ناگفته هایی از زندگی ادبی احمد‌شاملو در سالروز درگذشت او

هر چه دلش می‌خواست، می‌نوشت و به هر کاری که دلش می‌گفت دست می‌زد. خودش هم به زبان می‌آورد که همه عمر با دلش زندگی کرده و در یکی از نامه‌هایش به آیدا نوشته است: «همۀ عمر عاشق بوده‌ام».

احمد شاملو کارگاهی فعّال در همه حوزه‌های نوشتن بود؛ از شاعری و روزنامه نگاری تا ترجمه و تألیف و تحقیق. او به گفته خودش با «نزدیک به ۱۷۰ جلد کتاب چاپ شده و چاپ نشده که پاره‌ای از آن‌ها تا ۱۸ بار تجدید چاپ شده است» در ادبیات ایران جایگاهی منحصر به فرد دارد. هنوز هم «شازده کوچولو» با ترجمه شاملو از پرفروش‌ترین کتاب‌های ترجمه است. او مبدع شعر سپید هم هست؛ شعری که «هوای تازه»ای بود برای شعر نو فارسی و از دل تاریخ بیهقی، متنی از قرن پنجم هجری بیرون آمد. عبدا... کوثری، مترجم برجسته می‌گوید شاملو به خواندن تاریخ بیهقی به شدّت اصرار داشت و به همه توصیه می‌کرد و می‌گفت این متن، شعر منثور است.

احمد شاملو در دهه ۶۰ به عنوان نامزد احتمالی نوبل ادبیات معرفی شد. آیدا سرکیسیان، همسرش در این باره می‌گوید: «عصر روز ششم اکتبر سال ۱۹۸۳ (مهر ۱۳۶۲) رادیو فرانسه و بی‌بی‌سی نامزدهای احتمالی نوبل ادبیات را نام بردند: شاملو، ویلیام گلدینگ، گراهام گرین و چند نفر دیگر‌. خودش به دوستانی که می‌گفتند تو برندۀ نوبل می‌شوی می‌گفت مرا سر کار نگذارید.

به من نوبل نمی‌دهند و تازه الان دیگر شأن فرهنگی نوبل پایین آمده و نوبل تبدیل شده به یک جایزۀ سیاسی. اگر هم از دستشان در برود و جایزه را به من بدهند، در سخنرانی نوبل همۀ حرف‌هایم را می‌زنم. نوبل که به گلدینگ اهدا شد، با شوخی گفت گرین شایسته‌تر بود. گلدینگ آدم بی‌طرفی بود. به کسی که عقاید مشخصی داشته باشد نوبل نمی‌دهند. آن سال هم که سارتر انتخاب شد (۱۹۶۴) از دستشان در رفته بود»!

منابع:دفترچه خاطرات و فراموشی، محمّد قائد

بام بلند هم‌چراغی(با آیدا درباره احمد شاملو)، سعید پورعظیمی