به گزارش باشگاه خبرنگاران؛ فرش دستباف ایرانی از گذشته تا به حال به عنوان با کیفیتترین فرش جهان نه تنها در خانه ایرانیان، بلکه در خانه جهانیان جای خود را باز کرده و شناخته شده است. این محصول هنری تاریخچهای به عمق تاریخ با شکوه کشورمان دارد و در دوره ساسانی به عنوان کالای وارداتی به چین شناخته میشد.
گزنفون، تاریخنگار یونانی سالهای ۴۳۰ تا ۳۴۵ پیش از میلاد مسیح در کتاب سیرت کوروش این چنین به تاریخچه فرش در ایران و نحوه استفاده مردم از آن پرداخته است: «ایرانیان برای اینکه بسترشان نرم باشد قالیچه زیر بستر خود میگسترند.»
بنابراین گزارش، تاریخ فرش ایران خلأ بسیاری دارد و محققان در این خصوص برای شواهدشان به انجیل و آثار هومر تکیه کردهاند. این کتابها جای خالی شواهد تاریخی قابل استناد را پر میکنند.
شایان ذکر است از ۴۰ سال قبل تا به امروز، شاهد تلاش برخی از صنعتگران برای تولید فرش ماشینی در ایران بودیم. اولین فرش ماشینی تولید داخل در ابتدای دهه ۵۰ روانه بازار شد. در همین زمان عدهای از تجار، فرشهای ماشینی نسبتا مرغوبی را از بلژیک وارد کردند و سلیقه ایرانی را با فرش ماشینی آشنا کردند.
در این میان، اما هنوز برخی از افراد پیدا میشوند که فرش ماشینی را به عنوان یک محصول هنری نمیشناسند و آن را لطمهای به فرش ایرانی میدانند. آنها باور دارند که فرش ماشینی و طرحهای به کار رفته در آن باعث میشود که الگوی اسلامی –ایرانی در روند اداره و پیشرفت جامعه فراموش شود.
محمد شریعتمداری «وزیر صنعت، معدن و تجارت» در سال ۱۳۹۴ در آيین گشایش بیست و چهارمین نمایشگاه فرش دستباف از تبلیغات گسترده فرش ماشینی انتقاد کرد و اظهار داشت: هرچند آمار و ارقام صادرات فرش دستباف گاهی نگران کننده است، اما هیچ یک از اینها از ارزش فرش ایرانی نمیکاهد؛ من فرش را هنری رحمانی میدانم که تمثیلی از هنر هنرمندانه خداوند است. هرگونه هزینه در تولید فرش دستباف سرمایه گذاری است و معنی و مفهوم آن توسعه این هنرصنعت در گستره کشور خواهد بود.
وی خاطرنشان کرد: ایران مهد تولید فرش دستباف است و نباید تبلیغات فرش ماشینی اینقدر گسترده شود؛ چراکه این وضع زیبنده کشور ما نیست.
گفتنی است؛ این سخنان در حالی بیان شده و به عنوان سندی از انتقاد وزیر فعلی صنعت، معدن و تجارت ثبت شده که مجیدرضا حریری، رئیس انجمن صادرکنندگان صنایع دستی در نخستین نشست کنسرسیوم فرش و صنایع دستی که روز ۱۱ آذرماه سال جاری در سالن فجر سازمان میراث فرهنگی برگزار شد، از اقدامات سازمان صنعت، معدن و تجارت در خصوص صادرات انتقاد کرد و گفت: اگر مرکز ملی فرش یک سال هم بسته شود به کسی برنمیخورد، زیرا یک بخش کوچک در وزارت صنعت، معدن و تجارت است. من معتقدم اگر سازمان توسعه تجارت هم تعطیل شود کسی متوجه آن نمیشود. زیرا در وزارت صنعت، معدن و تجارت اتفاق مثبتی برای صادرات نیفتاده است.
یادآور میشود حمید کارگر، رئیس مرکز ملی فرش در اواخر آبان ماه سال جاری در قالب یک مصاحبه با انتقاد از اینکه در لایحه دولت، فرش دستباف از معافیتهای مالیاتی خارج شده است، خواستار برقراری این معافیت شد.
وی افزود: با وجود اینکه نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز بر ابقای این معافیت مالیاتی بود، با نظر کارشناسان سازمان امور مالیاتی، لایحهای به مجلس شورای اسلامی رفت که بر اساس آن، معافیت مالیات بر ارزش افزوده از فرش دستباف حذف میشود.
رئیس مرکز ملی فرش اظهار داشت: صنعت فرش دستباف نیازمند نگاه حمایتی دولت و مجلس شورای اسلامی است و این نگاه حمایتی نسبت به فعالان این صنعت به عنوان صنعت اشتغال زا، کارآفرین و موثر در تحقق اقتصاد مقاومتی باید ویژه باشد. فرش دستباف باید از مالیات بر ارزش افزوده معاف باشد و در این باره با نمایندگان مجلس رایزنی لازم انجام شده است.
کارگر خاطرنشان کرد: لایحه مزبور هنوز در مجلس بررسی نهایی نشده است و امید است در بررسی مجلس این معافیت به فرش بازگردد. اکنون منتظر هستیم مجلس نظر مساعد خود را در این باره بدهد.
همچنین؛ محمد قسیم عثمانی، نماینده مردم بوکان در مجلس شورای اسلامی در مرداد ماه سال جاری در قالب یک مصاحبه به تفاوتهای فرش دستباف با فرش ماشینی اشاره کرد و گفت: فرش دستباف در عمل جزو کالاهای لوکس شناخته میشود. رابطه مستقیمی بین بدی شرایط معیشت مردم با بازار فروش محصولات لوکس همچون فرش دستباف وجود دارد.
وی افزود: برای حل معضلات پیش روی بازار فرش دستباف باید با این قضیه محتوایی برخورد کرد، نه شعاری؛ و همچنین در فضای رقابت چه در تجارت داخلی و چه در تجارت خارجی برنده و موفق کسی بوده که قیمت تمام شده محصول را پايین آورد و کیفیت را بالا ببرد.
نماینده مردم بوکان در مجلس شورای اسلامی در بخش پایانی سخنانش از بهره نبردن تولیدکنندگان فرش دستباف از عنصر تبلیغات در فروش محصولشان انتقاد کرد و از تولیدکنندگان خواست از قدرت تبلیغات در کارشان استفاده کنند و برای برون رفت از رکود بازار، قیمت تمام شده فرش سنتی را پايین بیاورند و آن را از حالت لوکس خارج کنند.
در پایان باید گفت؛ با مروری بر آنچه که در برخی از نمایشگاههای بینالمللی فرش دیده میشود به نظر میرسد، جهانیان در گذر زمان روی از فرش ایرانی برگرداندهاند و فکر میکنند که فرش کشورمان دیگر از کیفیت مناسب برخوردار نیست. آنها امروزه ایران را با فرش ماشینی کمکیفیت میشناسند و تمایل زیادی به خرید فرش ایرانی ندارند.
خاطرنشان میشود؛ مسئولان به جای لوکس دانستن فرش دستباف، باید به تقویت تولید آن پرداخته و از تولیدکنندگانش حمایت کنند. آنها میتوانند با حمایت از تولیدکننده و کاهش قیمت مواد اولیه تولید فرش دستباف، تأثیر بسزایی روی قیمت این محصول بگذارند و فرش ایرانی را به جایگاه جهانی خودش نزدیک کنند.
- 19
- 2