نسل دوم اپلیکیشن‌های کتاب در ایران/لذت گشت زدن در کتابخانه آنلاین

آن‌ها آمده‌اند. سریع‌تر از آن چیزی که بشود فکرش را کرد. آمده‌اند و مشغول فعالیت هستند. بی‌آنکه بدانیم بخشی از آنچه به آن تن داده‌ایم و به آن عادت کرده‌ایم را دیده‌اند و بر مبنای همان در حال فعالیت هستند.

صحبت از نسل تازه اپلیکیشن‌هایی است که قرار است شما را به دنیای صفحات دیجیتالی کتاب‌ها ببرند. دنیایی که شاید هنوز دسترسی حقیقی به آن به سادگی برایتان میسر نباشد و توان تامین هزینه برایش را نداشته باشید. آن‌ها آمده‌اند که تا شما را از دنیای صفحات کاغذی به کتابخانه‌های دیجیتالی ببرند که طعم تازه‌ای از مطالعه و کتابخوانی را برای شما میسر می‌کند.

از حضور سامانه‌های هوشمند و اپلیکیشن‌های خرید کتاب در ایران چند سالی بیشتر نمی‌گذرد. عمده فعالیت آن‌ها نیز در یک دیاگرام ساده خلاصه می‌شد. قراردادی با یک ناشر برای تهیه نسخه دیجیتال کتاب و در ادامه طراحی اپلیکیشنی که این نسخه را با بهایی که یک سوم و یا یک چهارم قیمت اصلی کتاب ارزش داد، در اختیار بی‌نهایت مخاطبی قرار می‌داد که دوست داشت به جای لمس صفحات کاغذی کتاب آن را با لمس صفحات هوشمند موبایل و تبلت بخواند. در نتیجه بهایی اندک را با سیستم کارت بانکی‌اش پرداخت و کتاب را مطالعه می‌کرد.

اما نسل جدید از سامانه‌های کتابخوانی آنلاین به ایران قدم گذاشته‌اند که به زودی تحولی تازه در تمامی اجزا این دیاگرام خلق کرده و ما را وارد فاز تازه‌ای می‌کنند.

 ماجرا از چه قرار است

از زمان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران در سال جاری و به صورت جسته و گریخته صحبت از برندهای مشخص دیجتالی در میان اهالی نشر بود که پیشنهاد دریافت و انتقال داده‌های چاپی آن‌ها را به روی اپلیکیشن کتابخوان تازه خود داده است. اپلیکیشنی که نوع مواجهه مخاطب با کتاب را شکل تازه‌ای می‌بخشید و سایر اپ‌های موجود در این زمینه را تحت‌تاثیر خود قرار می‌داد. این ماجرا این روزها با مشخص شدن حضور برخی از استارتاپ‌ها و سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر(VC) در این عرصه جدی‌تر نیز شده است.

عادل طالبی از فعالان کسب و کار مجازی و از مشاوران این گروه‌های استارتاپی در این زمینه می‌گوید: شتاب‌دهنده‌ها در اصطلاح فضای مجازی، مراکزی هستند که به جذب سرمایه در حوزه‌های نوآورانه مختلف مشغول هستند و در این رویدادها سرمایه‌گذاری می‌کنند و امروزه این شتابدهنده‌ها در ایران نیز به فکر حضور در بازار کسب و کار دیجتالی کتاب افتاده‌اند.

طالبی در ادامه به حضور سرمایه‌گذاران خارجی در کنار سرمایه‌گذاران ایرانی در این شرکت‌ها اشاره کرده و می‌گوید: نسل تازه اپلیکیشن‌های کتاب خوان در دو شکل در حال عرضه در ایران است. نخست اپ‌هایی که شرکت‌ها و برندهای مشهور دیجیتالی طراحی و به روی دستگاه خود نصب و رایگان به مشتری عرضه می‌کنند تا او بتواند با عضویت در آن از محتوای آن با قواعد تجاری تعریف شده برایش بهره ببرند و دیگری اپلیکیشن‌هایی هستند که با آنالیز فضای بازار و تجربه نسل اول فروشگاه‌های مجازی فروش کتاب و اپلیکیشن‌های موجود مانند فیدیبو و طاقچه در حال ترسیم قواعدی تازه برای بازار کتاب هستند.

هرچند که طالبی از نام بردن از شرکت‌های فعال در عرضه نسل دوم از اَپ‌های کتاب‌خوان ایرانی به دلیل معذوریت کاری خودداری می‌کند اما پیگیری مشخص می‌کند که یکی از تازه‌ترین عرضه کنندگان این نسل از اپلیکیشن‌های کتابخوان، یکی از معروف‌ترین برندهای گوشی تلفن همراه در ایران است که در کنار برند مشهور دیگر و نیز یکی از اپراتورهای تلفن همراه در ایران در حال پیشبرد برنامه‌هایی در این زمینه هستند.

رد پای برندهای تلفن همراه در کتابخوانی

یکی از مهمترین مجموعه‌های انتشاراتی که  با یکی از این برندها برای ارائه محصولات خود وارد مذاکره شده است، شرکت انتشارات سوره مهر است که در حال حاضر خود بیش از  ۱۸ هزار کاربر فعال در زمینه خرید محصولات دیجیتالی خود در ایران دارد.

امین نادری مدیر سوره مهر الکترونیک در این زمینه می‌گوید: نسل نخست از فعالان دیجیتال کتاب  که باید از آن‌ها به عنوان پیشگامان یاد کرد سعی کردند اعتماد مخاطب ایرانی را به خرید و مطالعه دیجتالی کتاب جلب کنند و بستر امنی برای ناشر و مولف به منظور ارائه نسخه‌های دیجیتال آثارشان فراهم کنند.

این موسسات تجاری در واقع سرمایه گذارانی بودند که سعی کردند با جلب اعتماد در این عرصه به سمت کسب درآمد و گردش مالی در این زمینه گام بردارند.

وی ادامه داد: مساله اما این بود که بازار نشر در مقایسه با بازارهایی مانند سینما و یا خدمات، بازار کوچکی بود و سود در آن باید در بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شد و به همین خاطر جذابیت زیادی نداشت. با این همه رفته رفته این بازار کوچک توانست به هدف خود که تغییر ذائقه مخاطبش است دست پیدا کند واین اتفاق بود که زمینه حضور نسل دوم از فعالیت‌های استارتاپی در زمینه نشر را فراهم کرد.

نادری در ادامه گفت: در بازار جدید شرکت تولید کننده تلفن همراه و موبایل اپلیکیشنی طراحی کرده که به صورت رایگان روی دستگاه‌های فروخته شده خودش نصب خواهد شد. این اپلیکیشن مخاطب را به فضایی مانند یک کتابخانه می‌برد. این فضا در واقع یک محیط آن‌لاین برای مطالعه است و او می‌تواند از محتوای این کتابخانه بهره ببرد.

هزینه پرداختی از سوی مخاطب نیز در قالب حق شارژ برای حضور در این فضا و از طریق اضافه شدن بر صورت‌حساب تلفن همراه وی کسب می‌شود و به این وسیله دیگر مشکلات پرداخت مداوم نیز برای او رفع می‌شود. این جذابیت‌ها در مجموع بازار بزرگی را حول و حوش این پدیده شکل خواهد داد و حتی شرکت‌های نسل اول را نیز وادار به پذیرفتن قواعد تازه و ورود به این نسل تازه از عرضه دیجیتال کتاب خواهد کرد.

به گفته نادری در این نسل تازه حلقه‌ای متشکل از شرکت تولید نرم‌افزار و دستگاه تلفن یا تبلت، ناشر و اپراتور در حلقه‌ای اقتصادی و در تعامل با هم شکلی تازه از عرضه کتاب در فضای دیجیتال را در ایران رقم می‌زنند که مخاطب عادت کرده به گشت و گذار در فضاهای مجازی را ناچار از بهره‌مندی از خود خواهد کرد.