سرطان روده ناشی از بدخیم شدن سلول های دیواره داخلی روده بزرگ استسرطان روده
سرطان روده سومین سرطان کشنده در ایالت متحده آمریکا و چهارمین سرطان رایج در کشور ایران محسوب می شود و شانس ابتلا به سرطان روده در طول عمر ۴.۴۹ درصد تخمین زده شده است. سرطان روده علائم متعددی میتواند داشته باشد ولی وجود این علائم دلیل بر وجود سرطان نیست و امکان دارد بیانگر بیماری های دیگر یا عفونت باشد.
انواع سرطان روده
سرطان روده به دو دسته تقسیم می شود که عباتند از:
۱. سرطان روده کوچک
روده کوچک حدود ۶ متر طول دارد و بین معده و روده بزرگ قرار گرفته است. عملکرد اصلی روده باریک، هضم و جذب مواد غذایی می باشد. گاهی این قسمت از دستگاه گوارشی دچار سرطان می شود ولی باید گفت که سرطان روده بزرگ (کانسر کولون) بسیار رایج تر از سرطان روده کوچک می باشد. بدین ترتیب در این مطلب درباره ی سرطان روده بزرگ و علائم و راههای درمان آن صحبت خواهد شد.
۲. سرطان روده بزرگ
سرطان روده مربوط به روده بزرگ میشود که بخش نهایی دستگاه گوارش شما را تشکیل میدهد. اکثر موارد سرطان روده بزرگ (کانسر کولون) از تومورهای غیر خوش خیم (سلول های خونی) به نام پولیپ های آدنوماتوز شروع می شود. با گذشت زمان بعضی از این پولیپ ها میتوانند به سرطان روده تبدیل شوند. پولیپ ها امکان دارد کوچک باشند و علائمی بروز ندهند، به همین دلیل، پزشکان سفارش می کنند آزمایش های غربالگری منظم برای کمک به جلوگیری از سرطان روده بزرگ انجام دهید، تا پولیپ پیش از تبدیل شدن به سرطان روده شناسایی شود.
اکثر افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ مسن تر از ۵۰ سال هستندعلائم سرطان روده ی بزرگ
در اغلب موارد، در مراحل اولیه ی سرطان روده، علایمی وجود ندارد و علائمی که شخص تجربه می کند با توجه به اندازه و مکان توده ی سرطانی متغیر خواهد بود، حتی امکان دارد علائم سرطان روده ی بزرگ با علائم بیماری های دیگر مشترک باشد. در صورت تجربه ی علائم زیر به بازه زمانی بیش از ۴ هفته، به پزشک مراجعه کنید. علائم و نشانه های سرطان روده بزرگ (سرطان کولون) عبارتند از:
۱. خونریزی مستقیم به صورت دفع خون قرمز روشن از مقعد یا وجود خون در مدفوع که سبب سیاه شدن مدفوع می شود ا نشانه های سرطان روده بزرگ است. البته هر شخصی در طول عمرش میتواند یک یا دو بار دفع خون روشن را تجربه کند.
۲. تغییر در عادات روده شما، از جمله اسهال یا یبوست یا تغییر مداوم در مدفوع شما، که بیش از چهار هفته طول بکشد منجر به سرطان روده بزرگ میشود.
۳. چنانچه مانعی سبب گرفتگی و یا بازگشت مواد غذایی به روده بزرگ شود امکان دارد دچار نفخ شوید. درصورتی که متوجه بروز درد در سمت راست شکم خود شدید احیانا بیماری در مرحله های جدی تری بوده و به کَبِد گسترش یافته است. علائم مربوط به دردهای بالای شکمی میتوانند اورژانسی باشند و منجر به سرطان روده شوند.
۴. کاهش وزن یکی از علائم کلی سرطان روده است و به دلیل استفاده توده سرطانی از انرژی بدن و همینطور فعالیت شدید سیستم ایمنی در مقابله با سرطان است. در صورت کاهش وزن بی دلیل ۵ کیلوگرم یا بیشتر در ۶ ماه، با پزشک خویش مشورت کنید.
۵. یکی دیگر از علائم سرطان روده بزرگ تغییر در اجابت مزاج است. تغییر اجابت مزاج نباید بیش از ۶ ماه طول بکشد. تغییر اجابت مزاج علی الخصوص در تومورهای سمت چپ روده که روده باریک است و مسیر آن زود مسدود می شود به صورت تأخیر در اجابت مزاج که برای نمونه شخص روزی یکبار اجابت مزاج داشته به ۴ روز تا یک هفته طولانی تر شود.
۶. یکی از نشانه های سرطان روده بزرگ اینست که در حالیکه شخص غذا نخورده است حس سیری دارد.
۷. سابقه فامیلی در درصد متعددی از بیماران سرطان روده بزرگ مثبت است. افردی که در خانواده شان یک شخص مبتلا به سرطان روده بزرگ (Colorectal cancer) داشته اند، باید زود تر مراجعه کنند و تنها نگرانیشان همین باشد که شخصی در خانواده هست که مبتلا به سرطان روده بزرگ است.
دفع خون روشن از مهمترین علائم سرطان روده بزرگ استعلت بروز سرطان روده ی بزرگ
در اکثر موارد مشخص نیست چه چیزی سبب سرطان روده بزرگ می شود. طبیبان می دانند که سرطان، سلول های سالم روده بزرگ را تغییر می دهد. سلول های سالم رشد می کنند و بطور منظم برای حفظ عملکرد بدن تقسیم می شوند.
جهش های ژن ارثی که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را فزونی میدهند میتوانند از طریق خانواده ها منتقل شوند، ولی این ژن های ارثی تنها با درصد کوچکی از سرطان های روده رابطه دارند. جهش های ژنتیکی به معنی سرطان نیست، ولی میتوانند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را به میزان چشمگیر افزایش دهند.
مراحل تشخیص سرطان روده بزرگ
رشد سرطان روده امکان دارد سالها به طول بینجامد و تشخیص بموقع آن، شانس بهبودی را بطور چشمگیری فزونی می دهد. بدین ترتیب، انجام تست های دوره ای که در متن زیر آمده اند، در افرادی که علائم سرطان روده بزرگ را دارند توصیه می شود.
- آزمایش وجود لخته خون در مدفوع: برای تشخیص سرطان روده بزرگ با یک پروب نوری (سیگموئیدوسکوپ) که از انتهای روده بزرگ وارد شده، هر گونه پولیپ یا موارد غیرعادی را شناسایی می کند.
- کولونوسکوپی: یکی از روش های تشخیص سرطان روده بزرگ، کولونوسکوپی میباشد که در صورت لزوم و با برخورد به توده ای مشکوک امکان نمونه برداری هم در زمان انجام آن وجود دارد. اگر چه در ابتدای آزمایش خون پنهان در مدفوع مورد بررسی قرار می گیرد.
- آزمایش دی ان ای مدفوع: این آزمایش چند نشانگر دی ان ای که در سرطان روده بزرگ و یا سلول های پولیپ پیش سرطانی در مدفوع رها میشوند، را بررسی می کند. این تست برای تشخیص سرطان روده ی بزرگ از پولیپ دقیقتر است، ولی نمی تواند تمام جهش های دی ان ای ایجاد کننده ی تومور را تشخیص دهد.
- مشاوره ژنتیک: تست و مشاوره ژنتیک در خانواده هایی که به صورت وراثتی احتمال ابتلا به مواردی از سرطان کولون مانند سرطان روده غیرپولیپی HNPCC) یا پولیپ غده ای خانوادگی ( FAP را دارند، پیشنهاد می شود. چون سرطان روده بزرگ و راست روده پنهان کار است، غربالگری راهکار ردیابی زودهنگام می باشد. در اغلب افرادی که به ۵۰ سالگی می رسند، باید هر ۱۰ سال یکبار آندوسکوپی روده بزرگ انجام شود.
سابقه فامیلی در درصد متعددی از بیماران سرطان روده بزرگ مثبت است- کولونوگرافی: بعد از تخلیه کولون، دستگاه عکس برداری، از کولون تصویربرداری می کند. در صورتیکه چیزی غیر طبیعی پیدا شود، انجام کولونوسکوپی ضروری است. این روش کم تر تهاجمی بوده، تحمل پذیرتر است، دقت تشخیصی خوبی دارد و جایگزین مناسبی برای کولونوسکوپی، در بیماران در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ است.
- بیوپسی: یکی از راه های تشخیص سرطان روده بزرگ، بیوپسی است. در صورت وجود هر گونه توده در طول این قسمت ها احتیاج است که قسمتی از توده برداشته شود تا در زیر میکروسکوپ از نظر وجود بافت یا سلول های سرطانی مورد وارسی قرار گیرد.
- روش های تصویربرداری: سونوگرافی، ام آر آی (MRI) و سی تی اسکن شکمی، لگنی و قفسه ی سینه، میتوانند مرحله ی سرطان روده بزرگ و گسترش (متاستاز) سرطان به بخش های دیگر بدن را نشان دهند.
راهکارهای جلوگیری از ابتلا به سرطان روده بزرگ
شما میتوانید راهکارهای زیر را برای تقلیل خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ انجام دهید:
۱- پولیپ ها امکان دارد کوچک بوده و تقریباً هیچ علامت مشخصی نداشته باشند. به همین علت پزشک برای جلوگیری از سرطان روده ی بزرگ با انجام آزمایش های تشخیصی دقیق، پولیپ ها را شناسایی کرده و از قبل از سرطانی شدن آنها را از بدن خارج می کند.
۲- تلاش کنید ورزش را برای پیشگیری از ابتلا به سرطان روده بزرگ در بیشتر روزهای هفته هر بار لااقل ۳۰ دقیقه انجام دهید.
۳- مطالعات تصادفی نشان داده است که مصرف روزانه یک عدد آسپرین خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را تا ۲۰ درصد تقلیل می دهد. البته استفاده گسترده از این دارو سفارش نمی شود زیرا خطر ابتلا به خونریزی از دستگاه گوارش و بروز زخم گوارشی وجود دارد. افراد در معرض خطر سرطان روده بزرگ میتوانند روزانه ۳۲۵ میلیگرم آسپرین دریافت کنند. با پزشکتان در مورد عوارض و منافع این دارو صحبت کنید.
۴- افرادی که بطور میانگین خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را دارند، میتوانند از سن ۵۰ سالگی شروع به غربالگری کنند. ولی افرادی که دارای خطر بالاتری هستند، مثل افرادی که سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ دارند، باید سریعتر بررسی کنند. چندین گزینه غربالگری که هر کدام با منافع و اشکالات خودش است وجود دارد.
برای پیشگیری از ابتلا به سرطان روده غربالگری را از سن ۵۰ سالگی شروع کنید۵- برای پیشگیری از ابتلا به سرطان روده بزرگ در مورد روش های مؤثر ترک سیگار با پزشک خود مشورت کنید.
۶- عادات غذایی قابل ملاحظه میتواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را فزونی دهد. همان طور که گفته شد مصرف بیش از حد گوشت گاو، گوشت بره و گوشت های فرآوری شده مثل بیکن خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می دهد. گوشت های فرآوری شده به علت وجود ترکیبات نیتروژن در گوشت به نام آمین هتروسیکلیک، خطرناک هستند. توصیه بر مصرف دو وعده گوشت قرمز بعنوان غذای اصلی در هفته است. مصرف الکل هم به افزایش خطر سرطان روده بزرگ کمک می کند.
درمان سرطان روده بزرگ
با توجه به تشخیص پزشک، درمان سرطان روده بزرگ به یکی از روش های زیر انجام خواهد شد:
- جراحی: یکی از روش های درمان سرطان روده بزرگ، عمل جراحی است. جراحی گاهی برای تعیین بدخیم بودن یا نبودن یک توده و برداشتن غده سرطانی از بدن و گاهی هم برای اطلاع از گسترش و دست اندازی سلول های سرطانی به نقاطی دیگر بدن انجام می شود. گاهی وقت ها، جراحی اساساً برای باز کردن یک انسداد انجام می شود، به عنوان مثال برداشتن غده ای که مجاری صفراوی را مسدود کرده است. جراحی زمانی بيش ترین موفقیت را دارد که سرطان در یک مکان محدود و محصور باشد.
- شیمی درمانی برای درمان سرطان روده: شیمی درمانی برای نابود کردن سلول های سرطانی استفاده می میشود. چنانچه سرطان به گره های لنفاوی گسترش یافته باشد، شیمی درمانی برای سرطان روده بزرگ معمولاً پس از جراحی قابل استفاده است به همین ترتیب شیمی درمانی امکان دارد به تقلیل خطر ابتلا به سرطان و مرگ ناشی از سرطان کمک کند. شیمی درمانی همچنین میتواند برای از بین بردن علائم سرطان روده بزرگ که به دیگر نقاط بدن گسترش یافته است، کمک کند.
شیمی‌درمانی یک روش درمانی سیستمیک برای سرطان روده به حساب می‌آید- پرتودرمانی: در این روش از اشعه X با انرژی بالا برای کشتن سلول های سرطان روده بزرگ و کوچک نمودن اندازه تومور استفاده می شود. تولید اشعه میتواند خارج از بدن، به وسیله ماشین های خاص یا داخل بدن، از طریق مواد تولیدکننده اشعه، صورت گیرد. پرتودرمانی به تنهایی یا همراه با جراحی و شیمی درمانی انجام می شود. شایع ترین عارضه های جانبی پرتودرمانی خستگی، واکنش پوستی در محل برخورد اشعه با پوست و کاهش اشتها می باشد.
درمان گیاهی و خانگی سرطان روده بزرگ
- جینسنگ: جینسنگ به علت آنتی اکسیدان هایی که دارد بطور مستقیم سلول های سرطان روده بزرگ را مهار و از تکثیر آن ها جلوگیری می کند. شما میتوانید این گیاه را به صورت چای مصرف کنید.
- اثر پیاز و سیر بر سرطان روده بزرگ: خاصیت ضد باکتری و ضد قارچی سیر و پیاز کمک می کند با عفونت ها مبارزه کنید. مصرف سیر و پیاز میتواند ریسک سایر سرطان ها مثل سرطان روده و ریه را نیز کاهش بدهد.
یکی از راه های درمان سرطان روده بزرگ، پیاز و سیر است- محدودیت در خوردن گوشت قرمز: خوردن گوشت قرمز به علت تولید مواد شیمیایی پس از تجزیه در بدن، احتمال ابتلا به سرطان روده را بالا می برد، تحقیقات ثابت کرده رژیم های غذایی بر پایه سبزیجات کم ترین خطر و ضرر را برای بدن دارد.
- چای سبز: چای سبز منبع خوبی از ترکیبات ارگانیک مثل کاتچین و اپی کاتچین است که حضور رادیکال های آزاد را تقلیل میدهند و ریسک بروز سرطان را پایین می آورند. چای سبز را در برنامه غذایی روزانه تان بگنجانید تا هم به درمان گیاهی و خانگی سرطان روده بزرگ کمک کنید و هم از بروز آن جلوگیری کنید.
- استفاده از روغن زیتون در رژیم غذایی خود: روغن زیتون دارای مواد مفید گیاهی است که با کنترل میزان اسیدهای صفراوی سبب افزایش تولید آنزیم های تنظیم سلولی شده و دیواره روده را دائم بازسازی و احیا می کند، همچنین در درمان سرطان روده بزرگ موثر است. بهتر است به آن معجزه سبز لقب دهیم.
روغن زیتون دارای مواد مفید گیاهی است که در درمان سرطان روده بزرگ موثر است- روغن تخم کتان: یک مطالعه که به وسیله تیمی از پژوهشگران کانادایی صورت گرفت نشان داد که روغن تخم کتانی غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ است که نوعی کلسترول خوب محسوب میشوند و قادر هستند ملکول های پرو التهابی را تقلیل دهند یا آن ها را مهار کنند و به این ترتیب از گسترش سرطان روده بزرگ جلوگیری می کنند.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 19
- 2
