به گزارش روزنامه شهروند، سال ٧٣ یا ٧٤ بود که شبی پدرم با چند بن تخفیف کتاب به خانه آمد. کاغذهای درازی بودند که نقاشی کودکانه‌ای از چند کودک روی آنها بود. نمی‌دانم پدرم سال‌های قبل‌تر هم به نمایشگاه کتاب می‌رفت یا نه اما آن شب متوجه شدم که قرار است برای نخستین بار به نمایشگاه کتاب برویم. نمایشگاه‌بازها می‌دانند که آن سال‌ها نمایشگاه در سئول و محل دایمی نمایشگاه‌های بین‌المللی برگزار می‌شد.
آن سال، آن‌قدر نمایشگاه کتاب به زیر زبان یک بچه ٦-٥ساله مزه کرد که از آن‌سال به بعد، نخستین جمعه نمایشگاه تبدیل به رویه هرساله برای رفتن به نمایشگاه شد که تنها حق انتخاب دو کتاب را داشتم. با توجه به این‌که بزرگراه چمران منتهی‌الیه تهران بود، برای کودک آن سال‌ها نمایشگاه رفتن شبیه یک مسافرت بود.
مسافرتی که لحظه‌شماری آن با شروع اردیبهشت‌ماه آغاز می‌شد و مثل روباهِ داستان «شازده کوچولو» دلم می‌خواست انتظار شروعش را بکشم. مسافرتی بود که دوست داشتم دوبار باشد و این آرزو تا آخرین دقایق صبح دومین جمعه برگزاری نمایشگاه ادامه داشت. آرزویی که هیچ‌وقت محقق نشد و پدرم هیچ‌وقت ما را دوبار به نمایشگاه نبرد.
این مسأله همچنان ادامه داشت تا این‌که کودک آن سال‌ها بزرگ شد و خودش توانست به تنهایی به نمایشگاه کتاب برود و بیش از دو کتاب بخرد و حالا روزنامه‌نگار و خبرنگار حوزه‌ای شده است که می‌تواند بیش از دوبار هم به نمایشگاه برود کما این‌که در سال‌های گذشته این اتفاق می‌افتاد اما به یکباره جلوی این رویه گرفته شد به گونه‌ای که امسال هنوز به نمایشگاه نرفته‌ام چه این‌که به «شهر آفتاب» رفتن، بیشتر به نمایشگاه با چاشنی اعمال شاقه می‌ماند تا جشن و نمایشگاهی برای کتاب.
فکر این‌که باید معطل شوی تا قطار مورد نظر در ریل موجود باشد و این‌که با صف عریض و طویلی مواجه شوی تا از وسایل نقلیه‌ای که برای ایاب و ذهاب بازدیدکنندگان در نظر گرفته شده است استفاده کنی، همه و همه مزید بر علتی است که پا و نای یک نمایشگاه‌باز و کتاب‌بازی که در این حوزه قلم می‌زند را برای رفتن به نمایشگاه می‌برد. امیدوارم این اتفاق به همه سرایت نکند چون کمتر رفتن و کمتر خریدن کتاب مساوی با از رونق افتادن، دلسردی و به کندی گراییدن چرخ صنعت نشر کتاب است، به‌ویژه این‌که چشم تمام ناشران به همین ١٠روزه نمایشگاه (بخوانید فروشگاه بزرگ کتاب) است.
کتابخوان‌های حرفه‌ای کمتر به نمایشگاه می‌روند و اگر هم بروند یا برای نوستالژی‌بازی است یا پیدا کردن ناشران و کتاب‌هایی که در طول‌سال دسترسی و تهیه آنها دشوار است و نه برای خرید جیره یک‌ساله کتابشان. بریده شدن پای کتاب‌بازها و نمایشگاه‌بازها یعنی خداحافظی با دوست‌داشتنی‌ترین نوستالژی دوران کودکی من و امثال من؟ نمی‌دانم اما امیدوارم عادت و تبی که برای عده‌ای از مردم فقط در همین برهه از سال شکل می‌گیرد، به ترک عادت بدل نشود.
چند سال پیش به این فکر می‌کردم که چرا دیگر خوراکی‌های دوران کودکی، مزه آن دوران را نمی‌دهند؟ چرا موزی که آن‌قدر در کودکی آن را دوست داشتیم دیگر مزه آن دوران را ندارد، همین‌طور کیک‌ها و الخ. طعم میوه‌ها و خوراکی‌ها عوض شده است یا ذائقه ما با توجه به بالا رفتن سن‌مان کُند شده است؟ حال، شاید نمایشگاه کتاب تهران هم برای ما چیزی از این دست باشد که با توجه به بالا رفتن سن نمایشگاه و سن خودمان، چنین حسی را نسبت به آن پیدا کرد‌ه‌ایم.
شیوع شبکه‌های اجتماعی، آواره شدن مکان نمایشگاه و دسترسی دشوار به آن برای منی که از نسل گذشته‌ام، هیچ شبکه اجتماعی‌ای ندارم و همچنان نمایشگاه کتاب تهران، نوستالژی دوران کودکی‌ام به شمار می‌رود، باید چه کنم؟ حس کسی را دارم که درحال پرپر شدن خاطراتش است. ای کاش کسی هم به فکر ما باشد. «رفیقم کجایی؟ دقیقا کجایی؟» (با صدای محسن چاوشی بخوانید)
پوریا میرآخورلی
- 17
- 1
