پیگیری حفاری در محدوده تخت جمشید

خوشا شیراز و وضع بی‌مثالش ... . استان‌ فارس یکی از استان‌های غنی از نظر جاذبه‌های گردشگری است. این استان مملو از جاذبه‌های گردشگری و تاریخی است که برخی از آنها هنوز از نظر دور مانده‌اند. در روزهای اخیر خبر ساخت‌و‌ساز در حریم‌ قانونی تخت جمشید به گوش رسید و نگرانی‌ها نسبت به وضعیت این بنای تاریخی و ارزشمند را افزایش داد.

در سال‌های اخیر کاهش میزان بارندگی‌ها و بحران آب سبب مهاجرت‌ برخی از روستا‌نشینان از مناطق کم آب مانند شیراز شده است و این موضوع گردشگری بومی را با خطرات فراوانی مواجه کرده است. علی اکبری، نماینده شیراز در گفت‌وگو با «آرمان» با اشاره به مشکلات این استان در حوزه گردشگری می‌گوید: « استان‌فارس ظرفیت‌های گردشگری فراوانی دارد که همچنان ناشناخته باقی مانده‌اند و باید به آنها فرصت بروز و ظهور داد. زیرساخت‌های فراوانی را باید در ارتباط با جذب گردشگر بیشتر به این استان فراهم کنیم.»

وضعیت اماکن تاریخی استان فارس مانند تخت‌جمشید چگونه است و میراث‌فرهنگی استان چه اقداماتی برای حفظ و نگهداری آنها انجام می‌دهد؟

این موارد را باید از دو جنبه نگاه کرد. این میراث ظرفیتی را در اختیار ما گذاشته‌اند که بخشی از سرمایه ملی ما محسوب می‌شوند و بنابراین باید تلاش کنیم از آنها به خوبی حفاظت و ثروت ایجاد کنیم که متاسفانه تاکنون در این موضوع موفق نبوده‌ایم. در شرایط فعلی کشور و استان فارس دچار مشکلات محیط‌زیستی شده‌اند. میزان بارندگی‌ها به حد قابل‌توجهی کاهش یافته است و به ‌مرور تمام افرادی که در تولید کشاورزی و مراکز روستایی و عشایری بودند حاشیه‌نشین شدند. یکی از راه‌های گریز از این بن‌بست فعال‌کردن بخش گردشگری است.

با سرمایه‌های گردشگری که در اختیار داریم، طبیعت بکر استان فارس و همچنین تنوع فرهنگی و ظرفیت‌های دیگر مانند گردشگری‌سلامت اگر طراحی جامعی را در ذهن پیش‌بینی کرده باشیم مشکلات در صنعت گردشگری را به میزان زیادی کاهش خواهیم داد. در چشم انداز توسعه در حدود سال ۱۴۰۴ پیش‌بینی شده ۲۰‌میلیون گردشگر خارجی به ایران وارد می‌شوند و قطعا یکی از مقاصد این گردشگران بناها و میراث‌فرهنگی کشور است، مراکز میراث‌فرهنگی که به‌نظر تاکنون بهره‌برداری و سازماندهی نشده‌اند و حتی به آنها آسیب نیز رسانده‌ شده است.

در دیداری که دو، سه هفته گذشته به‌همراه معاون اول رئیس‌جمهور از تخت‌جمشید داشتیم دیدیم که این مجموعه با عظمت و به‌عنوان یک سازه‌سنگی مظلوم واقع شده و می‌توانستیم از طریق آن هزینه توسعه مرودشت، شیراز و توابع را بدهیم، اما موفق به این کار نشدیم. حل این مشکل به‌تنهایی از دست سازمان گردشگری و میراث‌فرهنگی برنمی‌آید. در واقع تمام دستگاه‌های متولی مانند نظامی و دادگاه‌ها باید نگاه مثبتی به موضوع گردشگری و تخت‌جمشید داشته باشند تا بتوان این مجموعه را در مرحله اول به‌عنوان یک میراث حفظ کرده و در مرحله بعدی به‌عنوان سرمایه مناسب از آن بهره‌برداری کنیم.

مهم‌ترین دلایلی که در جذب گردشگر داخلی یا خارجی ناموفق بودیم به اعتقاد شما چیست؟

مجموعه دستگاه‌ها و نه صرفا میراث‌‌فرهنگی باید احساس مسئولیت خودشان را نسبت به این موضوع بیشتر کنند و تسهیلگر مسائل گردشگری در ایران باشند تا گردشگر در هر فضای گردشگری احساس آرامش و امنیت کند. بنابراین از یک سو باید زیرساخت‌های لازم را به این منظور فراهم کرد و از سوی دیگر در راستای فرهنگسازی گردشگری گام برداشت. در این صورت گردشگر در محل دارای امنیت است و از محیط گردشگری به خوبی بهره‌برداری و استفاده می‌کند. در این راستا نیاز به آموزش جدی راهنمایان و تورگردان‌ها داریم.

آنها برای معاشرت با گردشگران‌خارجی باید به زبان مسلط باشند. در کشورهای همسایه تقریبا توده مردم به زبان دوم مسلط‌اند، اما در ایران یکی از معضلات و مشکلات نبود راهنمای مسلط به زبان برای گردشگر خارجی است. مسائل‌بانکی و اقتصادی موضوعی دیگر است و مساله برجام نیز در آنها بی‌تاثیر نبوده است.

در واقع کارت‌های اعتباری و بانکی نیاز افراد را رفع و مانع از آن می‌شود که گردشگر پول نقد با خود حمل کند. اگر گردشگر خارجی قصد ورود به ایران را داشته باشد دو راه پیش رو دارد. راه اول آن است که پول نقد با خود حمل کند که کاری رایج نیست یا آنکه از شبکه بانکی بین‌المللی استفاده کند و آن نیز به‌دلیل محدودیت‌های ایران در نظام بانکداری جهانی فعلا در ایران امکانپذیر نیست. برای حل این مشکلات باید همکاری استانی و ملی با یکدیگر داشته باشیم. گاهی حل مساله به قانونگذاری یا تسهیلگری برمی‌گردد که دستگاه‌های اجرایی هر اقدامی را در این راستا مناسب بدانند. وظیفه نمایندگان مجلس نیز همکاری با آنان است.

بنده یک بار نیز به کمیسیون فرهنگی پیشنهاد دادم ۸۰‌درصد از درآمد حاصل از گردشگری را به خزانه دولت بریزیم اما ۲۰‌درصد آن را برای بهبود وضعیت اقتصادی و ظاهری همان منطقه و روستا هزینه کنیم تا این موضوع انگیزه‌ای برای ایجاد درآمد بیشتر برای ساکنان مناطق گردشگری باشد. اگر اینگونه راهکارها را در راستای اعتلای گردشگری به کار بندیم و اراده و اهتمام جدی در راستای بهبود شرایط داشته باشیم در این صورت راهکار فوری و درآمد‌زایی را در ادامه خواهیم داشت.

اخیرا اخباری مبنی بر ساخت‌و‌سازهای بی‌رویه در حریم تخت‌جمشید انجام می‌شود چقدر صحت این موضوع را تصدیق می‌فرمایید؟

اگر ساخت‌و‌ساز در حریم تخت‌جمشید رخ داده باشد قابل پنهان‌کردن نیست و در سفر اخیر به شیراز شاهد این موضوع نبودم. اما موردی که شاهد بوده و آن را به درستی پیگیری کردم، حفاری در محدوده‌ای از تخت جمشید بود که گفته می‌شد از شورای تامین استان مجوز آن داده شده است. این کار قطعا فروچاله‌هایی را در محل ایجاد می‌کرد و سبب فروشکستگی و چاله در نزدیکی تخته‌جمشید می‌شد و بنایی با عظمت و بزرگی تخت جمشید را دچار اخلال و نارسایی می‌کرد. بنابراین دراین موضوع ورود کردم . در هر صورت اگر ساخت‌و‌سازی نمای تخت‌جمشید را خراب و در حریم آن محدودیت ایجاد کند باید دستگاه‌های مسئول به فوریت بر این موضوع نظارت کنند.

چگونه می‌توان به گردشگران آموزش‌های لازم را داد تا به‌عنوان مثال در استان شیراز آسیب کمتری به اماکن تاریخی- گردشگری وارد کنند؟

آموزش به اعتقاد من بسیار تاثیرگذار است، اما باید فرهنگسازی نیز به موازات آن صورت بگیرد. علاوه بر این مردم نیز باید در منافع ورودی گردشگر به منطقه مشارکت داده شوند. موضوع استفاده از منافع را نباید به بازدید از مناطق تاریخی- گردشگری محدود کنیم. در واقع هر جا مردم قادر به ارائه توانایی‌ها، هنر و دستاورد‌های صنایع‌دستی خود باشند باید اختیار قانونی برای این کار داشته باشند. در این صورت برای آنها درآمدزایی می‌شود و هیچ‌فردی از درآمد سالم بدش نمی‌آید. با وجود هجمه تبلیغاتی که در دنیا علیه ایران وجود دارد بهترین سفیران همین گردشگرانی‌اند که فارغ از تبلیغات سوء علیه ایران در اینجا جز محبت، مهربانی و مهمان‌نوازی ایرانیان چیزی را مشاهده نمی‌کنند.

ظرفیت بوم گردی را در استان فارش به چه شکل می‌بینید؟

خوشبختانه استان فارس از نظر گردشگری مردمی، بوم گردی یا گردشگری‌های عشایری یکی از غنی‌ترین استان‌های کشور و مرکز ثقل عشایری ایران است. تنوع فرهنگی و اقوام به اعتقاد من یکی از ثروت‌های بزرگ این استان است. آداب و رسوم، ویژگی‌هایی قومیتی و صفا و صداقت آنها در این استان بی‌مانند است. بالغ بر چهار‌هزار روستا در شیراز و چند نوع تنوع آب‌و‌هوایی داریم. طبیعت و دسترسی این استان به دریا و توریسم سلامت نیز از نکات مهم این استان است. استان فارس بالاترین جاذبه توریسم درمانی را در میان کشورهای آسیایی دارد و در پیوند کبد، کلیه و قرنیه حرف اول را می‌زند. امیدواریم با وجود محدودیت‌های عنوان شده بخش گردشگری فعال‌تر شده و بسیاری از مشکلات را حل کند.

 آرزو ضیایی