ایران در این خانه پرعشق ساخته شد که مکان جلسه های آنها در زمان حکومت پهلوی در خانه سیمین و جلال بود. جلال آل احمد (۱۳۴۸) و سیمین دانشور (۱۳۹۰) تا آخر عمر در این خانه زندگی کردند. این خانه در سال ۱۳۸۳ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۱۱۴۶۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
اتاق خانه موزه سیمین دانشور و جلال آل احمدموزه خانه سیمین دانشور و جلال آل احمد
خانه پرعشق سیمین و جلال در سال ۱۳۹۷ به موزه تبدیل شد. این خانه در سال ۱۳۹۳ توسط شهرداری خریداری شد اما برای مالکیت آن مشکلات حقوقی وجود داشت که درنهایت بازگشایی عمومی آن را تا سال ۱۳۹۷ با تاخیر روبرو کرد. موزه خانه سیمین و جلال در ۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ افتتاح شد و آماده ورود عموم مردم گشت.
همه وسایلی که در این موزه خانه وجود دارند همان کتاب، لوازم، مبلمان و... هستند که سیمین و جلال در زندگی مشترکشان از آنها استفاده می کردند، حتی یک دست خط و یک نقشه از طراحی خانه نیز که به دست جلال نوشته شده است، در خانه وجود دارد.
همه آثار این زوج شامل کتاب های تالیفی و ترجمه به صورت یکجا در این موزه خانه قرار دارند که از جمله مهمترین آنها موارد زیر هستند:
- سووشون
- جزیره‌ی سرگردانی
- ساربان سرگردان
- غرب‌زدگی
- ترجمه مائده‌های زمینی اثر آندره ژید
از طرفی آثار باارزش دیگری نیز در این موزه نگهداری می شود که بیشتر آنها توسط خواهر سیمین دانشور به اسم ویکتوریا دانشور در زمان افتتاح این موزه اهدا شده اند. این لوازم شامل حلقه‌های ازدواج سیمین و جلال، عقدنامه‌ی آنها و کارت ملی سیمین دانشور هستند.
زمانی که به موزه خانه سیمین و جلال سر بزنید می توانید مجمسه ای مومی را ببینید که روی صندلی ایوان نشسته و منتظر برگشت جلال است. از طرفی مجسمه ای دیگر از جلال ساخته شده که در نیم طبقه ای که توسط خودش ساخته شده بود قرار دارد، این مکان دقیقا همانجایی است که جلال آن احمد آثارش را در آن خلق می کرد.
آشپزخانه خانه موزه سیمین دانشور و جلال آل احمدقسمت های مختلف موزه خانه سیمین دانشور و جلال آل احمد
از جمله قسمت های مختلف موزه خانه سیمین و جلال می توان به اتاق نشیمن عمومی، آشپزخانه، کتابخانه و سرویس ها اشاره کرد که در طبقه همکف قرار دارند البته یک اتاق نشیمن خصوصی نیز در طبقه دوم قرار دارد.
کل خانه در متراژ ۴۵۰ متری ساخته شده و دارای ۲۲۰ متر زیربنا است. در طراحی خارجی از آجر و شیروانی استفاده شده است. این خانه دارای پنجره های دلباز و بزرگ است که زیبایی و نمای خانه را به شدت زیاد کرده اند.
خانه به گونه ای طراحی شده است که با افزایش جمعیت می توان ابعاد آن را افزایش داد، یعنی امکان ساخت اتاق هایی در گوشه های خانه فراهم شده است. نقشه اولیه این خانه را جلال زمانی که سیمین حضور نداشت به تنهایی کشید، سپس آن را به یک معمار نشان داد و بعد از بارها تغییر اقدامات اساسی را پیاده کردند.
حیاط پشتی خانه موزه سیمین دانشور و جلال آل احمدزمانی که سیمین در مهاجرت تحصیلی بود؛ نقشه خانه های آمریکایی را برای جلال می فرستاد و راهکارهایی برای حمام سرخانه ارائه داد. جلال تلاش کرد در خانه جدید آب گرم را برای تمام سال تأمین کند اما هزینه‌های این کار بسیار بالا بود.
به همین دلیل جلال تصمیم گرفت یک آب انبار در ساختمان بسازد و با استفاده از پمپ آب را به منعی که در زیرشیروانی قرار داشت بفرستد و آن را گرم کند. وی حمام و آشپزخانه را کنار همدیگر ساخت تا هردوی آنها از امکان آب گرم برخوردار باشند، از طرفی گنجه‌هایی در بخش‌های مختلف خانه برای کتاب‌ها، لباس‌ها و ظروف طراحی شدند تا برای جای دادن این لوازم نیازی به کمد نباشد.
حیاط جلویی خانه موزه سیمین دانشور و جلال آل احمدمکان دقیق خانه موزه سیمین و جلال
خانه موزه سیمین و جلال آل احمد در منطقه تجریش تهران و خیابان دزاشیب قرار دارد. شما می توانید با مترو خود را به ایستگاه تجریش برسانید سپش با تاکسی های دزاشیب به مقصد بروید. درصورتی که دسترسی به مترو ندارید از خط شماره ۷ اتوبوس تندرو استفاده کنید.
خانه سیمین و جلال در تجریش، دزاشیب، خیابان شهید رمضانی، کوچه رهبری، کوچه پسندیده، بن‌بست ارض، پلاک یک قرار دارد و ساعات بازدید از موزه خانه همه روزه از ساعت ۹ صبح تا ۱۷ عصر به جز شنبه ها است.
تلفن خانه موزه سیمین و جلال: ۰۲۱۲۲۷۰۵۹۶۹
گردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش
- 18
- 5
