شرح فضایل و خواص سوره بقره

در سوره بقره، به بحث هایی در زمینه معاد و زندگی بعد از مرگ و ... اشاره شده است

سوره بقره

در سوره بقره، شمار و طول رکوعها، آیات، کلمات و حروف سوره بقره، بیشتر از بقیه ی سوره های قرآن کریم است و رتبه اول را از نظر شمار و فراوانی امثال، قصص، مواعظ و احکام دارد. برخی از دانشمندان در این سوره، چندین حکم و ۵ مثل را شمار کرده اند. اینان مجموعه ای متشکل از ۳ قاعده را با دسته بندی آیات این سوره و رده بندی موضوعاتش بر شمرده اند، به این معنی که پایه های اساسی و بنیادهای شریعت اسلام می باشد.

هدف سوره بقره

در واقع هدف از سوره بقره، هدایت انسان و اعلام این مسأله میباشد که انسان باید به وسیله پیامبرانش به همه آنچه خدا برایش نازل کرده،  ایمان بیاورد و بین رسولانش تفاوتی قائل نشود. از نظر محتوا، سوره بقره به سوره جامعی گفته میشود که هم به سخن از اصول عقاید پرداخته و هم به مطرح کردن احکامِ مسائلِ عبادى، اجتماعى، سیاسى و اقتصادى پرداخته است. از روایات و داستان ها تاریخی سوره بقره می توان به داستان آدم و فرشتگان، داستان ابراهیم و زنده شدن مردگان، داستان هایی مربوط به بنی اسرائیل و داستان طالوت و جالوت اشاره کرد. در سوره بقره، آیه هایی مانند آیة الکرسی،  آیه آمن الرسول آیه قبله و بلندترین آیه قرآن( آیه ۲۸۲) قرار دارد. طبق روایت پیامبر( ص)، بافضیلت ترین سوره قرآن،  سورهٔ بقره نام دارد و بافضیلت ترین آیه آن، آیة الکرسی می باشد.

سوره بقره و سوره آل عمران با یکدیگر،  زَهراوان نامیده میشود

نام گذاری سوره بقره

نام سوره بقره( گاو ماده) برگرفته از داستان گاو بنی اسرائیل ( در آیات ۶۷ تا ۷۳) میباشد که قرآن به« بهانه های بنی اسرائیل» در این داستان پرداخته است. از نام های دیگر سوره بقره می توان به فُسْطاط القرآن، سَنام القرآن، سید القرآن و زهرا اشاره کرد. سوره بقره و سوره آل عمران با یکدیگر،  زَهراوان نامیده میشود.

محتویات سوره بقره

طبق اصول اعتقادی اسلام و خیلی از مسائل عملی( عبادی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی)، سوره بقره جامعیت دارد. در ادامه با محتويات این سوره آشنا شود:

- بحث هایی درمورد توحید و شناسایی خدا بخصوص از طریق مطالعه آفرینش در سوره بقره آمده است.

- در سوره بقره، به بحث هایی در زمینه معاد و زندگی بعد از مرگ، علی الخصوصا مثال های حسی آن مانند داستان ابراهیم و زنده شدن مرغ ها و داستان عزیر اشاره شده است.

- در زمینه اعجاز قرآن در سوره بقره، بحث هایی شده است.

- بحث هایی درباره ی داستان آدم و حوا و توبهٔ آنها در سوره بقره شده است.

- درباره رزم و ماهیت نبرد در اسلام در سوره بقره به مسائلی پرداخته است.

- دربارهٔ یهود و منافقان و موضع گیری های خاصشان در برابر اسلام و قرآن، بطور مفصل بحث شده است.

- درباره تاریخ پیامبران بزرگ به خصوص ابراهیم و موسی به بحثهایی پرداخته شده است.

- بحث هایی در زمینه احکام مختلف اسلامی مانند نماز،  روزه،  حج، تغيير قبله، ازدواج و طلاق، احکام تجارت، احکام ربا میباشد که در سوره بقره در مورد این احکام بحث شده است.

بحث هایی درباره ی داستان آدم و حوا و توبهٔ آنها در سوره بقره شده است

- در سوره بقره در زمینه انفاق در راه خدا، تحریم قمار و شراب، مسائل قصاص و قسمتی از گوشت های حرام و احکام وصیت و مثل آن بحث شده است.

خاتمه سوره بقره

خاتمه سوره بقره شامل نتیجه گیری و جمع بندی مطالب و مندرجاتش می باشد. این سوره ابتدا بر مالکیت، قدرت و احاطه خداوند بر زمین  و آسمان، حاکمیت، برون و درون  انسان  و تمامی دیگر موجودات تأکید می کند؛ بعد از آن فضیلتهای بسیاری در دو آیه آخر سوره خَواتیم البقره ذکر کرده اند ،  با مضامینی مشابه مضامین آیات آغازین سوره،   پیامبر اسلام  ( صلی الله علیه و اله وسلم) و پیروان ایشان را به سبب خداباوری،  ایمان  به فرشتگان و همه کتابهای آسمانی و تمامی پیامبران الهی، فرمانبرداری خدا و طلب غفران وی و توجه به بازگشت بسوی او می ستاید.

فضیلت تلاوت سوره بقره

رسول اکرم( صلی الله علیه وآله) و اهل بیت آن حضرت در سخنانشان، سوره بقره را با اوصافی ستوده اند که بیانگر جایگاه بلند این سوره می باشد. طولانی ترین سوره قرآن، سوره بقره نام دارد و هرکس این سوره را بخواند، خواص و فضایل بسیاری در دنیا و آخرت نصیب او میشود.

* طبق روایت علی بن الحسین( ع) از رسول‌الله ( صلی الله علیه و آله)، هرکس که ۴ آیه از اول سوره بقره و آیه الکرسی را با دو آیه پس از آن و ۳ آیه آخر این سوره را بخواند در جان و مال خویش، هیچگونه بدی و ناراحتی نمی بیند و دیو لعین به او نزدیک نمیشود و از این طریق قرآن را فراموش نمی کند.

* طبق روایت علی بن حمزه البطائنی از حسین بن ابی علا و وی از ابی بصیر و او از امام صادق ( علیه السلام)، هر کس سوره بقره و آل عمران را تلاوت کند، این دو سوره را در روز قیامت بر او مانند دو قطعه ابر یا دو عبا یا دو سایه بان سایه می افکنند.

* رسول اکرم صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم درباره سوره بقره فرمود:برای هر چیز، قلّه‏ای وجود دارد و سوره ی بقره، قلّه ی قرآن می باشد. درصورتی که این سوره را در روز در خانه‏ بخوانید، تا سه روز شیطان به آن خانه وارد نمی شود و اگر در شب تلاوت شود، تا سه شب شیطان به آن خانه داخل نمیشود.

خواص سوره بقره

> پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم درباره ی سوره بقره روایت کردند:سوره بقره را یاد بگیرید، به علت این که برگرفتن ٱن سبب برکت و رها کردن آن سبب حسرت میشود.»

> از امام صادق ( ع) نقل شده که اگر سوره بقره هفت مرتبه بر مصروع یا دیوانه خوانده شود یا نوشته شود و بر گردنش بسته شود، وی شفا پیدا میکند.

> هر کس آیه ۱۳۷ سوره بقره( فَإِنْ آمَنُواْ بِمِثْلِ مَا آمَنتُم بِهِ فَقَدِ اهْتَدَواْ وَّإِن تَوَلَّوْاْ فَإِنَّمَا هُمْ فِی شِقَاقٍ فَسَیَکْفِیکَهُمُ اللّهُ وَهُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ) را بعد از نماز صبح قبل از آنکه سخن بگوید، هفت مرتبه بخواند خداوند مهربان همه مهمات وی را در آن روز کفایت می کند و اگر آنرا ورد خود سازد و بعداز هر نماز واجب تلاوت کند محتاج نمیشود و به خواسته هایش می رسد.

> امام جعفر صادق ( علیه السلام) درباره ی سوره بقره نقل کرده که اگر این سوره را بنویسند و بهمراه خود داشته باشند همه دردها زایل میشود و اگر بر محموم بندند تب وی درمان میشود و چنانچه بر کودک بندند به آسانی از شیر گرفته شود.

نام سوره بقره (گاو ماده) برگرفته از داستان گاو بنی اسرائیل ( در آیات ۶۷ تا ۷۳) میباشد

> هر کس با نیت خالص و توجه به خدا آیه ۱۸۶ سوره بقره« وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْیَسْتَجِیبُواْ لِی وَلْیُؤْمِنُواْ بِی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ» را بهمراه معنی بخواند در کارش گشایش حاصل میشود.

گردآوری: بخش مذهبی سرپوش