اجزای شعر
معنای لغوی شعر، دانش و فهم ادراک میباشد که به آن چامه، سرود، سخن و چکامه نیز میگویند. درواقع از شعر بعنوان کهن ترین گونه های ادبی و شاخه ای از هنر یاد میشود. شعربه کلامی موزون اطلاق میشود که به صورت هنرمندانه برای به اشتراک گذاشتن ایده ها، بیان احساسات و خلق تصویر نوشته می شود. شعر از طریق ساختار کلمات و قافیه اش، قوه تخیل خوانندگان را برمی انگیزد.
اجزای تشکیل دهنده شعر در ادبیات عبارتند از:
>> بیت:
بیت بعنوان کوچک ترین واحد یک شعر محسوب میشود.
>> مصراع:
هر بیت، متشکل از دو قسمت میباشد که به هر یك از این بخش ها یك مصراع گفته میشود. درواقع مصراع، كمترین مقدار سخن موزون می باشد.
>> قافیه:
قافیه، به كلمات آخر بیت ها اطلاق میشود كه آخرین حرف اصلی آن ها یکسان است؛ یعنی كلماتی که دارای یک اهنگ باشند.
>> ردیف:
اگر کلمه یا کلمه هایی در پایان هر مصراع یا بیت، با یك معنی بعد از قافیه تكرار شوند؛ به این کلمه ها ردیف میگویند.
>> وزن:
شما آهنگ خاصی را درصورت شنیدن هر یک از مصراع ها حس می کنید که این آهنگ ها در یک جمله معمولی نیست. درواقع این آهنگ به عنوان وزن شعر محسوب میشود که در تمام مصراع ها یکسان است. تابع نظمی به وزنی میگویند که در هر یک از مصراع ها احساس می شود که در چگونگی قرار گرفتن کلمات آن مصراع وجود دارد .
>> قالب:
قالب به شکلی گفته میشود که قافیه به شعر می بخشد. قالب ها از نظر چگونگی قافیه با هم فرق دارند. اگر قافیه در دو یا چند شعر به صورت یکسان، تکرار شده باشد؛ تعداد ابیات، محتوا و وزن باعث تعيين نوع قالب میشود. شعر سنتی دارای قالب های متفاوتی است درحالیکه با کوتاه و بلند شدن مصراع ها، قالب شعر نیمایی بوجود می آید.
>> تخلص:
به نام شعری که در بیت آخر یا بیت های ما قبل آخر آورده شود؛ شاعر تخلص می گویند.
گردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش
- 19
- 5