۵/۵ برابر پول کتاب صرف هزینه دخانیات می‌شود؟!

ایرانیان روزانه حدود ۱۰ میلیارد تومان سیگار دود می‌کنند و در سال حدود ۴۰۰۰ میلیارد تومان برای دخانیات هزینه می‌کنند.

ایرانیان در سال حدود ۳۰۰۰ میلیارد تومان پول کتاب می‌دهند، اما جای تاسف است که بدانیم از این مبلغ ۲۲۰۰میلیارد تومان صرف کتاب‌های کنکور می‌شود که هیچ نقشی در افزایش آگاهی‌های اجتماعی ندارد. دردناک‌تر اینکه خانواده‌های ایرانی سالانه کمتر از ۳۰۰۰ تومان برای کتاب کودکان هزینه می‌کنند و این یعنی سالانه کمتر از ۶۰ میلیارد تومان برای کودکان ایرانی کتاب خریداری می‌شود.

در این شرایط پوسیدگی دندان‌های کودکان و معضل کمبود منابع برای درمان آنها در حالی رخ می‌دهد که سازمان بهداشت جهانی مالیات بر سیگار را امری بسیار پسندیده می‌داند و درحالی که کشورهای مختلف از جمله در همسایگی ما ترکیه بالای ۷۰درصد بر سیگار مالیات بسته‌اند در کشور ما عدد مالیات سیگار کمتر از ۲۰درصد است، زیرا ۴۰درصد واردات سیگار در کشور ما قاچاق است.

در مورد تامین منابع نظام سلامت این نکته را باید در نظر داشت که یکی از بهترین ابزار مالیات بر غذاهای مضر مثل شکر و روغن‌های نباتی و پفک و گوشت‌های فراوری شده است که متاسفانه در کشور ما این شیوه‌ها استفاده نمی‌شود که موجب افزایش مصرف این کالاها و آسیب جدی به سلامت مردم و افزایش هزینه‌های درمانی می‌شود‌.

این اتفاقات تلخ در برنامه‌ریزی‌های کشور در صورتی تداوم یافته است که دولت به جای تامین هزینه‌های سلامت با اعمال مالیات بر این کالاهای زیان‌بار، مالیات بر سوخت و حامل‌های انرژی و افزایش مالیات بر ارزش افزوده (که یک سیاست ضد تولیدی نیز به شمار می‌رود) در دستور کار قرار گرفته است‌.

در این شرایط وقتی حوزه‌های فرهنگ و سلامت کشور سیاست‌های معقول تامین هزینه نداشته باشند، نمی‌توان به آینده خیلی امیدوار بود، دولت و مجلس شورای اسلامی هم اکنون در آستانه تصویب بودجه قرار دارند، جا دارد تا فکری اساسی و جسورانه برای این حوزه‌ها بکنند. کاش می‌شد با تصویب مالیات بر سیگار و غذاهای مضر، کمی از این اعتبارات را صرف حوزه خرید کتاب کودکان و بهداشت دهان و دندان آنها کنیم.

دولتمردان و مجلس‌نشینان باید بدانند، تا روزی که بودجه خرید کتاب کودک در این مملکت به اندازه مصرف یک هفته دخانیات است و تا روزی که کودکان شب را روی لب‌تاب و تماشای فیلم و بازی‌های اینترنتی و.... به خواب می‌روند، بهتر است هیچ کس از آینده روشن سخنی نگوید!

عمیقا بر این باورم که در جهت‌گیری‌های فرهنگی و اجتماعی سخت گمراه و بی‌برنامه و دچار قشری‌نگری و بخشی‌نگری و دیوان‌سالاری بی‌‎نتیجه و کم بازده و پرمصرف هستیم.

اینکه هزینه خرید کتاب برای کودکان این سرزمین حدود یک شصتم هزینه دخانیات است بسیار تکان‌دهنده است و این خود فاجعه‌ای در حال نمایش است و نه محتمل به وقوع.

امروز اگر مجلس‌نشینان و دولتمردان ما هیچ برنامه برای توسعه کتاب‌خوانی و سلامت و.... ندارند که البته اینگونه تصور می‌کنم، حداقل کاری که می‌توانند بکنند، افزایش شدید مالیات بر سیگار است، کاری که مطلوب حال این روزگار دولت نیز است.

مهدی اسفندیار‪