نافله های روزانه
به نمازهای مستحبی خوانده شده در هرروز ، نافله های روزانه میگویند. در نظر داشته باشید که چند رکعت نافله برای هر یک از نمازهای واجب روزانه اختصاص داده شده است که قبل یا بعد از آنها خوانده می شوند. تعداد رکعات نافله های روزانه، ۳۴رکعت به غیر از روز جمعه می باشد. نافله های شبانه روزی از مهمترین نمازهای مستحبی به شمار میروند که تحت عنوان نوافل یومیه شناخته میشوند.
معنای نافله
به کارهای مستحبی و نیکو، نافله میگویند که این کارها بر انسان واجب نیست. نافله در لغت به معنای نوه، غنیمت و عطاء می باشد. بیشترین استعمال نافله در اصطلاح فقهاء در نمازهای مستحبّی است.
تعداد رکعات و زمان نافله های روزانه
تعداد رکعات نافله های هرروز ، سی وچهار رکعت به غیر از روز جمعه میباشند که زمان خواندن هر یک در زیر آورده شده است:
- نماز نافله ظهر:
نماز نافله ظهر ، شامل هشت رکعت میباشد و زمان خواندن آن، همان وقت نماز واجب ظهر است و پیش از این که نماز واجب ظهر را بخوانید می توانید این نافله را به جا آورید.
- نماز نافله عصر:
نماز نافله عصر که در زمان نماز واجب عصر یا قبل از نماز واجب عصر خوانده میشود؛ هشت رکعت می باشد.
- نماز نافله مغرب:
زمان خواندن نماز نافله چهار رکعتی در وقت نماز واجب مغرب است، یعنی باید پس از نماز مغرب بخوانید.
- نماز نافله عشاء:
نماز نافله عشا ، دو رکعت میباشد و به علت خواندن ان در حالت نشسته، یک رکعت محسوب میشود. این نافله را باید در وقت نماز واجب عشاء، یعنی بعد از نماز عشاء بخوانید.
- نماز نافله شب« نماز شب»:
نماز نافله شب، یک نماز یازده رکعتی میباشد که هشت رکعت ازآن مانند نماز شب خوانده میشود، سپس نماز گزار باید دو رکعت نماز شَفع و یک رکعت نماز وِتر بخواند که بهترین زمان خواندن آن از نصف شب تا اذان صبح می باشد.
- نماز نافله صبح:
نماز نافله دو رکعتی را بید تا پیش از نماز صبح بخوانید.
- نافله های روز جمعه
علاوه بر خواندن شانزده رکعت نافله ظهر و نافله عصر در روز جمعه باید چهار رکعت دیگر بخوانید.
روش خواندن نافله های هر روز
نحوه ی خواندن نمازهای مستحبی« نافله» به صورت دو رکعت، دو رکعت میباشد که هر کدام به یک تشهد و درود نیاز دارد، مگر این که نماز مخصوصی باشد که باید به صورت دیگری بخوانید؛ مثلا نماز وتر به صورت یک رکعتی خوانده میشود. همچنین نماز شب عید غدیر که به صورت دوازده رکعتی خوانده می شود؛ هردو رکعت آن دارای یک تشهد میباشد و درود ان باید در پایان رکعت دوازدهم داده شود.
به جا آوردن نافله به صورت نشسته یا ایستاده مثل سایر نمازهای مستحبی، جایز است ولی بهتر هست که نمازگزار دو رکعت نافله نشسته را یک نماز یک رکعتی در نظر بگیردِ مثلاً کسی که قصد خواندن نافله هشت رکعتی ظهر به صورت نشسته را دارد، باید شانزده رکعت بخواند.
نافله های روزانه در سفر
زمانی که در سفر، نماز واجبتان مثل نماز ظهر و عصر را شکسته می خوانید؛ نافله های روزانه، ساقط شده و نباید آن ها را بخوانید. بنابراین در سفر نمیتوانید نافله ظهر، عصر و عشاء را به جا اورید ولی نافله شب، صبح و مغرب را می توانید بخوانید.
روایاتی از ائمه معصوم در خصوص نافله های روزانه
ائمه معصوم علیه السلام ، روایات فراوانی در خصوص اهمیت نافله به شرح زیر نقل کرده اند :
>> امام صادق ( ع) فرمود:« إِیّاکُمْ وَ الْکَسَل. إِنَّ رَبّكُمْ رَحیمٌ یَشْكُرُ الْقَلیلَ. إِنَّ الرَجُلَ لَیُصَلّی رَکْعَتَینِ تَطَوُّعاً یُریدُ بِهِما وَجْهَ اللهِ فَیَدْخُلُهُ اللهُ بِهِما الْجَنَّةَ ( بر شما باد دوری از تنبلی و کسلی! همانا آفریدگار شما مهربان است و چیز کم را سپاس و شکر می گوید. همانا مردی برای رضا و خشنودی خدا دو رکعت نماز مستحبّی به جا می آورد و خداوند به خاطر خواندن همان دو رکعت او را داخل بهشت می کند.»)
>> امام سجاد علیه السلام درخصوص نافله های روزانه فرمودند:« حق تعالی، نمازهای نافله را برای جبران نقصان نمازهایتان آورده است».
در حدیثی به نام حدیث قرب نوافل، مهمترین اثر نافله ذکر شده است:راوی به نقل از امام صادق علیه السلام و ایشان طبق فرموده ی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و پیامبر( ص) از خداوند عزوجل میگوید:
« بدرستی که بنده من، قرب را در اثر نافله و کارهای مستحبی می جوید تا او را دوست بدارم و پس از دوست داشتنش گوش او می شوم که با آن می شنود و چشمش می شوم که با آن می بیند و همچنین زبانش میشوم که با آن سخن می گوید....»
احکام نمازهای مستحبی
* دورکعتی بودن:
نحوه ی به جا آوردن تمام نمازهای مستحبی به صورت دو رکعتی است، صرفا نماز و تر به صورت یک رکعتی میباشد و نماز اعرابی که به صورت یک دو رکعتی و دو چهار رکعتی است.
* واجب نبودن سوره:
تلاوت کردن سوره در نمازهای مستحبی به غیر از چند نماز، مستحب است.
* زیادی رکن:
اگر سهوا رکنی( مثل رکوع) را زیاد کنید؛ نمازهای مستحبی باطل نمیشوند.
* شک در رکعات:
شک بین رکعت اول و دوم در نماز مستحبی، موجب باطل شدن نماز نمیشود و نمازگزار، این اجازه را دارد که بنا را بر هر کدام بگذارد.
* عدم لزوم سجده سهو:
نیازی نیست که نمازگزار، سجده سهو را برای کم و زیاد کردن سهوی در نمازهای مستحبی به جا آورد.
* نافله در حین راه رفتن:
درحال راه رفتن و سواری می توان نماز مستحبی را به جا آورد و لازامی نیست که انسان برای خواندن نماز مستحبی در این دو حال، رو به قبله باشد.
گردآوری: بخش مذهبی سرپوش
- 14
- 3