به گزارش ایسنا، به نقل از سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دیرینه و قدمت روابط فرهنگی ایران و هند، سخن گفتن از آن را دشوار می‌سازد، زیرا آنقدر پیوستگی‌ها و ابعاد این روابط عمیق و گسترده است که نمی‌توان با مقدمه‌ای اجمالی به ابعاد و زوایای آن پرداخت.
براساس شواهد تاریخی، ایران و هند حتی پیش از ورود اقوام آریایی و شکل‌گیری تمدن آریایی با هم در ارتباط بوده‌اند و پس از ورود مهاجران آریایی نیز روابط متقابل و تاثیرگذاری داشته‌اند. به عبارتی کمتر قومی به اندازه‌ی ایرانیان و هندیان به یکدیگر نزدیک بوده‌اند و پژوهشگران معتقدند این دو قوم مدت درازی با هم زیسته و سپس از هم جدا شده‌اند، اما با این حال، هیچگاه گسست و انقطاع کامل اتفاق نیفتاده است.
قرینه‌های اساطیری بسیاری بر اثبات این مدعا حکایت دارند. به عنوان مثال در حماسه‌ها و اساطیر ایران و هند، شخصیت‌ها و قهرمانان مشترک و همنام (البته گاه با سرنوشت‌های متفاوت) وجود دارند که از جمله‌ی آنها جمشید (پادشاه اساطیری ایران و هند) است که نام او را هم در مهابهارت و نیز در اوستا می‌یابیم و نه تنها نام، بلکه نسب وی نیز در دو منبع هندی و ایرانی یکی است.
این دو قوم کهن، گذشته از مشابهات بسیار همچون زبانی، در اسطوره‌ها، برداشت‌ها و باورهای کهن نیز همانندی عمیقی دارند. قدیمی‌ترین اسنادی که برای بازشناسی فرهنگ و دریافتن باورها و معتقدات دینی و اجتماعی هند و ایران می‌توان از آن سود جست، الواح متعلق به شاهان میتانی است که در "بغاز کوی" بدست آمده و همچنین اساطیر ودایی بویژه ریگ ودا و اوستا و اشارات موجود در کتیبه‌های هخامنشی و الواح بازمانده در تخت جمشید، برای این نوع پژوهش‌ها اسنادی ارزنده هستند.
در اعصار کهن طوایف هند و ایران قومی واحدی بودند
اساطیر هند و ایرانی، بازتابی از ساخت‌های اجتماعی و بنیان‌های مشترک فرهنگی دو قوم خویشاوند یعنی ایران و هند است که با وجود اینکه تا حدودی دگرگونی و تحول یافته اما در ورای آن جهانی از اعتقادات و باورهای ژرف کهن نهفته است، با مطالعه تطبیقی این اسناد می‌توان به اطلاعات بسیار سودمندی جهت شناسایی جنبه‌های فرهنگی ایران و هند دست پیدا کرد.
در اعصار کهن طوایف هند و ایران قومی واحدی بودند. از یکدیگر جدا نبودند و به دو دسته از رب النوع‌ها یکی اهورا ها ایرانی و اسطوره‌های ودایی و دیگر دیوه ها یا دئیوه ها ایمان و باور داشتند. در هزاره نخست پیش از میلاد اهورا ها و دئیوه ها در ایران به صورت قاطعی از هم جدا شدند. اهورا ها مظهر خیر و روشنی، و دئیوه ها مظهر شر و تاریکی معرفی شدند تا اینکه تمام اهورا ها در وجود اهورا مزدا گرد آمدند و "دئیوه ها" به مرتبه اهریمنان سقوط کردند.
در کتاب مقدس آیین هندوها ـ ریگ ودا ـ "آسورا" صفتی بوده که اغلب به خدایان فرمانروایی از قبیل "آدی تیاها" (ورونه، میترا و آریامان) اطلاق می‌شد. چون ورونه در راس آنها قرار داشت، آسورا عنوان مطلق او بوده، پس از اینکه ایندره جانشین ورونه شد این صفت به او تعلق گرفت و در فرجام آسورها از مقام خود تنزل و از ردیف خدایان فرمانروایی خارج و در پایان ودا با اهریمنان همگام شده‌اند.
این عدم توافق در باب رب النوع‌ها هند و ایران تا حدود چهارده قرن پیش از میلاد مسیح چندان چشمگیر نبوده، چنانکه الواح بغازکویی نشان می‌دهد این دو قوم به نیایش و ستایش خدایان مشترک می‌پرداخته‌اند و این اختلاف پس از جدای آنها مشخص شد.
پیوستگی‌های فراوان میان زبان، باورها و اساطیر شان حکایت از آن دارد که اقوام هندی و ایرانی با همه استقلالی که دارند از بنیان‌های فرهنگی مشترک و کهنی برخوردارند، اگرچه گذشت زمان و در آمیختن با فرهنگ بومی به آنها رنگ تازه‌ای بخشیده است، اما در ورای آنها مشابهت و وجوه مشترک فرهنگی فراوانی مشهود است.
برگزاری نشست تخصصی «هند و ایران: تاریخ مناسبات» در کنگره تاریخ‌دانان هند
انجمن ایرانی تاریخ در هفتاد و هشتمین اجلاس سالانه کنگره تاریخ‌دانان هند که طی روزهای ۹و ۱۰ دی ماه ۱۳۹۶ در دانشگاه جاداوپور کلکته برگزار می‌شود، شرکت خواهد کرد.
در این اجلاس، نشست مستقلی به موضوع «هند و ایران: تاریخ مناسبات» اختصاص یافته و توافق شده است انجمن ایرانی تاریخ با ۵ استاد ایرانی (علاوه بر استادان دانشگاه‌های هند و استادان ایرانشناس از سایر کشورها) در این سمینار شرکت و مقاله ارائه کنند.
کنگره تاریخ دانان هند در سال ۱۹۳۵ تاسیس شده است و اکنون بیش از ۱۰۰۰۰ عضو دارد. اجلاس سال گذشته این کنگره(هفتاد و هفتمین) با حضور رئیس جمهور هند در کرالا برگزار شد.
به گزارش رایزنی فرهنگی ایران در هند به همت گروه فارسی دانشگاه گواهاتی و با مشارکت رایزنی فرهنگی ایران در دهلی سمینار بین المللی سه روزهای با عنوان گفت‌وگوی بین فرهنگی و تبادل علمی و فرهنگی بین هند، ایران، ترکیه و آسیای مرکزی با توجه ویژه به سلسله ساسانیان و گوپتا در تاریخ ۸-۱۰ فوریه ۲۰۱۸ برابر با ۱۹ تا ۲۱ بهمن ۱۳۹۶ در دانشگاه گواهاتی برگزار می‌شود.
- 10
- 4
