دلایل وقوع جنگ ویتنام و سرانجام آن

در آمریکا، تأثیر جنگ ویتنام بسیار طولانی‌ بود

جنگ ویتنام

از سال ۱۹۵۵ تا ۱۹۷۵ مجموعه ای از درگیری های نظامی، از یک جهت در بین نیرو های ویتنام شمالی و جبهه ملی آزادی بخش ویتنام جنوبی و از جهتی دیگر در بین نیرو های ویتنام جنوبی و متحدانش به ویژه ایالات متحده آمریکا اتفاق می افتاد که به آن جنگ ویتنام می گویند. جنگ های نیابتی به صورت هم زمان و مرتبط با این جنگ، بین نیرو های آمریکایی دربرابر نیرو های کمونیستی در لائوس و کامبوج  برقرار شد. سرانجام جنگ داخلی لائوس،  جنگ داخلی کامبوج و جنگ ویتنام با خروج آمریکا، حکومت های کمونیستی پیدا کردند.

دولت آمریکا، حضور نیرو های نظامی آمریکا در خاک ویتنام را در زمان ریاست جمهوری ژنرال( ایزنهاور) بعنوان راهی می شناخت که باعث جلوگیری از گسترش نفوذ و کنترل کمونیسم در ویتنام جنوبی پیرو نظریه دومینو  میشد. اگر یک منطقه باتوجه به اصل ریزش دومینو، کمونیستی می شد باعث پائین کشیدن مناطق اطراف به دنبال خود میشد و تحت نظر اتحاد جماهیر شوروی یا جمهوری خلق چین در کام کمونیسم قرار می گرفت و قلمرو کمونیسم را گسترش میداد درحالیکه قلمرو دولت های سرمایه داری کاهش میداد.( بعد از اتحاد جماهیر شوروی، چین، کره شمالی، ویتنام، لائوس …).

هدف از جنگیدن دولت ویتنام شمالی، اتحاد تحت حکومت کمونیستی بود، آنها در ابتدا بر علیه نیروی های استعماری فرانسوی، جنگ را شروع کردند اما پس از پیوستن آمریکا به ویتنام جنوبی به جنگ علیه کل دولت ویتنام جنوبی پرداختند( اگرچه فرانسوی ها بواسطه تغییرات صورت گرفته، پیش از ورود آمریکا به این جریان در خود فرانسه، ویتنام را ترک کردند).

پیشینه جنگ ویتنام 

نیرو های ژاپن در جریان جنگ جهانی دوم، هند و چین را تصرف کرد و موقتاً دست نیرو های فرانسه از کشور های منطقه کوتاه شد درحالیکه تا قبل از آن به عنوان نیروی مستعمراتی آن منطقه محسوب میشدند. کمونیست های ویتنام با شکست ژاپن در پایان جنگ نیرو های ملی، خواهان استقلال ویتنام بودند و هو شی مین در دوم سپتامبر ۱۹۴۵ در هانوی اعلام کرد که قصد تشکیل کشور مستقل ویتنام را دارد.

پس از تمام شدن دوره ی اسارت نیرو های فرانسه، آن ها مجددا در تلاش بودند که در هند و چین و ویتنام، سلطه خود را بدست آورند که نیرو های ویتنامی ( معروف به ویت مین) به فرماندهی هوشی مین، نسبت به چنین امری مقاومت کردند و موجب بروز جنگ های معروف به جنگ اول ویتنام شد. رییس جمهور آمریکا به نام ترومن در سال ۱۹۵۰ به قصد اموزش و مشاوره به فرانسه، ۳۵ نفر از افراد گروه کمک و مشاوره نظامی را فرستاد تا قادر به حفظ سلطه مستعمراتی خود در ویتنام شود.

ویتنام پیش از جنگ جهانی دوم مستعمره‌ی فرانسه بود

نیرو های ویت مین در سال ۱۹۵۴، نیرو های فرانسه را در دین بین فو شکست دادند و در نتیجه فرانسه، راضی به استقلال سه کشور مستعمره خود در کنفرانس ژنو شد که از این کشورها می توان به کامبوج و لائوس و ویتنام اشاره کرد اما موقتاً ویتنام در موافقتنامه های کنفرانس ژنو، متشکل از دو بخش شمالی و جنوبی بود. درواقع می خواست که تکلیف حکومت در این کشور، پس از رأی گیری از مردم ویتنام معلوم شود. نگو دین دیم، رهبری حکومت ویتنام جنوبی را برعهده داشت و حکومت ویتنام جنوبی، آمریکا را تشویق کرد که در مذاکرات مربوط به ترتیبات این رای گیری شرکت نکند. حکومت ویتنام جنوبی در همین دوره با حمایت آمریکا، کمونیست ها را شدیدا سرکوب کرد و همچنین اقدام به اعدام بسیاری از مردم به اتهام کمونیست کرد.

برخی از نیرو های ویت مین بر علیه حکومت نگو دین دیم در جنوب، مقاومت مسلحانه ای انجام دادند و نیرو های ویتنام شمالی، از این مبارزات در جنوب، حمایت کردند. جبهه ملی آزادی بخش ویتنام جنوبی تشکیل شد. افراد این جبهه توسط حکومت ویتنام جنوبی، ویت کنگ  مخفف« کمونیست ویتنامی»  نامیده شدند.

گسترش جنگ ویتنام 

درگیری های ویتنام با حمایت چین و شوروی از نیرو های ویت کنگ و ویتنام شمالی و حمایت آمریکا و متحدانش از نیرو های ویتنام جنوبی، شدت پیدا کرد و موجب ایجاد جنگ بزرگی در سرتاسر ویتنام و نقاط دیگر هند و چین شد. نخستین نظامیان آمریکایی تحت عنوان مستشار، از اوایل دهه شصت و با روی کار آمدن کندی، به ویتنام جنوبی اعزام شدند بدون آنکه نیرویی توسط چین یا شوروی به ویتنام شمالی بروند.

کادر مستشاران با ظهور جانسون به یک لشکر سازمان یافته تبدیل شد.

ژاپن در طول جنگ جهانی دوم کنترل ویتنام را به ‌دست گرفت

پس از این که ویتنام شمالی به ناو های نیروی دریایی آمریکا حمله کرد( ۱۹۶۴)، آمریکا بطور منظم، بمباران هوایی شمال را شروع کرد و با ارتشی بزرگ از سال ۱۹۶۵ به ویتنام جنوبی وارد شد و ویت کنگ ها را سرکوب کرد.

حمله تت

نیرو های ویت کنگ و ویتنام شمالی در سال ۱۹۶۸، حمله های گسترده ای را همزمان با عید تت و آغاز سال ویتنامی در سراسر ویتنام جنوبی آغاز کردند که به آن حمله عید تت می گفتند. با این که موفقیت این حمله ها از نظر نظامی، زیاد نبود اما گسترده بودن این حمله ها در سرتاسر جهان و آمریکا باعث شد تا در آمریکا، تظاهرات ضد جنگ رخ دهد.

ویتنامی کردن جنگ

آمریکا از سال ۱۹۶۹ با روی کار آمدن نیکسون، مجبور شد مذاکرات صلح را به علت شکست های متعدد، عدم آشنایی کامل با منطقه و تاکتیک رزم های نامنظم و عدم شناسایی ویت کنگ ها از مردم عادی، شروع کند و حکومت ویتنام جنوبی، خودش از حکومتش دفاع کند ولی چنین مسأله ای از اصلی ترین علل ترک جنگ نبود بلکه علت اصلی آن، فشار های داخلی و مخالفت های روزافزون در آمریکا بود. از دیگر عوامل تاثیرگذار می توان به مقاومت شمالی ها و سر تسلیم فرود نیاوردنشان دربرابر بمباران های جهنمی آمریکا اشاره کرد.

پایان جنگ ویتنام

آمریکایی ها در اوایل دهه۱۹۷۰، از ویتنام به دلایلی خارج شدند؛ نخست آنکه این جنگ، طبق گفته ی نیکسون که رییس جمهور جدید بود؛ اشتباه گذشتگان محسوب میشد که علاقه نداشتند آن را ادامه دهند. دومین دلیل خروج آمریکا از ویتنام، این بود که آمریکا امیدی نداشت که در ویتنام، پیروز شود و مهمتر از همه این بود که افکار عمومی جهان، سربازان آمریکایی را تحت فشار قرار میداد تا از ویتنام خارج شوند. در نتیجه با وجود مواضع سخت شمالی ها مجددا مذاکرات صلح، شروع شد ولی هم چنان درگیری ها در ویتنام ادامه داشت. 

ویتنام شمالى و ویت کنگ ها در سال ۱۹۷۳ با تجهیز قوا به پایگاه و مرکز نظامى جنوبی ها حمله کردند. جیاب در زمانی که نیروهای آمریکایی به صورت تدریجی خارج میشدند، از این فرصت استفاده کرد و مجددا نیرو هایش را از سه جبهه برای تهاجمی سراسری بسوی سایگون بسیج کرد. این حمله بزرگترین تهاجم زمینی در نوع خودش محسوب میشد که از زمان عبور ۳۰۰ هزار نیروی چینی از مرزهای چین در جنگ کره رخ داد و همراه با پشتیبانی یگان های زرهی و پوشش سنگین پدافند هوایی بود. 

در سال ۱۹۵۴، فرانسه از ویتنامی‌ها شکست‌های سختی خورد

شدت این حمله زمانی احساس شد که نیروهای آمریکایی، بدون هیچ پوششی در پی خروج یگان های زرهیشان مانده بودند؛ تا جایی که تلفات مستقیم آمریکایی ها در درگیری ها حدود ۱۰هزار نفر بود ولی در نهایت شمالی ها به خاطر فشار آتش پوشش هوایی، عقب نشینی کردند؛ دقیقا در زمانی که آمریکایی ها با بیش از ۲۰۰۰ بمب افکن شامل ۲۰۰ بی ۵۲، بزرگترین عملیات هوایی دنیا پس از جنگ دوم جهانی را برای بمباران شمال به اجرا درآوردند. 

طبق موافقات صلح پاریس( ۱۹۷۳)، جنگ ویتنام به صورت رسمی تمام شد ولی پس از این که سربازان آمریکایی، عقب نشینی کردند؛ ادامه پیدا کرد. البته پیشنهاد مذاکره توسط شمالی ها در سال ۶۵ داده شد اما آمریکایی ها چنین شرایطی را قبول نکردند.

سقوط سایگون

نیرو های ویتنام شمالی  در ۳۰ آوریل ۱۹۷۵ سایگون را گرفتند و این پایان جنگ ویتنام بود. انتخاب مجلس ملی در سال ۱۹۷۶، باعث وحدت مجدد شمال و جنوب ویتنام شد.( ذکر شده در مفاد قرار داد پاریس ۱۹۷۵) توجه داشته باشید که ویتنام شمالی هیچگاه لشکرکشی به ویتنام جنوبی نکرد( تا ۱۹۷۵) و از ابتدا سیاست این کشور، تجهیز ویت کنگ ها و حمایت همه جانبه و تمام عیار از آنها بود. آمریکا صرفا اقدام به بمباران هوایی ویتنام شمالی کرد. تا انتهای جنگ ویتنام، چین و شوروی به پشتیبانی لجستیکی از ویتنام شمالی پرداختند و هیچگاه نیرویی به سمت ویتنام شمالی نفرستادند یا اقدام به بمباران ویتنام جنوبی نکردند.

بنای یادبود کهنه سربازان جنگ ویتنام

در سال ۱۹۸۲ بنای یادبود کهنه سربازان جنگ ویتنام بطور رسمی در روز کهنه سربازان افتتاح شد. در این یادبود، نام ۵۷۹۳۹ مرد و زن آمریکایی کشته یا مفقود شده در جنگ ویتنام ثبت شد. با گذشت زمان، نام های دیگری به این یادبود اضافه شد و ۵۸۲۰۰ نفر شد. موقعیت این بنا در گردشگاه واقع میان بنای یادبود لینکلن و بنای تاریخی واشینگتن در میان چمن زار شیب دار کانستیتوشِن گاردِنز می باشد.

جنگ ویتنام یکی از مشهورترین جنگ‌های تاریخ بشر در قرن بیستم است

گردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش