عکس | دروازه کوروش در نزدیکی تخت‌جمشید کشف شد

محل کشف دروازه کوروش

به گزارش ایرنا، هیأت باستان شناسی مشترک ایرانی ـ ایتالیایی به سرپرستی مشترک پی یر فرانچسکو کالیری از دانشگاه بولونیا و علیرضا عسکری چاوردی از دانشگاه شیراز از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹ طی ۱۰ فصل کاوش باستان شناسی مجموعه اسناد و مدارک گسترده باستان شناسی از این محوطه کشف کردند.

دروازه کشف شده در محوطه تل آجری بنا شده در سه کیلومتری شمال غرب تختگاه تخت جمشید قرار دارد. این دروازه بنایی به ابعاد ۳۰ در ۴۰ متر به ارتفاع تقریبی ۱۲متر بوده است. بنا دارای کریدوری در مرکز بوده که آن را اتاقی مستطیل شکل به ابعاد هشت در ۱۲ متر تشکیل می داده است و در دورن این اتاق مرکزی چهار صندلی نشیمن وجود داشته است. راهروی مرکزی از طرفین به سوی پردیس هخامنشی باز می شده است.

این دروازه از مواد و مصالح خشت و آجر بنا شده است و سرتاسر نمای داخلی و بیرونی آن مزین به آجرهای رنگین بوده است. بخش پایین و ازاره دیوارها مزین به گل های لوتوس، بدنه و نمای دیوارها مزین به انواع پنل های رنگین از حیوانات اسطوره ای، نمادها و سمبل های اعتقادی ایران باستان، هخامنشیان، عیلامیان و اهالی بین النهرین بوده است؛ مهم تر اینکه در اتاق مرکزی کتیبه هایی به خط و نگارش بابلی و عیلامی وجود داشته است.

علیرضا عسکری چاوردی، باستان شناس و سرپرست ایرانی هیات کاوش تل آجری پارسه در گفت وگو با ایرنا عنوان کرد :مجموع اسناد نگارشی، مواد و مصالح ساخت بنا، موتیف های به کار رفته در تزیین نمای بنا، تاریخ گذاری کربن ۱۴ و جنبه های تقدس و تشرف به این دروازه نشان می دهد که این بنا پس از سال ۵۳۹ قبل از میلاد و به افتخار فتح بابل به دستور کوروش بزرگ ساخته شده است.

استاد دانشگاه شیراز افزود:فرزند کوروش بزرگ همزمان با حکومت پدر در شهر بابل به مدت هشت سال فرمان روا بود و در سال ۵۲۹ قبل از میلاد به پادشاهی ایران رسید.

تزیینات دروازه کوروش

وی با اشاره به اینکه کوروش هخامنشی به دلیل اهمیت مذهبی و فتح مهمترین شهر دنیای باستان، بابل، دستور ساخت این دروازه را صادر کرده است ، ادامه داد :کمبوجیه فرزندش، به دلیل علاقه به شهر بابل، آشنایی دیرینه با بابلی ها و پیوند فرهنگی جهان باستان کار ساخت مجموعه بزرگ معماری شهر پارسه به سبک معماری بابلی را ادامه داد و در دوره وی دروازه پردیس شهر پارسه در بخش فیروزی این شهر به بهره برداری رسید.

به گفته عسکری چاوردی تلاش هیات باستان شناسی بر تبدیل این محوطه به سایت موزه قابل بازدید برای عموم است و به همین دلیل اقدامات حفاظتی گسترده ای از طرف وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به ویژه پایگاه میراث جهانی تخت جمشید و موسسه ایزمئو ایتالیا برای حفاظت از سازه های خشتی و آجرهای لعاب دار این دروازه فراهم شده است. برنامه کاوش و ساماندهی این محوطه مهم باستانی تا پایان سال ۱۳۹۹ ادامه دارد.

نحوه قرارگیری دروازه کوروش

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید نیز از انجام مراحل مختلف کاوش های باستان شناسی توسط هیات مشترک ایرانی ایتالیایی در تل آجری سخن گفت و افزود:فصل دهم کاوش در محوطه تل آجری در آذرماه سال جاری کلید خورد و در تکمیل کاوش های فصول پیشین، با هدف ساماندهی و آماده سازی محوطه و عرضه شواهد ارزشمند تاریخی آن به بازدیدکنندگان مجموعه تا کنون نیز ادامه دارد.

حمید فدایی این کاوش را اقدامی مشترک با همکاران بین المللی در حوزه باستان شناسی با هدف بهره برداری و معرفی این محوطه، بناها و آثار تاریخی منحصربفرد دوران هخامنشی به گردشگران و شهروندان دانست و در این زمینه افزود:با توجه به پیشرفت همزمان عملیات اجرای سقف حفاظتی بر روی این محوطه تاریخی، امید می رود که در آینده نزدیک این محوطه به عنوان یک" سایت موزه" مهم بتواند به عموم بازدیدکنندگان پارسه عرضه میشود.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید با تاکید بر اینکه حفاظت و توسعه مراحل گوناگون بهره برداری از این محدوده تاریخی گامی مهم در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری کشور محسوب می شود ، بیان کرد :این محوطه تاریخی در نزدیکی تخت جمشید شواهد مهمی و ارزشمندی از شهر پارسه را در خود جای داده است و به جهت ارایه درکی ملموس از گستره پایتخت هخامنشیان، می تواند در توسعه گردشگری منطقه گام مهمی تلقی خواهد شد.

تُل آجری دروازه ای است که پیش از تخت جمشید و برای کاخ فیروزی که امروز به صورت کامل خراب شده، در محوطه شهر باستانی پارسه ساخته شده است. بنایی که در ۳ کیلومتری تخت جمشید واقع شده اما قدیمی تر از تخت گاه( مجموعهٔ تخت جمشید) ساخته شده است.

در فصل های گذشته، عملیات باستان شناسی در منطقه تل آجری، چندین اثر و بناهای تاریخی، دارای آجرهای لعاب دار با تصاویری از اسطوره های ایران که قابل قیاس با بین النهرین و شوش است، کشف شد.

محوطه تاریخی تل آجری در نزدیکی تخت جمشید قرار دارد و یکی از بناهای منتسب به دوران هخامنشیان است که به ثبت ملی رسیده و به لحاظ ارزش های تاریخی و هویت محتوایی، میراثی ارزشمند است.

بناهایی که در این محوطه کشف شده به احتمال زیاد قبل از بنای تختگاه تخت جمشید ساخته شده و در واقع کشفیات اخیر، خلاء های تاریخی شهر پارسه به ویژه در دوره حکومت کوروش و کمبوجیه و پیش از به قدرت رسیدن داریوش هخامنشی در سال ۵۲۱ قبل از میلاد را پر می کند.

بنای تاریخی تخت جمشید حدود ۵۵ کیلومتری شمال شیراز در محدوده شهرستان مرودشت واقع شده است.