فاضل میبدی: با هیچ مبنای شرعی نمی توان ثابت کرد که ورود بانوان به ورزشگاه ها، موتورسواری و دوچرخه سواری آنان حرام است

مسئول دفتر آیت الله علوی گرگانی معتقد است موتورسواری و دوچرخه سواری زنان عفت جامعه را به خطر می اندازد. آیت الله علوی گرگانی از مراجع عظام تقلید، گفته بود، «موضوعاتی نظیر دوچرخه‌سواری بانوان مورد رضایت امام زمان(عج) نیست».

در همین رابطه حجت الاسلام و المسلمین سیداحمد قاضوی، مسئول دفتر این مرجع تقلید در گفتگویی دلایل فقهی ممنوعیت دوچرخه سواری برای زنان را بیان کرد.

قاضوی گفت: مبانی حرف آیت الله علوی گرگانی مشخص است؛ عفاف جامعه لازم است و این اظهر من الشمس است. با دوچرخه سواری عفاف جامعه از بین می رود؛ این یک امر پنهانی نیست که به بحث و گفت وگو نیاز داشته باشد.

مسئول دفتر آیت الله علوی گرگانی همچنین در ارتباط با موتورسواری زنان نیز گفت: موتورسواری با دوچرخه سواری فرقی نمی کند. وقتی به عفاف جامعه لطمه بزند قطعا مورد رضایت نیست.

پیامبر اسلام(ص) سه ورزش شنا، تیراندازی و اسب سواری را توصیه کرده اند و با توجه به اینکه امروزه به جای اسب از وسایل دیگری استفاده می شود، این دیدگاه چه نسبتی با توصیه پیامبر(ص) دارد؟

مسئول دفتر آیت الله علوی گرگانی پاسخ داد: اسب سواری برای زن نیست. پیامبر(ص) زن را از اسب سواری نهی و زنی که اسب سواری می کند را لعن کرده اند.

قاضوی همچنین در ارتباط با استادیوم رفتن زنان نیز گفت: مرجع تقلید مصداق تعیین نمی کند. ممکن است گاهی مرجع مصداقی را بیان کند اما آیا صلاح است که زنان به ورزشگاه هایی که در آن فحش ها و فضیحت ها هست وارد شوند؟!

وی البته افزود: اگر شرایط آماده باشد و شئونات زن، جامعه و عفت عمومی حفظ شود استادیوم رفتن زنان اشکالی ندارد. مرجع تقلید برای جامعه دغدغه دارد و وقتی می بیند که جامعه به ناهنجاری می رسد سخن می گوید. اگر تضمین شود که با استادیوم رفتن زنان عفت جامعه حفظ می شود زنان به استادیوم بروند.

وی همین موضوع را در ارتباط با دوچرخه سواری و موتورسواری زنان صادق دانست و گفت: اگر پارکی باشد که در آن فقط زنان رفت و آمد کنند موتورسواری و دوچرخه سواری زنان اشکالی ندارد. اینگونه عفت جامعه به هم نمی خورد.

آیا درباره اینکه با دوچرخه سواری یا موتورسواری زنان عفت جامعه به خطر می افتد نهادی به دفتر آیت الله العظمی علوی گرگانی گزارشی ارائه داده اند؟

مسئول دفتر این مرجع تقلید پاسخ داد: ضرورتی ندارد که گزارشی برسد. چند روز پیش تلویزیون نشان می داد خانم هایی سوار موتور بودند و همین کفایت می کند. لزومی ندارد که گزارشی به دست ما برسد. برای موتورسواری و دوچرخه سواری لباس های خاصی لازم است و لازمه این کار این است که در ملاء عام نباشد.

بخشی از مردم توان تهیه خودرو ندارند و برای جابجایی های خود از موتور که وسیله ارزان تری است استفاده می کنند. آنها اعضای خانواده خود از جمله همسر و کودکان خود را سوار موتور می کنند. آیا سوار شدن موتور در اینجا اشکالی ندارد؟

مسئول دفتر آیت الله علوی گرگانی پاسخ داد: اگر با لباس پوشیده سوار بر موتور شوند اشکالی ندارد.

اگر همان زن با همین لباس پوشیده موتور براند چطور؟

وی در پاسخ به اینکه گفت: امکان این موضوع نیست. ما الان می بینیم که خانم ها با چادر بر موتور سوار می شوند. این مشکلی ندارد. اما اگر خودشان موتور را برانند قطعا نمی توانند. امکانش نیست که با لباس پوشیده موتور برانند. اگر امکانش باشد اشکالی ندارد اما برای راندن موتور لباس حتما باید آزاد باشد.

نیروی انتظامی برای خانم ها گواهینامه موتور صادر نمی کند. آیا نیروی انتظامی نباید گواهینامه صادر کند و سپس آنطور که می گویید از خانم ها خواسته شود که در جاهای خاصی موتور برانند؟

قاضوی پاسخ داد: نیروی انتظامی از مفاسد جلوگیری می کند. نیروی انتظامی می داند که اگر به زنان گواهینامه موتورسواری بدهد زنان از آن استفاده می کنند و در خیابان سوار می شوند و هزار فضیحت ایجاد می کنند. اما برای اینکه زنان در جاهای خاصی بتوانند موتورسواری کنند نیازی به گواهینامه نیست بلکه فقط باید بلد باشند که با کسی تصادف نکنند. گواهینامه برای استفاده عمومی است.

مسئول دفتر آیت الله علوی گرگانی در پایان گفت: صدور گواهینامه موتور برای زنان، توقع ایجاد می کند. وقتی زن گواهینامه داشته باشد می گوید من گواهینامه دارم و می خواهم با آن به خیابان بیایم. نیروی انتظامی هم گواهینامه نمی دهد که توقعی ایجاد نشود.

***

فاضل میبدی: هیچ مبنایی نمی توان پیدا کرد که دوچرخه سواری یا موتورسواری زنان حرام باشد

اما حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی فاضل میبدی، استاد دانشگاه مفید قم گفت: اگر بخواهیم از باب شرعی به این مسائل نگاه کنیم ممکن است نظرها مختلف باشد. فقها باید فتوای خود را بدهند و هرکس که مقلد آنهاست به آن عمل کند.

عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: اینکه ما بیاییم در ورزشگاه ها را به روی خانم ها ببندیم به خاطر اینکه زنان نباید به ورزشگاه بروند کار درستی نیست. من به عنوان شخصی که یک مقدار با فقه آشنا هستم معتقدم از نظر فقهی هیچ مانعی برای ورود خانم ها به ورزشگاه نیست. اگر هم در مسائل شک کنیم باید اصل را بر برائت بگیریم. با هیچ مبنای شرعی نمی توان ثابت کرد که ورود بانوان به ورزشگاه ها حرام است.

استاد دانشگاه مفید قم افزود: ممکن است بگویند ورزشگاه ممکن است مسائل حاشیه ای داشته باشد، که البته هرچیزی می تواند حاشیه داشته باشد. ما ماهانه و سالانه تلفات جاده ای زیادی داریم. خون انسان است که در جاده ها ریخته می شود. بنده بیایم بگویم در جاده ها رانندگی نکنید چون حاشیه فاسد دارد و خون مردم ریخته می شود؟ مساله را باید طوری حل کرد که مردم در جاده ها تلف نشوند. در ورزشگاه هم اگر احساس می کنیم که مسائلی وجود دارد که منجر به فساد می شود باید آن را حل کرد. نه اینکه در ورزشگاه را به روی خانم ها بست.

فاضل میبدی با بیان اینکه نباید نظر فقهی را بر کل جامعه تحمیل کرد افزود: در مورد موتورسواری و دوچرخه سواری هم هیچ مبنایی نمی توان پیدا کرد که دوچرخه سواری یا موتورسواری زنان حرام باشد. با چه مبنایی و با چه استدلالی؟ با کدام روایتی؟ موتورسواری و دوچرخه سواری با ماشین سواری چه فرقی می کند؟ مگر در زمان قدیم که زن ها سوار شتر، اسب و الاغ می شدند با الان چه فرقی می کند؟

فاضل میبدی: بر اساس روایت های «خبر واحد» نمی توان فتوا داد

وی در ارتباط با نظر رئیس دفتر آیت الله علوی گرگانی مبنی بر آنکه پیامبر(ص) زنی که بر اسب سوار می شود را لعن کرده اند گفت: بر اساس این گونه روایت ها نمی شود فتوا داد. ما روایت های این چنینی بسیار داریم اما کسی بر اساس آنها فتوا نمی دهد. مثلا می گویند به تشییع جنازه کسی که نماز جماعت نمی رود نروید یا به او دختر ندهید. اما آیا بر اساس این روایت کسی فتوا می دهد؟ آیا کسی که به نماز جماعت نرفت مردم نباید به او دختر بدهند؟ آیا ازدواج با او حرام است و ازدواج باطل؟

عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: این نوع روایت اولا روایت ها «خبر واحد» ضعیفی است که نمی شود بر اساس آن فتوا داد. اگر پیامبر خدا(ص) فرمودند، «زن ها را سوار بر زین نکنید چون تهییج می شوند»، نمی توان بر اساس آن فتوا داد. الان نیمی از جامعه ما زن هستند که شاید بالای ۶۰-۵۰ درصد آنها سوار خودرو می شوند. در اینجا فرق خودرو و موتور چیست؟ خودرو سقف دارد و موتور نه.

استاد دانشگاه مفید قم افزود: بنابراین حتی اگر ما خواسته باشیم بحث فقهی هم مطرح کنیم هیچ مبنای فقهی در میان نیست. اشکال دوم هم تحمیل کردن مباحث فقهی به جامعه و ملزم کردن مردم برای اجرای آنهاست. در زمان شاه هم اگر خانمی می خواست به دبیرستان برود عده ای می گفتند دخترها به دبیرستان نروند چون ممکن است بی دین یا بی عفت شوند اما کم کم رواج پیدا کرد و دخترها به دبیرستان رفتند. یا مثلا زمانی هم که زن ها می خواستند تصدیق گواهینامه بگیرند می گفتند زن ها گواهینامه نگیرند.

وی با بیان اینکه هرچیزی ممکن است حواشی خوب یا بد داشته باشد گفت: هیچ وقت حاشیه یک موضوع نباید بروی حکم یک موضوع تاثیر بگذارد، همانطور که امام خمینی(س) در مورد شطرنج فتوا دادند. شطرنجی که حاشیه فاسد ندارد چرا باید حرام باشد؟ اگر حاشیه فاسد دارد خود آن فعل حرام است و خود بازی به عنوان ورزش فکری حرام نیست. بنابراین من اعتقاد دارم زن ها را نباید از حقوق شان محروم کرد.

فاضل میبدی در پایان تاکید کرد: اگر کسی نظرش این است که موتورسواری یا دوچرخه سواری زنان حرام است باید بر روی این فتوا تجدید نظر کند. ثانیا اگر فتوا حجت است فقط برای مقلدین حجت است و نه دیگرانی که از آن مرجع تقلید نمی کنند.