موزه ملک کجاست؟/ آثار و بخش های مختلف موزه ملی ملک

موزه ملک، یکی از دیدنی ترین موزه های پایتخت

موزه ملک

در سال ۱۳۴۳ خورشیدی بانی موزه ملک، به فکر ایجاد موزه ای از اشیای تاریخی و هنری افتاد در نتیجه کوشش کرد تا در کنار کتابخانه مجهز و غنی خود این موزه را ایجاد کند تا به آنچه که در نظر دارد برسد. در دنیا مجموعه کلکسیون های شخصی و یا گالری های خصوصی فراوانی وجود دارد که نتیجه سالها تلاش یک فرد علاقمند به جمع آوری آثار با ارزش در زمینه خاص است. موزه ملی ملک هم به نوعی یک مجموعه خصوصی از آثار هنری نفیس و ارزشمند است که به وسیله شخصی به نام حاج حسین ملک به آستان قدس رضوی مشهد وقف شد.

بعد از وقف مجموعه به آستان قدس رضوی یک قطعه زمین در میدان مشق سابق و مجموعه سردر باغ ملی کنونی برای ساخت یک بنای مجهز و بزرگتر جهت نگهداری مجموعه در نظر گرفته شد. اساس کار مجموعه موزه ملک رواج هنر ایرانی- اسلامی به شیوه نوین و پویاست. در موزه ملک علاوه بر نگهداری آثار نفیس هنری به برگزاری همایش و کارگاه های تخصصی در زمینه علوم اسلامی- ایرانی و آموزش هنرها در قالب کارگاه های تخصصی مبادرت می کند. بدین ترتیب چنانچه علاقمند به هنرهای ایرانی اسلامی هستید، میتوانید در برنامه های موزه شرکت کنید. از جمله  مهمترین اقدامات موزه ملک انتشار کتاب های تخصصی مذهبی مثل کتاب شناسی امام رضا (ع) و کتاب شناسی حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) است.

تاریخچه موزه ملک

کتابخانه و موزه ملی ملک تا سال ۱۳۷۵ در خانه ملک برگزار بود ولی حاج حسین ملک از شروع کار، گسترش آنرا از نظر دور نداشت و بنای ساختمانی بزرگتر را پیش بینی کرد؛ بدین ترتیب در ۲۹ تیرماه ۱۳۲۳ قطعه زمین بزرگی را در باغ ملی تهران (محل کنونی مؤسسه) برای ساختمان جدید کتابخانه و موزه ملک وقف کرد.

موزه ملک به نوعی یک مجموعه خصوصی از آثار هنری نفیس و ارزشمند است

احداث ساختمان جدید در زمان حیات حاج حسین ملک ممکن نشد تا اینکه آستان قدس رضوی طراحی و بنای ساختمان جدید را در سال ۱۳۶۴ شروع کرد و در ۱۳۷۵ به پایان برد. از نظر ساختار تشکیلاتی، مؤسسه کتابخانه و موزه ملک مؤسسه ای غیردولتی و غیرانتفاعی است که مانند دیگر مؤسسات فرهنگی آستان قدس رضوی بر اساس وقف نامه زیر نظر مستقیم تولیت آستان قدس رضوی اداره می شود. ارکان مؤسسه عبارت اند از: مجمع عمومی، ناظر استصوابی، هیئت مدیره، مدیرعامل و بازرس قانونی.

اهداف موزه ملک

اهداف موزه ملک بر اساس اساسنامه عبارت است از:

> پیشبرد معارف

> اجرای وقف نامه مرحوم حاج حسین ملک و اشاعه فرهنگ وقف

> حراست و حفظ گنجینه کتابخانه

> گردآوری، به هنگام سازی و توسعه منابع کتابخانه

> نگهداری، بازشناسی و معرفی آثار فرهنگی هنری ادوار قبل

> گردآوری مجموعه نفایس و آثار هنری مناسب با گنجینه به میراث نهاده شده واقف

بخش های موزه ملک

موزه ملک از چند مجموعه به این شرح تشکیل شده است:

۱. تالار سکه ها در موزه ملک:

تالار سکه ها که بخشی از موزه ملک است برای نمایش گنجینه بی نظیر سکه ها و نشان هاست. مجموعه سکه شامل ۳ هزار قطعه سکه و مدال ایرانی از سده ششم قبل از میلاد تا دوران پهلوی و نیز سکه هایی از یونان، جانشینان اسکندر، امپراتوری بیزانس، خلفای اسلامی و امپراتوری عثمانی است.

موزه ملک نهادی غیر دولتی و غیرانتفاعی است

۲. تالار تمبرهای تاریخی و گنجینه فرش در موزه ملک:

هزاران قطعه تمبر از قبل تا به امروز را در این مجموعه از موزه ملک میتوان دید که تمبرهایی از ایران و جهان میباشد.

۳. تالار کمال الملک و خاندان غفاری در موزه ملک:

تالار کمال الملک و خاندان غفاری در موزه ملک برای نمایش مجموعه ای از تابلوهای نقاشی محمد غفاری، معروف ترین نقاش تاریخ معاصر ایران و دیگر اعضای هنرمند خاندان او میباشد.

۴. تالار کتابت و نگارگری در موزه ملک:

کتابخانه ای از نسخه های نفیس خطی شامل مجموعه آثار خوش نویسی از بزرگترین و مشهورترین خوشنویسان ایران و اسلام مثل یاقوت مستعصمی، علیرضا عباسی، میرعماد، احمد نیریزی، درویش عبدالمجید طالقانی، میرزا غلامرضا اصفهانی است. نمایشگاه دائمی کتابت و نگارگری در موزه ملک شامل حدود ۱۰۰ هزار کتاب چاپی، ۳۵۶۸ کتاب چاپ سنگی و ۵۴۸ عنوان نشریه ادواری در ۶۰۰۰ مجلد است. بسیاری از کتاب های مجموعه موزه ملک جزء اولین کتاب های چاپی ایران منتسب به سال ۱۳۲۰ به قبل هستند. نمایشگاه دائمی آثار لاکی که شامل ۸۶ قطعه قلمدان، قاب آیینه و سرچسبدان مزین به نقاشی لاکی با قدمت حدود ۳۰۰ سال است. نمایشگاه دائمی خاندان غفاری و کمال (آثار استاد کمال الملک) که شامل تابلوهای نقاشی کمال الملک غفاری، لطفعلی صورتگر، هادی خان تجویدی و بعضی نقاشان اروپایی به همراه اثاثیه اروپایی است.

۵. بخش مجموعه اهدایی بانو عزت ملک:

مجموعه بانو ملک شامل تابلوهای نقاشی قاجاری، نسخه های خطی، قلمدان، سرقلیان و آثار لاکی که تعدادشان به ۴۷ اثر می رسد. این مجموعه در سال ۱۳۸۵ توسط بانو عزتملک ملک، فرزند مرحوم حاج حسین ملک و ناظر استصوابی موقوفات ملک به موزه ملک اهداء شده است.

اساس کار موزه ملک، رواج هنر ایرانی- اسلامی به شیوه نوین و پویاست

۶. سالن تک اثر در موزه ملک:

سالن تک اثر برای نمایش یک اثر از مجموعه آثار نادیده موجود در مخازن آثار موزه ملک در هر فصل سال است. 

۷. نمایشگاه دائمی حاج حسین آقا ملک:

نمایشگاه دائمی حاج حسین آقا ملک برای نمایش آثار، دست نوشته ها، تصاویر و دیگر وسایل شخصی حاج حسین آقا ملک و ایجاد فضایی برای آشنایی با ایشان است.

۸. نگارخانه ملک:

نگارخانه ملک برای برگزاری نمایشگاه های مؤسسه است.

آثار موزه ملک

موزه ملک در طبقه همکف و زیر همکف ساختمان قرار دارد و مجموعه های زیر را در خود جای داده است:

مجموعه سکه و نشان، مجموعه نسخ خطی، مجموعه طراحی و نقاشی، مجموعه نگارگری، مجموعه هنر لاکی، مجموعه تمبر، مجموعه چوب، مجموعه فلز، مجموعه فرش، مجموعه منسوجات، مجموعه اسناد و فرامین، مجموعه سفال، سرامیک، چینی، مجموعه شیشه، مجموعه آثار خوشنویسی، مجموعه سنگ، مجموعه مطبوعات و نشریات، مجموعه عکس و آلبوم، مجموعه عاج و استخوان، مجموعه نقشه.

تفریحات مختص موزه ملک

سه تفریح که مختص موزه ملک است عبارتست از:

۱- تمبر شخصی خودتان را بسازید.

۲- پازل مشاهیر بازی کنید.

۳- به داستان های اساطیری ایران مثل شاهنامه و لیلی و مجنون گوش دهید.

موزه ملک تا سال ۱۳۷۵ در خانه ملک قرار داشت و بعد از آن به محل کنونی اش منتقل شد

آدرس موزه ملک

آدرس موزه ملک در تهران، خیابان امام خمینی، خیابان ملل متحد (باغ ملی) است.

مجموعه فرهنگی کتابخانه و موزه ملک در میدان مشق یا خیابان امام خمینی (ره)، روبروی ساختمان وزارت امور خارجه در شهر تهران قرار دارد. برای رفتن به این مجموعه فرهنگی برترین گزینه مترو است که باید با استفاده از خط یک متروی تهران در ایستگاه مترو امام خمینی پیاده شده و مسیر خیابان امام خمینی به طرف غرب را طی کرده تا به سر در باغ ملی برسید پس از آن میدان مشق و موزه ملک را خواهید دید. یک راه دیگر استفاده از اتوبوس است که با اتوبوس هایی که به پایانه میدان امام (ره) میروند میتوان به موزه ملک رفت. راه دیگر هم استفاده از تاکسی از هر نقطه شهر تهران به مقصد میدان امام (ره) است.

گردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش