تک بیت محتوا دارد، هرگز کهنه نمی شودقالب شعر مفرد یا تک بیت
سرپوش فرهنگی - به یک قالب شعر کهن فارسی، « تک بیت» می گویند که با نام های دیگری نظیر« بیت فرد» یا« مفرد» شناخته میشود و متشکل از یک بیت ( معادل دو مصراع) می باشد. گاهی اوقات نیز این احتمال وجود دارد که به دو بیت برسد و قافیه ی هر بیت بصورت جداگانه است. بیشتر تک بیتی ها به ضرب المثل، تبدیل شده است. گاهی اوقات امکان هم قافیه بودن دو مصراع در مفرد وجود دارد.
تک بیت، صرفا به معنای گفتن یک بیت با وزن و محتوای درست نیست. ممکن است که شاعر، یک تک بیتی زیبا و نابی را در بین گفتن غزل و یا مثنوی یا هر سبکی از شعر بسراید؛ مضمون تک بیتی سروده شده در بین اشعار، شبیه ستاره ای درخشان است.
قالب و سبک شعری تک بیت (مفرد) در واقع شعری تک بیتی می باشدشاعران قالب شعر مفرد یا تک بیت
تک بیت از قدمت دیرینه ای در بین سبک های شعر فارسی برخوردار است. برخی از شاعران، تک بیتی خود را به عنوان مطلع یک غزل و یا یک شعر نا تمام معرفی می کنند. امروزه صائب تبریزی به لقب پدر تک بیتی، معروف شده است و شاعران سبک هندی به سرودن تک بیتی نیز علاقمند هستند. از معروف ترین سرایندگان تک بیت می توان به سعدی، صائب تبریزی و هاتف اصفهانی اشاره کرد.
تک بیتی هایی از صائب تبریزی
در ادامه با تک بیتی هایی از صائب تبریزی آشنا شوید:
من از روئیدن خار سر دیوار فهمیدم
که ناکس کس نمی گردد از این بالانشینیها
بی کمالیهای انسان از سخن پیدا شود
پسته بی مغز چون وا شود رسوا شود
دل که رنجید از کسی خرسند کردن مشکل است
شیشه بشکسته را پیوند کردن مشکل است
در قالب شعر مفرد، شاعر تمام مقصود خود را در همان یک بیت اظهار می کندگردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش
- 19
- 2
