هزینه جشن‌های ۲۵۰۰ساله چقدر بود

برای برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی در ۲۰ مهر۱۳۵۰ چقدر هزینه شد؟ عبدالرضا انصاری، عضو شورای برگزاری جشن‌ها می‌گوید کل بودجه مصرفی این مراسم ۲۲ میلیون دلار بود درحالی‌که ابوالحسن بنی‌صدر، از فعالان سیاسی مخالف رژیم پهلوی این رقم را ۶۵۰ میلیون دلار تخمین می‌زند. عباس میلانی، تاریخ‌نگار اما رقم ۲۲ میلیون دلار را همان‌قدر حدسی می‌داند که ۶۵۰ میلیون دلار را. به عقیده وی هزینه‌های راه‌سازی، امنیت، ارتش، خرید ماشین‌های ضدگلوله و... بسیار بیش از رقمی است که انصاری ادعا می‌کند. مارسل هودر، پیشخدمت حاضر در این مراسم نیز معتقد است: «بودجه دو سال سوئیس را ظرف دو روز خرج کردند...» دانته مرنزنتی، مسوول بار این جشن‌ها نظری مشابه اما تندتر از همکارش دارد: «اگر صدها میلیون دلار ولخرجی کنی، باید حساب پس بدهی! روزی تاوانش را می‌دهی!»

اسدالله علم، وزیر دربار، ۱۲ روز پس از برگزاری این مراسم در دوم آبان ۱۳۵۰ در آخرین جلسه ستاد جشن‌های ۲۵۰۰ ساله، ریز هزینه‌کردهای آن را اعلام و رقمی را ذکر می‌کند که با هیچ کدام از مبالغ پیش‌گفته همخوانی ندارد. آنچه در ادامه می‌خوانید ادعاهای علم در این باره است که در روزنامه اطلاعات منتشر شده است: «آقای علم، وزیر دربار شاهنشاهی در آخرین جلسه ستاد عملیات جشن‌های شاهنشاهی که با حضور خبرنگاران مطبوعات و رادیو و تلویزیون و خبرگزاری‌های خارجی در دفتر ایشان در سعدآباد تشکیل شده بود، ارقام مخارج جشن شاهنشاهی را اعلام کرد. آقای علم در این جلسه گفت برای تمام مدعوین اعم از سران کشورها یا نماینده سران کشورها که مجموعا ۶۹ نفر بودند با تمام همراهانشان و همچنین تمام نمایندگان رادیو و تلویزیون‌های داخلی و خارجی و خبرنگاران، عکاسان و فیلمبرداران و ایران‌شناسان که برای شرکت در جشن به ایران آمده و طبقات مختلف مردم ایران که به تخت جمشید دعوت شده بودند و تمام پذیرایی‌ها و میهمانی‌ها در تخت‌جمشید – پاسارگاد شیراز – و تهران، ۱۸۱ میلیون و ۲۰۰ هزار ریال یعنی حدود ۳/  ۲ میلیون دلار خرج شده است. آقای علم اضافه کرد خبرنگاران و عکاسان خارجی تا ایران به خرج خودشان آمدند و ما در ایران تسهیلات لازم را در اختیارشان گذاشتیم.

هزینه اقامتگاه سران

هزینه ساختمان اقامتگاه سران و دهکده مجاور آن که برای اشخاص پذیرایی‌کننده به وجود آمده و ظرفیت پذیرایی ۹۰۰ نفر را دارد، ۴۷۱ میلیون و ۸۰۰ هزار ریال شده است که در اختیار سازمان جلب سیاحان قرار گرفت. این مبلغ معادل ۳/  ۶ میلیون دلار است. این خرج جزو مخارج عمرانی حساب می‌شود ولی چون به دست کمیته جشن‌ها انجام گرفت، رقم را منتشر می‌کنیم. این نکته را نباید فراموش کرد، هتل و متل و دهکده‌ای که ساخته شده نه تنها یکی از مراکز مهم توریستی کشور ما بلکه جهان است.

هزینه شهیاد

خرج ساختمان شهیاد و ۸۰ هزار متر مربع پارک‌سازی، گل‌کاری‌ و موزه عظیمی که برای مملکت ما به‌وجود آمده است و این بنا سمبل شهر تهران خواهد بود ۴۵۲ میلیون و ۲۰۰ ریال شده است که پولش را ۳۱۲ نفر از صاحبان صنایع، بازرگانان و صاحبان بانک‌ها دادند و یک قلم در بودجه کشوری نیست. لوحه‌ای که در آن اسامی این افراد نوشته می‌شود، در بنای شهیاد نصب و باقی می‌ماند.

جمع ارقام

 تمام این ارقام را که روی هم بگذاریم ۸/  ۱۶ میلیون دلار خرج کرده‌ایم که فقط از آن کمی بیش از ۲ میلیون دلار خرج تمام پذیرایی‌ها بوده است و بقیه به‌عنوان امور عمرانی و توریستی آینده کشور است. این مجموع را که حساب کنیم و با بودجه کشوری مقایسه کنیم بیست‌و‌پنج ده‌هزارم بودجه کشور می‌شود که خرج جشن شده است که مقداری از آن نیز اقدامات عمرانی است.

هزینه رژه

در مورد رژه تجهیزات و لباس‌های آن یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان خرج کرده‌ایم یعنی ۲۰۰ هزار دلار.

هزینه چاپ کتب

 در مورد انتشارات کتبی که در داخل و خارج به منظور شناسایی ایران انجام گرفته است ۱۴ میلیون تومان خرج شده است که در اختیار وزارت اطلاعات بوده و کتاب و مطبوعات چاپ کرده که در خارج و داخل کشور توزیع کرده است.

هزینه وسایل نقلیه

 ۵ میلیون تومان اتومبیل و وسایل نقلیه خریدیم که به فروش می‌رسد و بر حسب اوامر شاهنشاه در اختیار سازمان جلب سیاحان قرار می‌گیرد تا به مصرف رفع نواقص دهکده توریستی برسد، مثلا از جهت تهویه مطبوع و تاسیسات ورزشی مورد استفاده واقع خواهد شد.

برنامه عمرانی

 ممکن است بگویند که فرودگاه ساخته شده یا راه ایجاد شده است، اینها تماما در برنامه عمرانی کشور بوده که یک سال جلوتر انجام گرفته است.

رفت‌وآمد سران

 ۳۸ هواپیما در فاصله ۴۸ ساعت به زمین نشسته، سوخت‌گیری، سرویس و پارک شده است. تعداد افرادی که از تهران به شیراز رفته و بازگشته بودند در تعداد دفعات ۵۸ هزار نفر بودند.»

 منبع: روزنامه اطلاعات، ۲۰ آبان ماه ۱۳۵۰