«اسکیزوفرنی» قلب بیماران را هم مختل می‌کند

اسکیزوفرنی یک اختلال ذهنی است که بر نحوه‌ی تفکر، احساسات و رفتار فرد تاثیر می‌گذارد؛ اما اندام‌های دیگر بدن به جز مغز هم با آغاز این بیماری، تغییر می‌یابند.

اسکیزوفرنی یک بیماری جدی روانی است که در صورت عدم درمان فرد را ناتوان می‌سازد. حدود یک درصد آمریکایی‌ها به این بیماری مبتلا هستند. افراد مبتلا به این عارضه ممکن است صداهایی بشنوند، تصاویر خیالی ببینند یا تصور کنند که دیگران افکار آن‌ها را کنترل می‌کنند. این افکار موجب ترس فرد شده و منجر به بروز رفتاری متغیر در فرد می‌شود. اگرچه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد ولی روش معالجه‌ی مدیریت و کنترل علایم اصلی بیماری است.

بطن‌های مغزی حفره‌های حاوی مایع مغزی‌نخاعی هستند که به برداشت مواد زاید و تهیه‌ی مواد مغذی برای مغز و نیز جلوگیری از وارد شدن ضربه به مغز از طریق جذب شوک و ایجاد ثبات شیمیایی در مغز کمک می‌کنند. تعداد این حفره‌ها در مغز چهار عدد است و بزرگ‌ترین آن‌ها بطن‌های جانبی هستند. در سال ۱۹۷۶ با استفاده از اسکن مغزی، برای نخستین بار گزارش شد که بطن‌های جانبی مغز بیماران اسکیزوفرنی بزرگ‌تر از افراد سالم است.

دانشمندان مدت‌ها است می‌دانند افراد مبتلا به اسکیزوفرنی در مقایسه با جمعیت عادی، خطر ابتلای به بیماری‌های جسمی بیشتری دارند و این امر در مرگ و میر زودهنگام آن‌ها نقش عمده‌ای دارد. این سلامت ضعیف جسمی اغلب به‌صورت اثرات ثانویه‌ی بیماری قابل مشاهده است. داروهای ضد روانپریشی با افزایش خطر زیاد شدن وزن و دیابت نوع دوم همراه هستند. همچنین شیوه‌ی زندگی هم در این میان نقش دارد؛ فردی که دارای علایم ذهنی تضعیف‌کننده است، با احتمال بیشتری ورزش را رها می‌کند و دارای رژیم غذایی ضعیفی است. هرچند افرادی که به‌عنوان بیمار اسکیزوفرن شناسایی شده‌اند و هنوز هیچ درمانی دریافت نکرده اند نیز علایم تغییرات فیزیولوژیکی مانند فعالیت بیش از اندازه‌ی سیستم ایمنی را نشان می‌دهند.

در مطالعه‌ای شواهد تغییرات فیزیولوژیکی در بدن در آغاز اسکیزوفرنی، با شواهد تغییرات درون مغز همان افراد مقایسه شد. داده‌های حاصل از مطالعات مختلف شامل نشانگرهای التهاب، سطوح هورمون‌ها و فاکتورهای خطر بیماری قلبی شامل سطوح گلوکز و کلسترول جمع آوری شد. همچین داده‌های مطالعاتی که ساختار مغز را مورد بررسی قرار داده بودند و سطوح مواد شیمیایی مختلف درون مغز و نشانگرهای فعالیت مغز جمع آوری شدند. نتیجه این بود که در مقایسه با عموم مردم، اسکیزوفرنی زودهنگام با تغییراتی در ساختار و عملکرد مغز همراه است.

همچنین اسکیزوفرنی زودهنگام با تغییرات مختلفی در بدن همراه بود. اندازه‌ی این تغییرات با‌ استفاده از یک سنجه‌ی آماری به نام اندازه‌ی اثر، محاسبه شد. در ابتدای ابتلا به اسکیزوفرنی تفاوتی در اندازه اثر برای تغییرات درون مغز در مقایسه با اندازه اثر برای تغییرات در بدن مشاهده نشد؛ پس شاید اسکیزوفرنی واقعا یک اختلال گسترده بدنی باشد و باید بر اساس آن مورد درمان قرار گیرد.

سه توجیه ممکن

سه نظریه در مورد توضیح ارتباط تغییرات جسمی و تغییرات مغزی در بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی وجود دارد:

نخست اینکه اختلال در بدن ممکن است موجب تغییراتی در مغز و در نهایت منجر به بروز اسکیزوفرنی شود. این فرایند در موارد ویژه‌ای از سرطان‌های نادر که با تولید آنتی بادی‌هایی مغز را مورد حمله قرار داده و باعث آغاز بیماری روانی می‌شوند، مشاهده شده است. اگر تومور برداشته شود، تجربیات رواشناختی بهبود می‌یابد.

دوم، علایم اسکیزوفرنی ممکن است منجر به بروز بیماری‌های جسمی شود. یک مثال از این مورد استرس روان پریشی حاصل روی بالا رفتن سطوح هورمون استروییدی کورتیزول است. سطوح بالای کورتیزول با افزایش وزن، دیابت و بالا رفتن فشار خون همراه است.

سوم اینکه علایم اسکیزوفرنی و مشکلات سلامت جسمانی ممکن است از طریق سازوکار مختلفی ایجاد شوند؛ ولی دارای یک فاکتور خطر مشترک باشند. مثالی از این مورد، مادری است که در دوران بارداری فقر مواد غذایی را تجربه کرده است؛ در این شرایط ممکن است در فرزند او احتمال بروز دیابت و اسکیزوفرنی در بزرگسالی افزایش یابد. افزایش خطر اسکیزوفرنی در این حالت ممکن است به‌علت رشد ناقص مغز نوزاد به علت سوتغذیه مادر باشد. افزایش خطر ابتلای به دیابت هم می‌تواند ناشی از تغییر توانایی نوزاد در متابولیسم گلوکز در نتیجه‌ی کمبود تغذیه‌ای مادر باشد.

البته لازم است که مطالعات بیشتری در زمینه اینکه مشخص شود؛ آیا تغییرات در بدن خود یک علت هستند یا پیامدی از بیماری اسکیزوفرنی انجام شود. یک روش برای انجام این پژوهش این است که افرادی را که در خطر ابتلای اسکیزوفرنی هستند، مورد بررسی قرار دهیم تا ببینیم که چگونه تغییرات در بدن در افرادی که اسکیزوفرنی می‌گیرند در مقایسه با دیگرانی که مبتلا نمی‌شوند، پیش می‌رود. همچنین کارهای بیشتری مورد نیاز است یرای اینکه ببینیم چگونه تغییرات در بدن به تغییرات در شدت علایم اسکیزوفرنی پاسخ می‌دهد.

در نهایت این که بیشتر مرگ‌های زودهنگام در اسکیزوفرنی حاصل بیماری‌های قلبی‌عروقی است. طی دهه‌ها امید به زندگی در بیماران اسکیزوفرنی بهبودی نیافته است. مطالعاتی لازم است تا تعیین شود که آیا پرداختن زودتر به سلامت جسمی می‌تواند میزان مرگ و میر را در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی کاهش دهد یا خیر.