دوشنبه ۰۳ دی ۱۴۰۳
کد مقاله: ۹۷۰۶۰۰۰۳۶

مراقب نیش عقرب باشید

نیش عقرب, کمک‌های اولیه مارگزیدگی,عقرب گزیدگی

در دنیای موجودات زنده، حیواناتی هستند که با وجود زیبا بودن می‌توانند زندگی انسان‌ها را تهدید کنند. مارها و عقرب‌ها نمونه‌هایی از این حیوانات هستند که با نیش زهرآگین می‌توانند جان انسان را به خطر بیندازند. تمرکز مارهای سمی خطرناک در آسیا بیش از سایر نقاط جهان است و ایران نیز به‌دلیل شرایط اقلیمی میزبان مناسبی برای این حیوانات محسوب می‌شود. از این‌رو دانستن چگونگی انجام کمک‌های اولیه در موارد مواجهه با مارگزیدگی امری ضروری به نظر می‌رسد.

 

دکتر حجت درخشان فر با تأکید بر اینکه کمک‌های اولیه باید حتی‌المقدور سریع، ساده و سودمند باشد تا به فرد مصدوم آسیب بیشتری نرسد، به «ایران» می‌گوید: تهاجم مار به‌سمت انسان و گزیده شدن حتی اگر مار سمی هم نباشد باعث ترس و وحشت خواهد شد، از این‌رو امداد‌رسانی نادرست می‌تواند به تشدید استرس و اضطراب و به‌دنبال آن تشدید عوارض و نشانه‌های بالینی مصدوم منجر شود.

 

این متخصص طب اورژانس می‌افزاید: گروهی از افرادی که گزش مار را تجربه می‌کنند دچار مسمومیت‌های ضعیف می‌شوند و تظاهرات بالینی زیادی نخواهند داشت. معمولاً این حالت به دلایل مختلف مانند وارد نشدن کامل سم مار به بدن انسان اتفاق می‌افتد. اما گروهی دیگر علاوه بر درد ناشی از فروشدن مکانیکی دندان‌های مار در بدن که جزو اولین نشانه‌های بالینی مارگزیدگی است به افزایش ضربان قلب، برافروختگی و تعریق، احساس سفتی قفسه سینه، افزایش تعداد تنفس، گیجی، تشنج، اسپاسم، گرفتگی دست و پا، کرختی و بی‌حسی اندام هم دچار می‌شوند.

 

وی تأکید می‌کند: به‌ دنبال گزیدگی توسط افعی‌ها و برخی از مارهای کبری، محل نیش زدگی دچار تورم، سفتی و التهاب شده و این حالت به سمت انتهای عضو گزیده شده هم گسترش می‌یابد. بزرگ و سفت شدن غدد لنفاوی مربوطه، تهوع، استفراغ و سردرد از دیگر نشانه‌های مسمومیت سیستمیک شدید است.

 

همچنین واکنش حساسیتی به زهر مار طی چند دقیقه موجب اختلال هوشیاری مصدوم می‌شود و به‌دنبال آن دردهای شکمی، اسهال، تورم راه‌های تنفسی فوقانی و خس خس سینه بروز می‌کند.

 

دکتر درخشان فر مراحل امداد‌رسانی را چنین توضیح می‌دهد: در نخستین گام باید سعی کنید بیمار را از نظر روانی آرام کنید و از حرکت فیزیکی او جلوگیری کنید، چراکه حرکت و فعالیت باعث افزایش سرعت انتقال سم به سایر بخش‌های بدن می‌شود. برای جلوگیری از انتشار و انتقال سم باید چند سانتی متر بالا‌تر از محل گزیدگی را با نوار به گونه‌ای ببندید که یک انگشت نه به آسانی و نه به سختی از زیر نوار عبور کند. می‌توانید برای کاهش درد مصدوم از مسکن‌هایی مانند استامینوفن یا بروفن استفاده کنید و بیمار را بسرعت به مرکز درمانی برسانید.در مراکز درمانی برای حمایت‌های قلبی و عروقی و خنثی شدن سم از سرم‌های ضد سم مار استفاده می‌شود. البته گاهی دوز اولیه سرم قادر به خنثی کردن کامل سم مار ذخیره شده نخواهد بود و بیمار برای درمان کامل باید چند روز تحت نظر باشد.

 

به گفته این متخصص طب اورژانس، استفاده از روش‌های قدیمی کمک‌های اولیه مانند شکاف دادن یا بریدن زخم، سوراخ کردن زخم و مکیدن زخم نه تنها کمکی به درمان مارگزیدگی نمی‌کند بلکه ممکن است مخاطرات و عوارض بیشتری برای مصدوم داشته باشد.

 

مراقب نیش عقرب باشید

عقرب گزیدگی هم یکی از معضلات پزشکی درمانی در بسیاری از نقاط دنیا از جمله نواحی گرمسیری ایران محسوب می‌شود به‌طوری که در مناطق روستایی خوزستان پس از عفونت‌های گوارشی، عفونت‌های تنفسی و سوء تغذیه، عنوان چهارمین عامل مرگ و میر کودکان را به خود اختصاص داده است. معمولاً گزش عقرب‌هایی که در مناطق گرم و خشک وصحرایی زندگی می‌کنند به‌دلیل بالا بودن غلظت زهر، خطرناک‌تر از نمونه‌های مشابه در نواحی سرد و مرطوب است.

 

دکتر درخشان فر با تأکید بر اینکه ظهور علائم عمومی عقرب گزیدگی به شرایط خاص بخصوص ترکیبات شیمیایی موجود در زهر و سن بیمار بستگی دارد، می‌افزاید: در بیشتر موارد علائم عقرب گزیدگی با دردی مشابه زنبورگزیدگی همراه است. هرچند معمولاً آثار موضعی این گزش، محدود و غیرقابل مشاهده است، اما سوزش، خارش، گزگز کردن، قرمزی، ورم و التهاب موضعی نشانه‌هایی هستند که به‌دنبال گزش عقرب در فرد ایجاد می‌شود.

 

وی ادامه می‌دهد: معمولاً ۴ساعت پس از گزش، نشانه‌های فعالیت بیش از حد سیستم عصبی نمایان می‌شود که از میان آنها می‌توان به بالا رفتن فشار خون، استفراغ، دفع غیرارادی ادرار و مدفوع، نارسایی قلبی، بی‌نظمی ضربان قلب، تندی تنفس، زجر تنفسی و تشنج اشاره کرد.

 

به گفته دکتر درخشان فر، گزش عقرب همی اسکورپیوس که خطرناک‌ترین عقرب خوزستان و البته خطرناک‌ترین عقرب در جهان است و در زبان محلی به آن هفت دم هم گفته می‌شود، علائم شدیدتری نسبت به گزش سایر عقرب‌ها به همراه خواهد داشت. ورم، تاول، خون مردگی، تخریب بافت موضعی، پاره شدن سلول‌های خونی و کم خونی شدید، نارسایی حاد و ثانویه کلیه‌ها، اختلالات سیستم عصبی و اختلالات قلبی و عروقی از عوارض گزش این عقرب است. هرگونه تأخیر در امدادرسانی و درمان باعث می‌شود مصدوم با نارسایی شدید کلیوی یا ایست قلبی همراه با نشانه‌های شدید عصبی جان خود را ازدست بدهد.

 

عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به اینکه کودکان در سنین کمتر از سه سال بیشتر در معرض مرگ با مشکلات تنفسی و آثار عصبی هستند، خاطرنشان می‌کند: اگر آثار حاد بالینی مشاهده نشود می‌توان با استفاده از مسکن، درد را تا حدودی تسکین داد. برخی اقدامات مانند گذاشتن یخ روی محل گزش یا فرو بردن عضو گزیدگی در آب یخ نیز ممکن است در تسکین درد یا کاهش سرعت جذب زهر مؤثر باشد اما در مواردی که زهر عقرب از نوع سیتو توکسیک و تخرب‌کننده بافت باشد، این اعمال می‌تواند آسیب‌های موضعی را افزایش دهد. به یاد داشته باشید از تزریق خودسرانه آرامبخش و مخدر به فرد گزیده شده بخصوص کودکان پرهیز کنید چرا که به اغما و نارسایی تنفسی منجر خواهد شد و احتمال بروز وقفه تنفسی را افزایش می‌دهد.

 

دکتر درخشان فر در خاتمه توصیه می‌کند: بهتر است در مواجهه با عقرب گزیدگی با حفظ آرامش، برای کنترل افزایش دمای بدن از دستمال مرطوب و شیاف استامینوفن استفاده کنید و فرد مصدوم را بسرعت به نزدیک‌ترین مرکز درمانی برسانید.

 

پرستو رفیعی

 

i​ran-newspaper.‎​com
  • 12
  • 6
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه
ویژه سرپوش