آشنایی با ارکان و احکام نذر کردن

نذر صحيح فقط بايد براي خدا باشد

نذر کردن

وقتی که انسان در راه خدا، به انجام کار خیری بپردازد، یا مشغول به ترک کاری شود که انجام ندادنش بهتر است؛ نذر کرده است. نذر به نوعی توسل به ائمه ( علیهم السلام) و مردان صالح و پاک الهی اطلاق میشود. گفتنی است که دستورهای فراوانی برای توسل به ائمه( ع) و رفع مشکلات و بر آورده شدن حاجات دعاها و ذکرها وجود دارد.

شما با نذر کردن می توانید به حاجاتتان برسید، انسان باید چیزی که بر عهده گرفته را انجام دهد. البته حتماً نباید نذر پول و یا مخارج کنند بلکه میتوانند نذر صلوات و یا زیارت کنند، یعنی در صورت بر آورده شدن حاجات، نذر کنند که به زیارت فلان امام بروند و یا مثلاٌ ۱۰۰۰صلوات، هدیه به روح فلان امام( ع) کنند.

ارکان نذر

ارکان نذر، شامل.۱ ناذر( نذر کننده)، ۲. صیغه نذر، ۳. متعلق نذر( ملتزم به) میباشد یعنی شخصی که میخواهد نذر کند باید شرایط نذر کردن را داشته باشد و صیغه نذر را جاری کند.

صیغه نذر

صیغۀ نذر را باید به این صورت خواند:« للّه علیّ هکذا»، و منظور از هکذا آن است که:« آنچه را مى خواهد که نذر کند پس از « للّه علیّ» بگوید. مثلاً بگوید:« ان شفى اللّه مریضى فللّه على صوم یوم» ؛ یعنى اگر خداوند مریض مرا شفا بدهد یک روز، روزه بر گردن و عهده من باشد.

حتما نباید صیغه نذر را به عربى خواند، بلکه می توان آن را به فارسی خواند؛ پس اگر بگویید:« چنانچه مریض من خوب شود، براى خدا بر من است که ده تومان به فقیر بدهم یا یک روز روزه بگیرم» ؛ نذر، صحیح است. البته باید این نذر را« براى خدا» به زبان بیاورید و صرفا قصدش در دل، اکتفاء نمیکند.

احکام نذر کردن

> شما باید حتماً صیغه را در نذر بخوانید و الزامی به عربی خواندنش نیست؛ اگر نذر کننده نام خدا را به زبان نیاورد و فقط به گفتن نذر کردم، اکتفا کند یا نام یکی از اولیای خدا را ببرد؛ این نذر صحیح نیست و اگر صحیح بود اما مکلف از روی عمد ، نذرش را عملی نکرد؛ مرتکب گناه شده و باید کفاره بدهد. حکم کفاره وفا نکردن به نذر، مثل کفاره مخالفت قسَم است.

نذر آن است که انسان متعهد شود برای خدا کاری از کارهای خیر را انجام دهد

> اگر شخص نذر کننده، روزه بگیرد ولى وقت و مقدار مشخصی را برای آن در نظر نگیرد ؛ درصورت روزه گرفتن برای یك روز، اکتفا می کند و اگر نذر نماز داشته باشد ولی مقدار و خصوصیّاتش را مشخص نكند؛ درصورت خواندن یك نماز دو ركعتى اکتفا مى كند، همچنین اگر نذر صدقه داشته باشد ولی جنس و مقدارمعینی در نظر نگیرد؛ اگر چیزى بدهد كه بگویند صدقه داده، او با انجام این کار به نذرش عمل كرده است و اگر نذر انجام كارى در راه خدا را داشته باشد، در صورت به جا آوردن یك نماز یا یك روز روزه یا صدقه دادن چیزى، نذر خودرا انجام داده است.

> اگر شوهری، اجازه ندهد که همسرش نذر کند؛ آن زن، حق نذر کردن در شرایطی كه وفاء به نذرش منافى با حقّ شوهر باشد را ندارد، بنابراین نذر زن بدون اذن شوهر، باطل است و صحّت نذر زن در مال خودش به غیر از حجّ یا زكات یا احسان به پدر و مادر یا صله ارحام، بدون اذن شوهر، اشكال دارد.

> اگر شخصی نذر زیارت یكى از امامان را داشته باشد، مثلا بخواهد به زیارت حضرت ابى عبدالله( علیه السلام ) برود؛ درصورت سفر کردن به زیارت امام دیگری، كافى نیست و اگر نتواند آن امام را به واسطه عذرى زیارت كند چیزى بر او واجب نیست.

> اگر شخصی نذر خواندن نماز واجب در جایى را داشته باشد كه نماز در آن جا خیلی ثواب ندارد، مثلا نذر خواندن نماز در اتاق را داشته باشد؛ چنانچه نماز خواندن در آن جا به خاطر خلوت بودنش موجب حضور قلب انسان میشود ـ نذرش صحیح است.

> اگر نذر کننده، نذر چیزى را براى امام( علیه السلام ) داشته باشد یا چیزى را براى امام زاده اى نذر كند ؛ اگر مصرف معیّنى را در نظر گرفته باید به همان مصرف برساند و در غیر این صورت باید به مصرفى برساند كه با امام( علیه السلام )، نسبتى داشته باشد، مانند زوّار فقیر یا مصارف حرم آن امام( علیه السلام ) از قبیل تعمیر و مانند آن و یا چیزی که باعث تكریم و تعظیم آن امام( علیه السلام ) شود و ثواب آنرا بنابر احتیاط مستحبّ به آن امام( علیه السلام )، هدیه كند.

> اگر كسى به نذرش از روى اختیار، عمل نكند؛ مرتکب عمل گناه شده و ملزم به دادن كفّاره است. كفّاره نذر، شامل اطعام شصت فقیر یا روزه گرفتن بمدت دو ماه مستمر( كه سى ویك روز آنرا پشت سر هم به جا مى آورد) میباشد امّا اگر شخصى نسبت به کفاره ی عمل نکردن به نذرش بی خبر باشد؛ كفّاره از او ساقط مى شود.

> انسان، كارى را که در حد توانش باشد؛ مى تواند نذر كند. بنابراین كسى كه توانایی پیاده رفتن به كربلا را ندارد؛ درصورت نذر پیاده روی به کربلا؛ نذرش باطل است.

> اگر شخصی نذر صدقه با مقدار معیّنى را داشته باشد؛ درصورت مردن تا قبل از دادن صدقه، نباید آن مقدار از مالش را صدقه دهند ولى بالغین از ورثه، بنابر احتیاط مستحبّ می توانند آن مقدار را از حصه خود از طرف میّت، صدقه بدهند.

> هرگاه نذرکننده با خدایش عهد كند كه درصورت رسیدن به حاجت شرعى اش، كار خیرى را انجام میدهد؛ پس از برآورده شدن حاجتش، ملزم به انجام آن كار است و اگر بدون داشتن حاجتى عهد كند كه قصد انجام عمل خیرى را دارد؛ در چنین شرایطی باید حتماً این کار را انجام دهد.

> چنانچه شخص نذرکننده، نوع نذرش را از یاد ببرد و یا بین چند مورد در تردید باشد و نتواند به تمام موارد با احتیاط، عمل نماید؛ در این شرایط باید بین مواردى كه احتمال مى دهد قرعه بزند و براساس آن عمل نماید. همچنین اگر مقدار آن را فراموش کند؛ باید برطبق مقداری عمل کند كه یقینى است.

> چنانچه نذر پدر یا مادر، این باشد كه دخترشان را به سیّد، شوهر دهند؛ پس از به سن تکلیف رسیدن دخترشان، اختیار با خود دختر است و نذر والدینش فاقد اعتبار میشود.

در نذر باید صیغه خوانده شود

گردآوری: بخش مذهبی سرپوش