تب طوطی چیست؟
پسیتاکوزیس که گاهی تب طوطی نیز نامیده می شود؛ نوعی عفونت ریه است که توسط باکتری کلامیدیا پسیتاکی شکل می گیرد. این میکروب عمدتاً توسط پرندگانی از خانواده طوطی ها از جمله طوطی ها، مرغ عشق و طوطی حمل می شود. سایر پرندگانی که ممکن است این میکروب را در خود جای دهند عبارتند از قناری، طیور و کبوتر. هر دو گونه وحشی و اهلی می توانند حامل این باکتری باشند و برخی از پرندگان آلوده هیچ نشانه ای از بیماری را نشان نمی دهند.
انسان ها معمولاً با استنشاق باکتری های پرهای ریخته شده، ترشحات و مدفوع به این بیماری از پرندگان آلوده مبتلا می شوند اما انتقال از انسان به انسان بسیار نادر است.
پسیتاکوز می تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد. برخی از افراد ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند. افراد مسن معمولاً واکنش های شدیدتری را تجربه می کنند. از جمله عوارض پسیتاکوز درمان نشده می توان به التهاب مغز یا قلب اشاره کرد. این بیماری را می توان به راحتی با آنتی بیوتیک درمان کرد.
افرادی که پرندگان را به عنوان حیوان خانگی دارند، کارگران مرغداری و افرادی که در مرغداری ها یا فروشگاه های حیوانات خانگی کار می کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به پسیتاکوز هستند، با این وجود، حتی تماس گاه به گاه با پرنده آلوده می تواند منجر به عفونت شود. گزارش هایی مبنی بر ابتلای برخی افراد به پسیتاکوزیس گزارش شده است، علیرغم اینکه هیچ تماسی با پرندگان ندارند.
تاریخچه تب طوطی
تب طوطی برای اولین بار در سال ۱۸۷۹ در اروپا گزارش شد و بعد از آن در سال ۱۹۲۹ یک مرتبه درگیری با انتشار بالا در آمریکا رخ داد. باوجودی که اولین مورد گزارش بیماری در ایالات متحده نبود اما سبب شکلگیری درگیری بزرگی در این کشور شد که درنهایت واردات طوطی با احتیاط و کنترل بیشتری صورت گرفت. همچنین انستیتو ملی سلامت در ایالات متحده نیز تاسیس شد که از جمله تبعات ورود تب طوطی به آمریکا بود.
از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷، ۹۱ مورد پسیتاکوزیس انسانی به مراکز درمانی گزارش شده است، البته در بسیاری از موارد دیگر، بیماری صحیح تشخیص داده نشده و یا گزارش نگردیده است.
قابل ذکر است که این عامل یکی از ۱۲ عاملی است که طبق تحقیقات ایالات متحده قبل از به تعلیق درآوردن برنامه سلاح های زیستی جزو سلاح های بیولوژیک محسوب می شده است.
علائم تب طوطی در پرندگان
پرندگان بیمار ممکن است علائمی داشته باشند که در ادامه به آنها اشاره شده است:
اسهال
ضعف
پرهای ژولیده
تغذیه ضعیف
آبریزش چشم یا بینی
اگر درباره این موضوع شک دارید، دامپزشک باید پرنده شما را معاینه کند. پرندگان آلوده در بسیاری از موارد به درمان پاسخ می دهند، اما باید جدا شده و در دوره طولانی درمان آنتی بیوتیکی قرار گیرند و قفس آنها ضد عفونی شود.
علائم تب طوطی در انسان
دوره کمون پسیتاکوزیس یا تب طوطی بین یک هفته تا یک ماه پس از مواجهه است. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تب
- سردرد
- بثورات پوستی
- از دست دادن اشته
- استفراغ
- درد گردن و کمر
- دردهای عضلانی
- لرز
- خستگی
- علائم تنفسی فوقانی و تحتانی
- سرفه
در موارد شدید، پنومونی گسترده ممکن است ایجاد شود و کشنده باشد. علائم معمولاً ۴ تا ۱۴ روز پس از قرار گرفتن در معرض خون، بافت ها، پرها یا مدفوع پرندگان آلوده شروع می شود. پرندگان ممکن است بیمار یا به ظاهر سالم به نظر برسند و می توانند عامل عفونی را برای هفته ها یا ماه ها دفع کنند.
راه های انتقال تب طوطی
شما از دست زدن به خون، بافت ها، پرها و مواد زائد پرندگان آلوده ممکن است به تب طوطی مبتلا شوید. این ممکن است در فروشگاه های حیوانات خانگی، باغ وحش ها و کشتارگاه ها رخ دهد. پرندگان آلوده ممکن است علنا علائم داشته باشند یا علائمشان کاملا نهفته و مخفی بماند. همچنین ممکن است به طور غیرمستقیم با تنفس ذرات گرد و غبار حاصل از فضولات خشک شده پرندگان آلوده در تماس باشید و مبتلا به تب طوطی شوید. انتقال فرد به فرد بسیار نادر است.
تشخیص تب طوطی
معاینه فیزیکی: دامپزشک پرنده را معاینه میکند و به دنبال علائم بیماری میگردد.
آزمایش خون: آزمایش خون میتواند وجود آنتیبادیهای پسیتاکوز را در بدن پرنده نشان دهد.
آزمایش PCR: این آزمایش میتواند DNA باکتری پسیتاکوز را در نمونههای گرفته شده از پرنده، مانند ترشحات چشم و بینی، تشخیص دهد.
درمان تب طوطی
پس از تشخیص تب طوطی و در صورت داشتن پرندگان خانگی، انجام آزمایش و سپس در صورت لزوم، درمان پرندگان و محیط اطراف آنها ضروری است. هر پرنده بیمار را نزد دامپزشک خود ببرید تا امکان بررسی بیماری فراهم شود. به یاد داشته باشید که پرندگان سالم نیز ممکن است دارای باکتری باشند.
درمان تب طوطی با آنتی بیوتیک انجام میشود. دوره درمان بسته به شدت بیماری و نوع آنتی بیوتیک تجویز شده توسط دامپزشک متفاوت است. تتراسایکلین و داکسی سایکلین دو آنتی بیوتیک موثر در برابر این بیماری هستند. با این حال، ممکن است پزشک انواع یا کلاس های دیگری از آنتی بیوتیک را تجویز کند.
از آزیترومایسین نیز برای درمان کودکان بسیار خردسال استفاده می شود. غالبا مدت زمان درمان آنتی بیوتیکی بعد از تشخیص ۱۰ تا ۱۴ روز بعد از قطع تب نیز ادامه پیدا می کند. بیشتر افرادی که درمان تب طوطی را دریافت می کنند، کاملا بهبود می یابند اما ممکن است در این میان روند بهبودی افراد مسن، افراد بسیار جوان یا زنان باردار مقداری کندتر باشد. هنوز هم، تب طوطی به ندرت باعث مرگ در انسانهایی می شود که تحت درمان مناسب قرار گرفته اند.
پیشگیری از تب طوطی
- پرندگان را فقط از یک فروشگاه حیوانات خانگی یا پرورش دهنده مجاز خریداری کنید.
- قبل و بعد از دست زدن به پرندگان خانگی دست های خود را با آب و صابون به مدت ۱۰ ثانیه بشویید.
- از بوسیدن پرندگان خانگی خودداری کنید (تماس دهان به منقار).
- پرندگان را در قفس های تمیز با اندازه کافی که با روزنامه ای که مرتباً تعویض می شود پوشانده شده اند.
- اجازه ندهید مدفوع در قفس جمع شود، خشک شود یا در هوا پخش شود.
- قبل از تمیز کردن کیس، از یک ماسک تنفسی استفاده کنید و دستکش بپوشید و فضولات یا قفس پرندگان را مرطوب کنید.
- پس از تمیز کردن قفس دست های خود را بشویید.
- پرندگان بیمار را در اسرع وقت نزد دامپزشک ببرید.
- هنگام برخورد با پرندگان آلوده از ماسک، دستکش، کلاه یکبار مصرف و لباس محافظ استفاده کنید.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 9
- 2