مهریه به عنوان یکی از حقوق مالی زن در نظر گرفته شده استاحکام مهریه
معنای مهر در لغت، به اینصورتست که شوهر باید پول یا مالی را به زوجه اش بدهد. مهریه به عنوان یکی از حقوق مالی زن در نظر گرفته شده که تنها در شرایطی به فرد اختصاص داده میشود که ازدواج کند. زن بعد از عقد، مالک مهریه می شود و در هر زمانی میتواند آنرا درخواست کند. همچنین زن می تواند برای دریافت مهریه اش، حکم حبس بدهد. مهریه برای زمانیست که زن، طلاق گرفته و از شوهرش جدا میشود در این صورت به عنوان یک نوع تضمین مالی برای زندگی او در نظر گرفته میشود. از آنجا که طبق قانون، حق طلاق با مردان است، از این رو زنان بنا به هر دلیلی که پشتوانه مالی ندارند بعد از این که از همسرشان جدا می شوند می توانند نسبت به دریافت مهریه اقدام کنند.
>> نحوه ی پرداخت انواع مهریه
برخلاف این که تعيين کردن مهریه در عقد موقت به عنوان شرط لازم صحت عقد محسوب میشود در عقد دائم چنین شروطی حاکم نیست. بدین ترتیب در صورت عدم تعيين مهریه در زمان عقد، چنین عقدی صحیح است و طرفین میتوانند در مورد مهریه پس از ازدواج به توافق برسند. بنابراین انواع مهریه را باتوجه به تعیین یا عدم تعیین مهریه در حین عقد میتوان شناسایی کرد که شامل مهر المسمی، مهر المثل و مهر المتعه می باشد. مهریه از نظر عرفی و نحوه ی پرداخت و مطالبه به دو دسته ی مهریه عند المطالبه و مهریه عند الاستطاعه تقسیم میشود که این دو باتوجه به احکام خاصشان با هم فرق دارند.
مهریه عندالمطالبه یعنی زن اگر بخواهد به محض امضای عقدنامه میتواند به محاکم و دادگاه های خانواده یا اجرای ثبت مراجعه کند و درخواست دریافت مهر یا قسمتی از مهریه را داشته باشد درحالیکه مهریه عندالاستطاعه یعنی زن، زمانی حق درخواست مهریه خودش را دارد و مرد باید آن را به او پرداخت کند که استطاعت پرداخت مهریه را به عهده زوج ببیند یعنی مرد بتواند این مهریه را پرداخت کند در غیر این صورت، زن از چنین حقی برخوردار نیست. تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه در اینست که زن برای دریافت مهریه عندالاستطاعه باید در دادگاه، استطاعت یا توانایی مرد به منظور پرداخت مهریه را ثابت کند ولی در مهریه عندالمطالبه این طور نیست.
>> توجه داشته باشید که امکان گرفتن ضامن در عقدنامه برای پرداخت مهریه وجود دارد. به این صورت که سردفتر ازدواج از ضامن( به عنوان مثال پدر شوهر) در قسمت مهریه امضاء می گیرد که توسط چه کسی پرداخت مهریه ضمانت شده است. حتی ضمانت پرداخت مهریه به صورت تضامنی هم وجود دارد.
امکان به اجرا گذاشتن مهریه سکه به دو روش در دادگاه یا اداره ثبت وجود دارد>> مهریه ای که بدون در نظر گرفتن تاریخ تادیه با رضایت طرفین در عقد نکاح تعيين شود و سپس عقد وازدواج انجام شود؛ درصورت بخشیدن مطالبه ی مهریه توسط زن در بعد از ازدواج، دیگر مرد نباید مهریه پرداخت کند.
>> زنی که پیش از دریافت مهریه بمیرد و شوهرش زنده باشد، اگر ورثه ی او که افرادی نظیر پدر، مادر، خواهر، برادر یا دیگر ورثه میباشد برای دریافت مهریه ادعایی داشته باشند، مثل بقیه ی اموال، مهریه زوجه نیز به افرادی که سهم دارند داده میشود.
>> به جای مهریه ی تعیین شده در هنگام عقد می توان در مرحله اداء چیز دیگری پرداخت کرد به شرط آنکه معادل مهریه باشد به طور مثال به جای سکه می توان چیزهای دیگری نظیر طلا یا پول داد.
>> در صورت عند المطالبه بودن مهریه و عدم برقراری رابطه زناشوئی بین زن و شوهر، اگر زن درخواست مهریه از شوهر خود را داشته باشد ولی مرد، انرا نپردازد در چنین شرایطی زن، حق عدم تمکین را دارد؛ امّا درصورت اثبات عدم پرداخت نقدی مهریه توسط شوهر در دادگاه، در اینصورت دادگاه باید مهریه را طبق توان مالی زوج تقسیط کند و بعد از این که زوجه اوّلین قسط را دریافت کرد، باید تمکین کند درغیراینصورت ناشزه است و از حقّ نفقه برخوردار نیست و مرد نیز حق ازدواج مجدّد را دارد.
>> چنانچه مردی با یک ماشین تصادف و فوت کند، زن باید بداند که پدر شوهر او ضامن مهریه نیست که از او درخواست مهریه کند( چنانچه مالی از جانب متوفی مالی باقی نمانده باشد، پدر شوهر هم فقیر و بینوا باشد).
>> چنانچه دختری بعد از ازدواج براساس اعتراف خانواده و خود دختر و همچنین نظر متخصّصان، مشخص شود که پیش از ازدواج، جنون داشته و اکنون شوهرش نمیتواند با آن دختر زندگی کند، حقّ فسخ را دارد و همچنین درصورت انجام دخول باید مهر المسمّى را به آن زن بپردازد.
>> نحوه ی پرداخت مهریه باتوجه به توافق زن و شوهر میتواند به صورت سکه بهار آزادی یا سکه امامی، نیم سکه یا حتی ربع سکه باشد. توجه داشته باشید که مهریه حتی میتواند طلا باشد. درواقع هر چیزی که مالیت از نظر عرف داشته باشد یعنی بابت آن، عقلا باید پولی را پرداخت می کنند، امکان توافق بر آن بعنوان مهریه وجود دارد. امکان به اجرا گذاشتن مهریه سکه به دو روش در دادگاه یا اداره ثبت وجود دارد.
نحوه ی پرداخت مهریه باتوجه به توافق زن و شوهر میتواند بصورت سکه بهار آزادی یا ... باشدوکیل دادگستری مجرب و یا این که خود زوجه بدون وکیل، این حق را دارند که برای به اجرا گذاشتن مهریه از طریق دادگاه و یا اداره اجرای ثبت اقدام کنند. از این رو پیش از هر کاری باید در نظر داشته باشند که برخی از خانم‌ها در این تصورند که با مطالبه کردن مهریه میتوانند به زعم خود، شوهرشان را به منظور داشتن زندگی بهتر، تحت فشار قرار دهند ولی باید بدانند که چنین کاری اشتباه است؛ چون مراجعه به دادگاه و شکایت باعث نمیشود که آن زن، زندگی بهتری داشته باشد بلکه موجب از بین بردن صمیمیت بین زوجین و ایجاد دلخوری آن ها از هم میشود.
>> اگر مردی پیش از آنکه مهریه زن غیر مدخوله اش را بپردازد، فوت کند؛ چون که مهریه ی آن زن از طلب های ممتازه به شمار میرود باید بطور کامل به زن پرداخت شود. اگر مرد متوفی دارای مال باشد مقداری از مالش که با مهریه ی زن، برابری می کند، توقیف می شود و وقتی که زن مهریه اش را گرفت، پس از آن مابقی بدهی های مرد متوفی از طریق اموالش پرداخت می شود.
توجه داشته باشید که هیچگاه مهریه ی زن جزء سهم الارث وی به شمار نمی رود و درصورت فرزند نداشتن مرد متوفی، پس از این که مهریه از اموال مرد، کسر شد؛ یک چهارم از کل اموالی که از او باقی مانده، بعنوان ارثیه به زن میرسد و در غیر این صورت، میزان این سهم الارث به یک هشتم کاهش پیدا میکند. چنانچه تعداد همسران متوفی بیشتر از ۲ تا باشد، همین یک هشتم در بین همسرانش تقسیم می شود. چنانچه زنی پیش از دریافت مهریه اش فوت کند؛ خانواده ی زن، حق تقاضای مهریه دخترشان را دارند و چون این مهریه بر عهده ی مرد بوده و پس از فوتش جزء ماترک وی میباشد ، در این صورت وراث زن از مهریه ی او به ارث میبرند.
>> زنی که بچه دار نمی شود اگر شوهرش با وجود علاقه ای که به او دارد بخاطر باردار نشدنش، طلاقش دهد؛ موظف است که مهریه ی او را بطور کامل بپردازد.
>> اگر زنی از مهریه اش به منظور دستیابی به اهدافش در زندگی استفاده کند یعنی چندین مرتبه درخواست مهریه داشته باشد و بنا به میل خود در هر نوبت در مقاطعی( وحتی پس از زندانی شدن همسر به دلیل عدم توان پرداخت یکجای مهریه) و البته پس از رسیدن به نتایج دلخواه از ادامه روند پرونده در محاکم منصرف شود و این موضوع هم چنان ادامه داشته باشد، اگر مرد توان پرداخت مهریه را نداشته باشد شرعا نمی توان او را زندانی کرد ولی باید مهریه تقسیط شود و زن بعد از پرداخت نخستین قسط، موظف به تمکین است و در این فرض، طرح مجدد دعوا جایز نیست.
زن می تواند برای دریافت مهریه اش، حکم حبس بدهد>> توجه داشته باشید که نمی توان صداقت در زندگی را برای مهریه تعيين کرد بلکه باید مالیت داشته باشد.
>> در صورت عدم تعیین زمان پرداخت مهریه در سند ازدواج، مهریه از همان ابتدای ازدواج به زوجه تعلق دارد و او اگر قرینه ای بر تأخیر نباشد در هر زمانی می تواند آن را درخواست کند.
>> مردان درصورت داشتن قصد ازدواج مجدد ، باید از جانب زن اولشان اجازه داشته باشد وگرنه، زن اول، حق تقاضای طلاق را دارد و چنانچه طلاق توافقی باشد و میان زن و مرد، تمامی موارد، توافق شده باشد باتوجه به دادگاه های مختلف، مدت زمان تحقق آن از ۱ تا ۲۱ روز متغیر است. مرد در چنین شرایطی طبق قوانین مهریه، موظف به پرداخت تمام حق و حقوق زن میباشد یا باید رضایت زن را بگیرد و پس از آن نسبت به ازدواج دوم اقدام کند.
>> زن بعد از ازدواج می تواند با مهریه ی خودش به حج واجب مشرف شود.
>> تصور اشتباه بعضی از افراد در قانون جدید مهریه که اینست که اگر مهریه همسر بمیزان ۵۰۰ سکه طلا باشد، مردان باید فقط ۱۱۰ سکه طلا را بپردازند، در حالیکه قانون جدید مهریه این نیست بلکه مهریه را به منظور حبس زدایی و کم تر کردن امار زندانیان تعيين کرده است و به این معنیست که میزان محکومیت های مالی بعد از مطالبه مهریه توسط زن، تنها تا سقف ۱۱۰ سکه می باشد. یعنی زن تا سقف ۱۱۰ سکه طلا میتواند از دادگاه، حکم جلب شوهر خود را بگیرد، ولی بقیه ی مهریه نیز باید پرداخت شود و مرد مجوز درخواست تقسیط بدهی را دارد، این مقدار تقسیط شده باتوجه به تعیین میزان و شرایط اقساط توسط دادگاه، به زن پرداخت شود.
>> برای این که زن از طریق اجرای ثبت، مهریه ی خود را بگیرد باید نزد دفتر ازدواجی برود که عقد رسمی در آن انجام شده است و بعد از آن درخواست صدور اجراییه کند. به این ترتیب زوجه باید از دفتر ازدواج، چنین درخواستی را کتبا تقاضا کند. بعد از این که اجراییه صادر شد و این موضوع به زوج ابلاغ شد، او تا مدت ۱۰ روز بعد از دریافت ابلاغیه می تواند نسبت به پرداخت مهریه اقدام کند یا برای پرداخت، شیوه ای ارایه کند. در واقع با ابلاغ اجراییه از اموال زوج یا ضامن وی تقاضای وصول طلب مهریه می شود و اگر زوج اقدامی نکند، از اموال او بمیزان مهریه توقیف می شود و چنانچه زوج اقدامی بکند اموال مورد توقیف به مزایده گذاشته می شود و مهریه وصول می شود.
امکان گرفتن ضامن در عقدنامه برای پرداخت مهریه وجود دارد>> گرفتن مهریه از دادگاه در گذشته به اینصورت بود که زوجه با مراجعه به دادگاه، مهریه خود را درخواست میکرد و بدین طریق هزینه دادرسی پرداخت می شد، این هزینه دادرسی مبلغ مشخصی را شامل میشد و برای همه به میزان مساوی درنظر گرفته میشد و به میزان مهریه هیچ ارتباطی نداشت ولی در حال حاضر این شرایط دچار تغییراتی شده و میزان هزینه دادرسی با میزان مهریه مورد مطالبه زن، رابطه ی مستقیم دارد و زنی که درخواست مهریه اش را داشته باشد باید تمبری به میزان درخواستی در قوه قضاییه باطل کند .در هر صورت امروزه برای این که از طریق دادگاه، زوجه مهریه را مطالبه کند باید خودش یا وکیل او به دفاتر ثبت دادخواست مراجعه کند و نسبت به ثبت آن قدام کند و بعد از تعيين شعبه و وقت رسیدگی در جلسه دادگاه حضور پیدا کند و بعد از این که دفاعیات را ارایه داد در این خصوص، منتظر رأی دادگاه باشد.
گردآوری: بخش مذهبی سرپوش
- 13
- 3
