رفاقت‌های شاعرانه در ادبیات معاصر ایران

همیشه هم این‌طور نیست که شاعران درباره دغدغه‌های مهم شخصی و اجتماعی و... شعر بگویند. گاهی هم پیش می‌آید که دوست دارند برای دل خودشان و برای دوستان و افرادی که با آن‌ها احساس نزدیکی و صمیمیت می‌کنند، شعر بسرایند.

روی همین حساب یکی از گونه‌های شعر فارسی، «اخوانیات» نام گرفته است. اخوانیات به معنای نامه‌های دوستانه به نثر یا شعر است. در ادامه درباره چند شعر دوستانه و سرشار از مهر در ادبیات معاصر فارسی می‌خوانید.

۲ یار دبستانی

مهدی اخوان ثالث و محمد قهرمان دو یار و همکلاسی صمیمی و قدیمی بودند. این دو بارها و بارها یکدیگر را به مهر و لطف ستوده‌اند. اخوان قطعۀ «اسم و آسمان» را برای استاد محمد قهرمان سروده است و در بخشی از آن می‌گوید او را باید «مهرمان» صدا کرد نه «قهرمان». در جای دیگری هم او را قهرمان کشور شعر صدا می‌کند: «او قهرمان کشور شعر است و اهل فضل/ گردن به حکمرانی این پهلوان نهند».

سرشک و سایه

استاد محمدرضا شفیعی کدکنی(م. سرشک) هم دستی در شعرهای دوستانه دارد و به مناسبت‌های مختلف دوستانش را به شعر یا به نثر مورد لطف و محبت خود قرار داده است. یکی از اشعار محبت‌آمیز این استاد برجسته ادبیات، به مناسبت ۹۰ سالگی هوشنگ ابتهاج(ه.ا.سایه) سروده شده: «چشم بد دور از این شعبده در کار هنر/ آفتابی تو که در سایه نهانی سایه/ از طلسمات غزل آن چه گشودند تو را/ رهرو واقفِ این گنجِ روانی سایه».

قیصر و استادش

قیصر امین‌پور، شاعر گل‌های آفتابگردان و دستور زبان عشق در یکی از اشعار مشهورش به نام «لحظه بی‌کران» با اشاره به کلاس‌ استاد شفیعی کدکنی در روزهای سه‌شنبه در دانشگاه تهران، ارادت و مهر ویژه‌اش را به این استاد نشان داده است: «بهترین لحظه‌ها/ لحظه‌هایی که در حلقۀ کوچک ما/ قصه از هر که و هر کجای زمین و زمان بود/ قصۀ عاشقان بود/ راستی/ روزهای سه‌شنبه/ پایتخت جهان بود».

خرّمشاهی و دیگران

بهاءالدین خرمشاهی استادِ سرودن اشعار دوستانه است. به قول خودش «با خود می‌گفتم چرا ستایش باغ و بوستان و وصف شب و ماه و پروین رواست اما ستایش آدمیزاد چندان که باید، روا نیست». این حافظ‌پژوه در انواع قالب‌‌ها و برای افراد زیادی اخوانیه سروده است؛ از جمله علی دهباشی، هوشنگ ابتهاج، محمدعلی موحد، اسماعیل فصیح و... . او برای اسماعیل فصیح، نویسنده برجسته معاصر، چنین می سراید: «بر نقد سخن بسی بیفزود فصیح/ در قصه گره فکند و بگشود فصیح/ هر چند که شیرین سخنان بسیارند/ از اهل قلم فقط یکی بود فصیح».