پنجشنبه ۰۱ آذر ۱۴۰۳
کد مقاله: ۱۴۰۰۰۹۰۰۷۷

قالب شعر سپید چیست؟ (+ تاریخچه و ویژگی ها)

قالب شعر سپید,شعر سپید,فزق شعر نو با شعر سپیدقالب شعر سپید از قالب شعر نیمایی متفاوت است
یکی از اشعار نو فارسی که با مجموعهٔ هوای تازه از احمد شاملو در دهه سی شمسی ظهور پیدا کرد؛ شعر سپید یا شعر شاملویی بود و شاید این نوع شعر را بتوان در ادبیات کشورهای غربی با شعر آزاد، مقایسه کرد. این آثار با نمونه های قبلی شعر نو، تفاوت عمده ای داشت که از آن می توان به فرم شعر اشاره کرد.

قالب شعر سپید

شعر سپید به شعری گفته میشود که در تلاش است تا موسیقی بیرونی شعر را به یک سو نهد و به استفاده از موسیقی درونی کلمات می پردازد و گاهی وقت ها ضعف خود را با کمک موسیقی کناری و معنوی از لحاظ نداشتن موسیقی بیرونی، جبران کند. احمد شاملو از تقطیع در شعر سپید استفاده کرد. دلیل تفاوت قالب شعر سپید نسبت به شعر نیمایی اینست که وزن کلمات در شعر سپید باعث میشود که قالب درونی یا شکل ذهنی به خود بگیرد. قالب شعر نیمایی در مقایسه با قالب شعر سپید، به اینصورتست که اگر چه مصراع ها کوتاه و بلند شده اند ولی وزن عروضی دارند درحالیکه شعر سپید اینگونه نیست.

گاهی وقت ها به هر شعری که در دسته بندی شعر نو فارسی، در قالب شعر نیمایی گنجانده نشود؛ شعر سپید نام دارد. شعر سپید از نظر منتقدان متاخری نظیر محمد مستقیمی به عنوان پالاییده ترین نوع شعر فارسی محسوب میشود که به دور از موسیقی یا هر چیز دیگر می باشد. او درخصوص شعر در کتاب آیینه پردازان خود گفت که، کلامی مخیل درباره شعر سپید است، یکی از دلایل نام گذاری این شعر، معنی و خوانش سپیدی هاییست که به بازافرینی در فضای خیال خواننده در تقطیع های شعر سپید می پردازد و یا خواننده در فضای خیال خود، آن ها را پر می کند.

تاریخچه شعر سپید

شاملو درسال ۱۳۲۶ درمسیر شعرنیمایی، دفترشعر “آهنگ های فراموش شده” را منتشر کرد، بدین دلیل که نخستین اشعار سپید درادبیات پارسی، در این مجموعه شعر قرار داشتند. کتاب دیگر احمد شاملو پس از گذشت مدت زمانی منتشر شد که “قطعنامه” نام داشت و درآن با استفاده از سبک شعر سپید، چهار قطعه بلند سروده شده است و شاملو در این چهار قطعه با عبور از شعر نیمایی، شعر سپید را در ایران بوجود آورد. شاعران بسیاری در دهه هشتاد شمسی از این سبک شعری استفاده کردند و درحال حاضراین قالب از شعر در زبان و ادبیات پارسی از پرکاربردترین و محبوب ترین قالبهای شعر به شمار میرود.

ویژگی های شعر سپید

هنگام خواندن شعر سپید به دلیل داشتن موسیقی درونی می توان ریتم و آهنگ خاصی را احساس کرد. شعر سپید با نام دیگری همچون شعر شاملویی شناخته میشود؛ بدین دلیل که احمد شاملو، این قالب شعر را با مجموعه هوای تازه در ادبیات فارسی سرود. شعر سپید، برگرفته از مفاهیم عمیقی میباشد و شاعر، قصد رساندن این مفاهیم را با ارتباط برقرار کردن بین سطرها و بندها به خواننده دارد. ویژگی هایی این نوع شعر به خاطر نداشتن قافیه، موجب اثر گذاری بر روی آن میشود که از این ویژگی ها می توان به مکث های فراوان در میان مصراع ها، وجود سکته های متناوب، عبارات انعطاف پذیر و تکیه های پی در پی واژگان اشاره کرد. واحد شعر سپید، مبتنی بر وحدت معنایی است و بدون تعداد مصراع های مشخص، تعيين می شود.

تعریف قالب شعر سپید,دیدگاه شاملود درباره شعر سپید,قالب شعر سپیدقالب شعر سپید وزن عروضی ندارد

ساختار و قالب شعر سپید

> متفاوت بودن شعر سپید و متن:

شعر سپید از نظر بسیاری از افراد به یک متن احساسی شباهت دارد. به همین علت هر دلنوشته با تعداد ریتم های دلخواه را در گروه این اشعار قرار میدهند ولی بهتر است بدانید که ساختار شعر سپید، پیچیده است. در شعر سپید، استفاده از تکنیک های ادبی در حوزه معنایی شعر یا فرم و زبان، نقش موثری دارند. شاعر در قالب شعر سپید، بی وقفه از جملات استفاده نمیکند؛ به این طریق که گاهی اوقات طول سطرهایش بلند و گاهی وقت ها کوتاه است؛ ولی شبیه یک متن یک یا چند خطی نیست.

در گروه شعر سپید از دلنوشته هایی با توصیف های متعدد و جملات قصار استفاده نمیشود. تنها زمانی چنین مواردی به عنوان شعر سپید محسوب می شوند که ایجاز در آنها رعایت شده باشد و از متن آهنگ خاصی برخوردار باشد.

> پیوستگی ارکان شعر:

از نظر عمودی و افقی، شعر سپید، پیوستگی و ساختار دارد. شاعران سبک شعر سپید بین هر بندی از شعرهایشان، ارتباطی قوی ایجاد می کنند، حتی اگر این ارتباط ها خیلی محسوس نباشد، ولی پیوستگی شعر با کمک آن حفظ شده باشد. مخاطب با کشف این ارتباط ها می فهمد که حرف شاعر چیست و قصد رساندن چه پیام هایی را دارد.

دیدگاه شاملو درباره شعر سپید

شعر سپید از دیدگاه شاملو اینست که اگر مدعیان بر این عقیده اند که شعر سپید، یک نوع شعر نیست؛ حق با آنهاست، احتمالا شعر سپید به رقصی تشبیه شده که نیازی به موسیقی ندارد.

دلیل روی آوردن شاملو به شعر سپید

دلیل تمایل شاملو به شعر سپید از دیدگاه دکتر تقی پورنامداریان این چنین است:« شاملو به خاطر دیدی که به شعر داشت و به شعر ناب، توجه نشان میداد؛ این سبک را انتخاب کرد و مطالعات وی در این دید، تأثير و دخالت مستقیمی در نقد شعرغرب داشت و همچنین در وزن شعر فارسی، خیلی تجربه نداشت به این خاطر که شعر فارسی را به صورت پیگیر و مستمر، مطالعه نکرده است.

شاعران معروف پیرو سبک سپید

احمد شاملو معروف ترین شاعری بود که به سرودن شعر در قالب شعر سپید می پرداخت. شاعرانی نظیر سهراب سپهری، یدالله رؤیایی، فروغ فرخزاد، حسین منزوی، سید علی صالحی و علی باباچاهی از شعر نو بهره می گرفتند و اشعاری را در سبک شعر سپید می سرودند.

چگونه شعر سپید بگوییم,شاعران بزرگ شعر سپید,فزق شعر نو با شعر سپیددر قالب شعر سپید، شاعر جملات را بی‌وقفه در پی هم نمی‌آورد

گردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش

  • 11
  • 2
۵۰%
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه

حکایت های اسرار التوحید اسرار التوحید یکی از آثار برجسته ادبیات فارسی است که سرشار از پند و موعضه و داستان های زیبا است. این کتاب به نیمه ی دوم قرن ششم هجری  مربوط می باشد و از لحاظ نثر فارسی و عرفانی بسیار حائز اهمیت است. در این مطلب از سرپوش تعدادی از حکایت های اسرار التوحید آورده شده است.

...[ادامه]
ویژه سرپوش